BM'den Suriye'ye "hafif" kınama
4 Ağustos 2011BM Güvenlik Konseyi, sivillere yönelik operasyon düzenleyen Şam yönetimini kınayan karar tasarısı yerine, bağlayıcılığı olmayan bir kınama metni üzerinde uzlaşmaya vardı.
Konsey, uzun tartışmalar sonrası üzerinde anlaşma sağladığı metinde, Suriye hükümetinin gösterileri bastırmak için giderek daha fazla şiddete başvurmasını ve insan haklarının ihlal edilmesini kınadı.
Sivillere karşı kuvvet kullanılmasından bir an önce vazgeçilmesi çağrısında bulunulan metinde, hem iktidarın hem de muhalif cephenin geri adım atması ve intikamdan vazgeçmesi istendi.
Görüş ayrılıkları
Konsey'den bağlayıcı bir karar yerine sadece bir kınama metninin çıkması yine de bir ilerleme olarak görülüyor. BM Güvenlik Konseyi'nin veto hakkına sahip beş daimi üyesi arasında Suriye'ye ilişkin görüş ayrılıkları yaşanması, ortak bir tutum belirlenmesini güçleştiriyordu.
Suriye güvenlik güçlerinin Hama'da düzenlediği kanlıoperasyonun ardından art arda toplanan Güvenlik Konseyi, son dakika değişikliği ile bir Konsey kararı yerine bağlayıcılığı bulunmayan bir kınama bildirisi çözümünü hayata geçirdi.
Dolayısıyla Suriye yönetimine karşı herhangi bir yaptırım kararı alınmadı.
ABD, İngiltere ve Fransa'ya karşın Çin ve Rusya, Şam yönetimi aleyinde bir Konsey kararı alınmasına, askeri bir operasyona yol açabileceği endişesiyle karşı çıkıyor. Libya'dakine benzer uluslararası bir operasyona Konsey'in geçici üyelerinden Hindistan, Güney Afrika ve Brezilya da sıcak bakmıyor.
Konsey'in geçici üyesi Lübnan ise kınama bildirisine de destek vermedi. Lübnanlı yetkililer, kınama metninin Suriye'deki krizin giderilmesine yardımcı olmayacağını savundu.
Batı alınan karardan memnun
Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, BM Güvenlik Konseyi'nden yapılan açıklamayı memnuniyetle karşıladı. “Uluslararası toplum, Suriye yönetimine önemli bir mesaj göndermiştir” şeklinde konuşan Westerwelle, Şam'ın demokrasiye geçiş hedefiyle muhaliflere diyaloğa başlaması gerektiğini belirtti.
Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe de BM Güvenlik Konseyi'nden yapılan açıklamayı bir “dönüm noktası” olarak nitelendirirken, ABD'nin BM nezdindeki büyükelçisi Susan Rice, bu tür bir mesajın çok uzun zaman önce Esad'a gönderilmesi gerektiğini savundu.
Konsey'den Şam'a karşı daha sert bir karar çıkması için çaba gösteren ABD, söylemlerini de sertleştiriyor. Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney, "Suriye, Devlet Başkanı Esad'sız, daha iyi bir yer olur" dedi. Sözcü, sivillere yönelik şiddeti sona erdirmesi yönünde Suriye yönetimine baskının nasıl arttırılabileceği üzerinde çalıştıklarını kaydetti.
Ban harekete geçti
BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon'un da Şam'la ele temasa geçmeye çalıştığı açıklandı. “Dünya, Suriye'de giderek kötüleşen duruma tanık oluyor” diyen Ban, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve ülkenin diğer üst düzey temsilcileri ile doğrudan temasa geçebilmek için elinden gelen herşeyi deneyeceğini belirtti.
Bu arada Suriyeli muhaliflerin bildirdiğine göre, Hama kentinin yeniden bombalanmasının ardından askeri birlikler, tanklar eşliğinde kente girdi. Kentte hafta sonundan bu yana hükümet güçlerinin müdahalesi sonucu 140'dan fazla kişi hayatını kaybetmişti.
© Deutsche Welle Türkçe
AFP/dpa/DW, HK/ AG