Değişim için Suriye Konferansı

Yaklaşık iki buçuk aydır Beşar Esad rejimine yönelik protestoların sürdüğü Suriye’de şiddet sona ermiyor. Talbise ve Rastan bölgelerinde Baas güçleri ile muhalif gruplar arasında çıkan çatışmalarda pazar gününden bu yana aralarında küçük bir kız çocuğunun da bulunduğu en az 14 sivilin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Ülke içinde çatışmalar sürerken, sürgündeki Suriyeli muhalifler 3 gün sürecek bir toplantı çerçevesinde ülkelerindeki gelişmeleri ele almak üzere "Değişim için Suriye" Konferansında Antalya'da buluştu. Ancak konferansa tepki gösteren bir grup Suriyeli, ellerinde Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın posterleriyle gösteri yaptı.

Yurt dışına kaçan muhalifler

Suriye’de Esad rejimine karşı protestolarını sürdüren muhalefetin elindeki tek silah; cep telefonları protesto görüntülerini kaydederek bunları internet ortamında yaymak. Sosyal medya üzerinden örgütlenen Facebook neslinin Suriye'deki gelişmelere etkisi azımsanamayacak ölçüde, ancak Suriye’deki muhalefet, rejimin büyük baskısıyla karşı karşıya. Zira elektriği kesen ve internete erişimi engelleyen devlet, eylemcilerin yurt dışına kaçarak muhalefetini oradan sürdürmesine neden oluyor. Beyrut'a giden Rami Nakleh, “Amacım Suriye’de yaşananlar hakkında kamuoyunu aydınlatmak. Zira rejim karanlıkta en kötü suçları işliyor" diyor.

Milyonların sokaklara döküldüğü Mısır’ın aksine Suriye’deki muhaliflerin sayısı on binlerle ifade ediliyor. Kırsal yapıda, organize olamayan ve entelektüel elitleri bulunmayan muhalif gruplar, diğer ülkelerin ilgisini üzerine çekmeyi de başaramıyor. Oklahoma Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Direktörü Joshua Landis şöyle konuşuyor: “Eylemciler yirmili yaşlarda, en fazla 30’ların başındalar. Tek bir gruba bağlı olmamaları iyi, böylelikle kimliklerinin tespit edilmesi zorlaşıyor. Dezavantajları ise Batı’nın rejimin devrilmesinden sonra kimi muhatap alacağını, halkın da ülke yönetimini kimin devralacağını bilmemesi.”

Muhalif gruplar kimlerden oluşuyor?

Esad'dan sonraki dönemden duyulan korku, pek çok Suriye vatandaşını protestolara katılmaktan alıkoyuyor. Şam ve Halep gibi büyük kentlerdeki orta sınıf ile azınlıklar, Suriye'nin dini otoriter bir rejime dönüşmesi veya iç savaşın baş göstermesi ihtimalinden çekiniyor. Protestolar ordu ve ülkenin istihbarat servisi tarafından engelleniyor, rejim yabancı gazetecilerin olayları yabancı kamuoyuna yansıtmasına izin vermiyor. Bu da muhalefetin örgütlenme şekli ve geçek gücü konusunda ele net bilgilerin geçmesini engelliyor. Şam’da bulunan siyasi bilimler uzmanı George Cabbar, muhalefete yönelik kaygılarını, “Bazıları demokrasi ve insan hakları için meydanlara çıkıyor, ancak aralarında silahlı olanlar ve başka amaçlar güdenler de var. Ayrıca muhalifler arasında rejim tarafından dışlanan hüsrana uğramış siyasiler de bulunuyor" sözleriyle dile getiriyor.

Abdulhalim Haddam da bu siyasilerden biri. Haddam altı yıl öncesine kadar Beşar Esad’ın yardımcısı olarak rejimin önde gelen destekçilerinden biriydi. Ancak Esad’la arası açılan Haddam çareyi yurtdışına kaçmakta buldu. Haddam, Batı’ya tıpkı Libya’da olduğu gibi Suriye’ye de müdahale etmesi çağrısı yapıyor. Haddam, “Dışarıdan gelecek bir müdahaleye ihtiyacımız var. Kendi insanlarını öldüren bir rejimin var olma hakkı yoktur. Bunlar halk düşmanı" diyor.

Binlerce gözaltı

Suriye'de rejim muhalifi gösterilerde şu ana kadar yaklaşık bin kişi yaşamını yitirdi, 10 bin kişi ise gözaltına alındı. Geçen iki buçuk ay içinde muhalefet hedeflerine ulaşamadı. Muhalefetin koordinasyonsuzluğu ve yurtdışının pasif kalmayı tercih etmesi nedeniyle Beşar Esad’ın orta vadede, güçlü iktidarını sürdürmesi bekleniyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Ulrich Amman Leidholdt/Başak Özay

Editör: Beklan Kualksızoğlu