BRİCS ağırlığını arttırmak istiyor
14 Nisan 2011
Dünya ekonomisini vuran küresel krizden sonra, gelişmekte olan ülkelerin önde gelenleri, aralarındaki işbirliğini arttırmayı hedefliyor. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in devlet başkanları bu amaçla bugün (14.04) Çin’in güneyindeki Sanya kentinde bir araya geliyorlar. Ülke adlarının baş harflerinden oluşan BRİC grubunun zirvesine bu yıl ilk kez olmak üzere Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanı Jacob Zuma da katılıyor. Böylece grubun adı değişerek BRİCS olacak. Zirvenin ana gündem maddelerini küresel finans reformu, kalkınma politikaları ve dünya ekonomisinin karşı karşıya olduğu sorunlar oluşturuyor.
Şimdiden temas grubu kuruldu
Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika, dünya ekonomisinde daha fazla söz hakkı talep ediyor. Beş ülkenin ekonomi ve ticaret bakanları, liderlerin bir araya geleceği zirve toplantısından önce dün Sanya kentinde buluşarak, aralarındaki işbirliğini daha iyi yönlendirebilmek amacıyla bir temas grubu oluşturdular. Bu grubun, BRİCS içinde ortak kurumsal yapılanmalara gidilmeden önce, süren ekonomik işbirliğini ve ticareti analiz etmesi ve olası gelişmeler hakkında tahminlerde bulunması öngörülüyor. Ekonomide korumacılığa karşı olduklarının altını çizen bakanlar ayrıca aralarındaki ticareti ve yatırımları arttırma kararı aldılar. Ancak Ökoworld adlı yatırım fonunun yükselen piyasalar uzmanı Tobias Geyer bu ülkelerin ortak yönlerinin en fazla bir elin beş parmağı kadar olduğunu belirtiyor. Geyer “Bu ülkelere farklı gelişmeleri şekil veriyor. Ortak paydaları ise hepsinin büyüyen ekonomiler sınıfında yer almaları. Tabii aynı zamanda dünyanın yüzölçümü en fazla ülkeleri arasında bulunmaları da. Kuşkusuz onlardan çok daha hızlı büyüyen ve sosyoekonomik durumu onlardan iyi olan ülkeler de var. Ama o ülkeler, dünya yüzölçümündeki yerleri dar olduğu için ilgi çekmiyor.” şeklinde konuşuyor.
BRİCS ülkeleri yükselişte
Küresel gayri safi hasılanın dörtte birinden fazlası BRİCS ülkelerinden geliyor. “Financial Times Deutschland” gazetesinin hesaplarına göre, bu miktar 10 yıl öncesinde yüzde 17,5’i geçmiyordu. Grubun dünya ticaretindeki payı da bu süre zarfında yüzde 10,9’dan yüzde 18,6’ya yükseldi.
Güney Afrika zirveye ilk kez katılıyor
2010’un sonunda alınan kararla gruba dâhil olan Güney Afrika’nın Devlet Başkanı Jacob Zuma, ilk defa katılacağı zirve öncesinde, gruba kabul edilmesinin ülkesinin uluslararası saygınlığının bir göstergesi olduğunu vurguladı. Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ise, Güney Afrika’nın katılımıyla önemli konulara bakış açılarında Afrika perspektifinin de yer alacağını kaydetti.
Temel farklar var
Fakat gözlemciler BRİCS üyelerinin ortak yönlerinin hızlı ekonomik büyüme olmasına rağmen, aralarındaki önemli farklar yüzünden bu ülkelerden ortak başarı tarihi yazmalarının beklenemeyeceğini vurguluyor. Alman bankası Deutsche Bank’ın makro ekonomik araştırmalar bölümünden Markus Jaeger, büyümeye temel oluşturan sektörlerin farklılığına işaret ediyor. Brezilya'nın Rusya’dan oldukça farklı olduğunu, ama her ikisinin de hammadde ithalatına Hindistan ve Çin kadar bağımlı olmadıklarını vurgulayan Jaeger, Hindistan ve Çin'in neredeyse ham madde ithal ederek ayakta durabildiklerini söylüyor. Jaeger "Çin’in büyüme hızı ihracat şampiyonu olmasından kaynaklanıyor. Hindistan ise daha çok hizmetler sektöründe ve enformasyon ve komünikasyon branşlarında ihracat yapıyor. Ama Hindistan’ın büyümesi, iç piyasadan besleniyor.” şeklinde analiz yapıyor.
İkili görüşmelerde işbirliğine ağırlık verildi
Bu arada zirve öncesinde Pekin’de bir araya gelen Çin Devlet Başkanı Hu Jintao ve Brezilyalı mevkidaşı Dilma Rousseff, ülkeleri arasındaki işbirliğinin geliştirilmesini kararlaştırdı. Hu Jintao ve Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev de ikili görüşme yaparak, enerji alanında işbirliğini ele aldı. Liderlerin buluşmasında Kuzey Afrika’daki çalkantılar, Afganistan’daki durum ve Kuzey Kore ile süren nükleer anlaşmazlığın da masaya yatırıldığı bildiriliyor. Ev sahibi Çin’in lideri, komşu Hindistan’ın Başbakanı Singh ile ise çözümlenemeyen sınır anlaşmazlıklarını konuştu.
Amaç, tek bir ağızdan hareket etmek
Bugün Çin’in güneyindeki Sanya kentinde bir araya gelecek olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Güney Afrika ve Çin’in devlet başkanları özellikle ekonomik konularda aralarındaki farklılıkların üstesinden gelip gelemeyeceklerini konuşacak ve örneğin 20’ler Grubu’nun önerdiği dünya finans piyasalarında yapılması istenen reform konusunda tek bir ağızdan hareket edip edemeyeceklerini ele alacaklar.
Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Aydın Üstünel (DW, EPD, AP, RTRD, dpa)
Editör: Beklan Kulaksızoğlu