Doğalgaz savaşlarında dönüm noktası

Rus doğal gazını Kuzey Denizi üzerinden Almanya’ya, oradan da çeşitli komşu ülkelere dağıtacak Kuzey Akım boru hattının ilk ünitesi bu yılın kasım ayında devreye girecek. Rusya’nın Ukrayna’yı devre dışı bırakarak, Karadeniz üzerinden Bulgaristan'a, oradan da Güney Avrupa’ya dağıtmayı planladığı ikinci boru hattı olan Güney Akım da plan aşamasında. Ancak AB ülkeleri içinde bu projelere karşı bazı çekinceler de var. Güney Akım doğal gaz boru hattına ilişkin olarak hissedar firmaların ise Moskova’da bir anlaşma imzalamaları bekleniyor.  

Kuzey ve Güney Akım boru hatları

Kâğıt üzerinde her şey sorunsuz görünüyor. Rus enerji devi Gasprom, şu sıralarda batılı ortak firmalarla birlikte iki büyük doğal gaz boru hattının çalışmalarıyla meşgul: “Nord Stream” ve “South Stream” diye anılan Kuzey ve Güney Akım boru hatları… . AB Komisyonu'nun Enerjiden Sorumlu Üyesi Günther Oettinger, Kuzey Akım boru hattının çoktan Avrupa’nın altyapısına dahil olduğuna dikkat çekiyor. Ancak AB içerisinde bu konuda farklı görüşler var. Her ne kadar Kuzey Denizi üzerinden Avrupa'ya Rus doğal gazı sevk edecek olan Kuzey Akım boru hattını, bu konuda en fazla çekincesi olan Polonya bile kabullenmiş olsa da… .

Güney Akım boru hattı ise Brüksel’de açık bir direnişle karşılaşıyor. Hazar Denizi bölgesinde, özellikle Azerbaycan ve Türkmenistan çevresinde dünyanın en büyük doğal gaz rezervlerinin olduğu tahmin ediliyor. Brüksel, bu doğal kaynakları AB’nin ihtiyacı için kullanmak istiyor ve Avrupa’ya bu sevkiyatı Türkiye üzerinden, Rusya’yı devre dışı bırakarak yapmak arzusunda. Sevkiyat için bir olasılığın da, Nabucco boru hattı olduğu belirtiliyor. Bu hat, Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya’dan geçecek olan Güney Akım boru hattı ile büyük benzerlikler taşıyor.

Alman Wintershall da hissedar firma

Nabucco’nun inşasına ilişkin nihai kararın bu yılın sonunda alınması bekleniyor. Güney Akım boru hattının hissedarları ise hızlı davranmaya çalışıyorlar. Hissedar firmaların, Moskova'da projedeki paylarının dağılımına ilişkin bir anlaşma imzalamaları bekleniyor. Rus Gazprom firmasının dağılımda yüzde ellilik paya sahip olması öngörülüyor. Avrupalı katılımcı firmalar arasında İtalyan, Fransız ve kimya işletmesi BASF’ın kardeş firması Alman Wintershall holdingi de bulunuyor. Wintershall, Güney Akım boru hattı projesine katılmakta önceleri ayak sürümüştü. Ancak daha sonra Kuzey Akım boru hattının Denetleme Kurulu Başkanı olan eski Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, Wintershall’ın diğer projeye de katılması için çağrı yaptı: “Tüm Avrupa’nın doğal gaz ihtiyacının karşılanması doğrultusunda önemli bir işletme olan BASF/Wintershall’ın Güney Akım doğal gaz boru hattı projesine de katılmasının gerekli olup olmadığını firma yetkilerinin bir kez daha gözden geçireceğini ümit ediyorum.”

"Nabucco ve Güney Akım birbirine rakip değiller"

Ne var ki Alman Wintershall firmasının geçen mart ayında Güney Akım boru hattına dahil olmasında, sadece Gerhard Schröder’in lobi çalışmaları değil, Sibirya’da Gazprom ile birlikte doğal gaz üretimini artırma kararı da etkili oldu. Wintershall firmasının başkanı Rainer Seele, “Güney Akım boru hattı projesine dahil olmak suretiyle Güney Doğu Avrupa’daki ticaret kapasitemizi büyük ölçüde artıracağız” şeklinde konuşuyor ve ekliyor:“Güney Akım boru hattı projesinin Nabucco ile bir ilintisi yoktur. Bence her iki boru hattının tamamen farklı hedefleri bulunmaktadır. Güney Akım boru hattı, Avrupa’nın güney doğusunun enerji ihtiyacını karşılamak üzere yeni ve güvenli sevkiyat kapasitelerinin oluşturulmasını amaçlıyor. Nabucco ise ilk elde Avrupa için yepyeni bir sevkiyat hattı hedefliyor. Bu iki hat birbirleri ile rekabet içinde değildirler.” 

© Deutsche Welle Türkçe

 

Andrey Gurkov / Çeviri: Çelik Akpınar

 

Editör: Başak Özay