‘Ekonomik kasırga’
9 Ocak 2013
2013’ün Küresel Riskleri adını taşıyan rapor, iş dünyası, siyaset, bilim ve özel toplum kuruluşlarından binin üzerinde uzmanın katılımıyla hazırlanıyor. Uzmanların çoğunluğu, önümüzdeki on yılın göstereceği en önemli riskin, gelir eşitsizliği olduğu görüşünde.
Vuku bulduğu takdirde en büyük olumsuz etkilere yol açması beklenen risk küresel finans sisteminin çökmesi. Bu, ankete katılan uzmanların hemen hemen ortak görüşü. Etkileri ve ihtimali açısından ilk beş arasına giren diğer iki küresel risk ise kamu bütçelerindeki kronik açıklar ve su sıkıntısı.
Dünya Ekonomik Forumu’nun küresel risklerde, Sandy kasırgasından Çin’deki sel felaketlerine kadar sayısız aşırı hava olayına yol açtığı varsayılan sera gazı emisyonu üçüncü sırayı alıyor. İklim değişikliğine uyum sağlanamaması, önümüzdeki on yılda yoğun etkilerinin hissedileceği çevre riski olarak adlandırılıyor.
Alarm sinyalleri
Küresel Risk raporunu hazırlayan Dünya Ekonomik Forumu direktörü Lee Howell, dünya nüfusunu bekleyen tehlikelerin kestirilebilir olmaktan çıktığını söylüyor. Howell, “Küresel riskler aslında en önemli sistemlerimizin yaydığı alarm sinyalleri olarak algılanmalı” diyor.
Oliver Wyman Group adlı danışmanlık şirketinin genel müdürü John Drzik, dünyamızın iki büyük fırtına geçirmekte olduğunu belirtiyor. Drzik, “Ekolojik ve ekonomik kasırgalar esiyor. İki kasırga çarpışma yörüngesinde seyrediyor. Artmakta olan aşırı hava olayları riskini azaltıcı tedbirlere yatırım yapmadığımız takdirde, gelecek nesillerin küresel refahı tehlikeye girebilir” diye konuşuyor.
Acil sosyoekonomik riskler, iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını ihmal ettiriyor. Son radikal hava olaylarına rağmen dünya devletlerinin bu uzun vadeli tehlikenin üzerine gitmemesinde algılamanın çarpıtılmasının rol oynadığına raporda yer veriliyor. Tıpta kaydedilen ilerlemelere rağmen sağlık alanında kendini beğenmişliğe yer olmadığını vurgulayan uzmanlar antibiyotik direncinin, küreselleşip küçülen dünyamızda salgın hastalıkların hızla yayılmasına ve sağlık sisteminin iflas etmesine yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
‘Dijital yangın’ tehlikesi
Küresel Risk raporunda, göze çarpan konulardan biri de internet devriminin toplumsal hayat üzerindeki muhtemel etkileri. Raporda, ‘geniş kapsamlı dijital yangın’ tehlikesinin büyüdüğüne ve baskı makinesinden internete kadar teknolojik gelişmenin toplumu nasıl değiştireceğini tahmin etmenin zor olduğuna yer veriliyor. Bilgiye ulaşmanın kolaylaşıp demokratikleşmesini olumlu gelişmeler hanesine yazan uzmanlar, YouTube’daki İslam aleyhtarı filmin infial uyandırmasını örnek göstererek sınırsız iletişimin, sonucu kestirilemeyen gelişmelere yol açabileceğine de işaret ediyor. Raporda, medyanın ‘kollama ve denetleme’ görevi erozyona uğrarken, ‘dijital yangın’ tehlikesinin arttığına vurgu yapılıyor.
Küresel Risk raporu Dünya Ekonomik Forumu'nun iki hafta sonra Davos’ta yapılacak olan yıllık buluşmasında tartışmaya açılacak. Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev’in de katılacağı Davos zirvesinde dünya ekonomisinin risklere dayanma gücünü arttırma ve çevre felaketleri tehlikesini azaltma imkânları ele alınacak.
© Deutsche Welle Türkçe
Rolf Wenkel / Ahmet Günaltay
Editör: Hülya Schenk