Danıştay'dan İstanbul Sözleşmesi'nin feshine onay

Danıştay, İstanbul Sözleşmesi’nin feshi kararının iptali talebini adli tatile girilmesine saatler kala açıkladı. Danıştay 10'uncu Daire, sözleşmeden çıkılmasına ilişkin kararın iptali talebini reddetti. 

Karar, 2’ye karşı 3 oyla alındı. Karara muhalefet eden iki üye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul Sözleşmesi’ni iptal etmesine olanak veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 3'üncü maddesinin 1'inci fıkrasında yer alan düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğunu bildirdi. Muhalif üyeler, bu yetki düzenlemesinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurularak dava açılmasını istedi.

Karara karşı, tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na başvurulabilecek.

Kararın gerekçesi

Danıştay'da oy çokluğuyla alınan kararda ise davacıların TBMM onayı olmadan Cumhurbaşkanı'nın sözleşmeyi iptal edemeyeceği iddiasına değinildi. TBMM tarafından kanunla uygun bulunan bir milletlerarası andlaşmaların ancak Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması ve Resmi Gazete'de yayımlanması halinde yürürlüğe girdiği savunularak Anayasa'nın onaylama yetkisini Cumhurbaşkanı'na verdiğine işaret edildi. 

Son değerlendirmenin Cumhurbaşkanı tarafından yapılacağını kaydeden Danıştay hakimleri, milletlerarası hukuk çerçevesinde tesis edilen İstanbul Sözleşmesi'ne ilişkin Cumhurbaşkanı kararının yargısal denetiminin, diğer idari işlemler gibi yargısal denetime tabi tutulamayacağını savundu. 

Kararda, iktidarın kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda yaptıklarına da yer verildi. Bu konuda İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında yapılanlar anımsatıldı. Kararda, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi ve şiddet mağdurlarının korunması amacıyla iç hukukta birçok düzenlemenin bulunduğu, bu düzenlemelere dayalı uygulamaların da belirlenen plan dahilinde hayata geçirildiği aktarıldı. 

İstanbul Sözleşmesi'nin Danıştay süreci

Türkiye'nin Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı sırasında İstanbul'da imzaya açılan İstanbul Sözleşmesi'ne ilk imza 11 Mayıs 2011'de Türkiye tarafından atılmıştı. İstanbul Sözleşmesi'nin uygun bulunduğuna ilişkin kanun da TBMM'de kabul edilmişti.

Ancak şiddete karşı kadını ve çocukları korumayı devlete ödev olarak yükleyen İstanbul Sözleşmesi, Meclis kararı olmadan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla 20 Mart 2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan kararla feshedilmişti. Karar, Avrupa Komisyonuna bildirildikten üç ay sonra yürürlüğe girdi. Sözleşmenin feshi kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle yaklaşık 200 dava açıldı.

Danıştay 10. Daire, ilk olarak yürütmenin durdurulması talebini reddetmiş, bu karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından onanmıştı.

10. Daire, bu kez Mayıs ve Haziran aylarında iptal istemlerini duruşmalı olarak ele almıştı. Duruşmalarda Danıştay Savcısı, TBMM’den kanun çıkarmadan sözleşmenin feshedilemeyeceğini belirterek Cumhurbaşkanlığı kararının iptalini talep etmişti.

Danıştay'ın kararı kesin değil. Karara karşı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na itiraz hakkı bulunuyor.

Bu haber daha sonra güncellenecektir.

AU/HS