CHP'de tüzük kurultayı başladı
6 Eylül 2024
Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) tüzük değişikliklerinin görüşüleceği 20'nci Olağanüstü Kurultayı bugün Ankara'daki ATO Congressium'da başladı. Parti, Sivas Kongresi'nin 105'inci yıldönümü nedeniyle kurultayın sembolik açılışını Sivas'ya yapmıştı.
Tüzük Hazırlık Komisyonunun çalışmasına göre bugünkü kurultayda CHP tüzüğünün yaklaşık 20 maddesinin değiştirilmesi hedefleniyor. Komisyon çalışmasını kısa süre önce tamamladı ve değişiklik teklifi Genel Başkan Özgür Özel'in de katıldığı son toplantıda komisyon üyelerinin oybirliği ile kabul edildi.
Taslak metinde neler var?
Taslak ön seçim ve milletvekili adaylarının belirlenmesinde değişiklik öngörürken en tartışmalı başlıkların da bu ikisi olması bekleniyor.
CHP yönetimi milletvekili adaylarının belirlenmesinde genel merkeze yüzde 15 kontenjan vermek istiyor. Halihazırda bu oran yüzde 5 olarak uygulanıyor. Bazı partililer bu adımın seçim sürecine yerel örgütlerin katılımını azaltacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Ayrıca hakim denetiminde ön seçimin zorunlu olmaktan çıkarılarak; örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması veya örgüt denetiminde aday yoklamasını içeren karma bir sistem öngörülüyor. Ancak hakim denetiminde ön seçimde ısrar eden üyeler de bulunuyor.
Tüzük değişikliğiyle milletvekili ve belediye başkanlarına üç dönem sınırı da getirilecek. Komisyonda kabul edilen taslağa göre üç dönem sınırı milletvekilleri için 27'nci dönem itibarıyla başlayacak.
Toplantının açılış konuşmasında Genel Başkan Özgür Özel'in göreve gelmesinden bu yana parti içinde yaşanan değişimi özetlemesi bekleniyor. Özel'in 31 Mart yerel seçimlerinde kaydedilen başarıya konuşmasında geniş yer ayıracağı ayrıca Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı ziyaretiyle başlayan normalleşme süreci ve bu kapsamda kendisine yönelik eleştirilere yanıt vereceği değerlendiriliyor.
Kurultaya CHP ve kendini fesheden Sosyal Demokrat Hakçı Partinin (SHP) eski genel başkanları Altan Öymen, Hikmet Çetin, Murat Karayalçın ve Kemal Kılıçdaroğlu da davet edildi. Ancak partiye yakın kaynaklar Kemal Kılıçdaroğlu'nun katılımının beklenmediğini ifade ediyor.
Tüzük kurultayı neden önemli?
Tüzük kurultayı CHP açısından pek çok açıdan önem taşıyor.
14 Mayıs genel seçiminde yenilgiye uğrayan muhalefet kanadının en büyük partisi olan CHP, seçmenlerde büyük hayal kırıklığı yaratan bu hezimetin ardından kurultay toplayarak parti tarihinde ender görülen şekilde seçimle genel başkanını değiştirmişti. 31 Mart yerel seçimlerinde ise CHP birinci parti çıkarak pek çok yerde belediye başkanlığını kazanmıştı.
Parti yetkilileri ile yapılan görüşmelere göre kurultay, tüzüğün ve belki daha da önemlisi parti programının değiştirilmesi, 2028'de ya da daha erken yapılacak bir genel seçimde partinin iktidar için güçlü bir aday olabilmesi için önemli bir zemin olarak görülüyor.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel "Biz tüzük kurultayına gitmiyoruz, bir haftalık değişim kurultayına gidiyoruz" derken, 14 Mayıs seçimi sonrasındaki değişim çağrısıyla hatırlanan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu da "CHP değişecek ve Türkiye de değişecek. Bu sürecin, bu yolculuğun başka bir sonucu olmaz" sözleriyle kurultayın önemini aktarmıştı.
Kurultayın bir diğer önemi ise "değişim" sloganıyla yola çıkarak Kemal Kılıçdaroğlu dönemini sona erdiren Özgür Özel yönetiminin bu vaadini ne kadar gerçekleştireceği ve örgütlerin uzun zamandır talep ettiği ön seçim ya da üç dönem kuralı gibi uygulamaları getirip getirmeyeceği.
Bu arada kurultay Özel, İmamoğlu ve Kılıçdaroğlu arasındaki hassas dengenin ve partililer üzerindeki güçlerinin gözlemlenmesi için de bir platform olacak.
Hangi çalışmalar yapıldı?
CHP, tüzük değişikliğine ilişkin 90 kişilik bir komisyon oluşturdu ve bu komisyon 2 Eylül'e kadar iki kez toplandı. Komisyon'un bugünkü toplantının ardından 5 Eylül'de son kez bir araya gelmesi bekleniyor.
Hazırlık aşamasında yeni tüzük için üyeler, il-ilçe örgütleri, eski ve yeni milletvekilleri, MYK üyeleri, Parti Meclisi üyeleri, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşlarından gelen binlerce öneri alındı.
Tüzük Komisyonu'nda Parti Meclisi'nden üç, Meclis Grubu'ndan iki ve 81 ilden de birer kurultay delegesi yer aldı.
Komisyonun 16 Ağustos'taki ilk toplantısında daha önce örgütlerden ve parti üyelerinden alınan 7 bin 422 öneriye ilişkin sunum yapıldı.
27 Ağustos'taki 11 saatlik uzun toplantısında ise komisyon tüzük için istenen en önemli konu başlıklarını ele aldı ve kendi içinde bazı maddelerde uzlaşma sağladı. Daha sonra da taslak metin milletvekilleri ve il örgütleri ile paylaşılarak tartışmaya açıldı.
CHP Parti Meclisi de bugün bir araya gelerek taslak metni ele alacak.
Normalde 25-26 Kasım 2023 tarihinde yapılması planlanan ve parti içinde uzun zamandır konuşulan tüzük kurultayı 31 Mart yerel seçimlerine hazırlık amacıyla Eylül'e ertelenmişti.
CHP'nin kurultay programında neler var?
Ankara'daki kurultayda 81 ilden temsilciler, milletvekilleri, parti yetkililerinin oluşturduğu ve çalışmaları bir süredir devam eden tüzük komisyonu toplanıyor. 6 Eylül'de ise tüzük kurultayının resmi bölümü gerçekleştirilerek, aynı gün yeni tüzük belirlenecek.
7-8 Eylül'de ise Olağanüstü Kurultay program çalıştayı ile devam edecek.
Ardından ise partinin kuruluş yıldönümü dolayısıyla 9 Eylül Pazartesi günü Anıtkabir ziyaret edilecek.
Kurultayda mevcut tüzüğün 48'inci Maddesi kapsamında gündemden başka bir konu görüşülemeyecek ve seçim yapılamayacak.
CHP'nin mevcut tüzüğü en son 9-10 Mart 2018 tarihli 19'uncu Olağanüstü Kurultay'da yenilenmişti. O dönemde yapılan değişiklikler yeterli görülmemişti.
Bu kurultayda partinin "anayasası" niteliğindeki tüzüğünün yenilenmesi ile eş zamanlı olarak parti programının da mevcut zamana ve koşullara uygun olarak değiştirilmesi çalışmalarına başlanması ve son iki gündeki çalıştayda bu konu üzerinde yoğunlaşılması bekleniyor.
GS,MUK,HS