Elektrikte çifte indirim talebi

Vatandaştan esnafa, üreticiden sanayiciye kadar herkesin gündeminde artan enerji maliyetleri var. 2022 ile birlikte elektrikte kademeli tarifeye geçilirken tüketicilerin karşılaştığı faturalar da cep yakıyor. Vatandaşların büyük bölümü aralık ayına göre faturalarının en az iki kat yükseldiğinden yakınıyor. Esnaf ise artan enerji maliyetleri ile birlikte işletmelerini ayakta tutmakta zorluk çektiğini belirtiyor. Bu konuda herkesin ortak beklentisi başta elektrik faturaları olmak üzere enerji maliyetlerinde hissedilebilir bir indirim düzenlemesi.

Son olarak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da bu konuda bir çalışma içerisine girilebileceği yönünde beyanda bulundu.

DW Türkçe’nin edindiği bilgilere göre ise elektrik faturaları özelinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı’ğı bünyesinde şu ana kadar yeni bir çalışma başlatılmadı. Ancak bu konuda Cumhurbaşkanlığı’ndan gelecek bir yönlendirme ile yeni bir süreç başlatabilir.

"Acil adım atılmalı"

Peki vatandaş ve esnaf için bu durum ne kadar sürdürülebilir? Son dönemde vatandaşlar ve esnaflar tarafından kendilerine yüzlerce şikâyet ve başvuru geldiğini belirten Tüketici Konfederasyonu Enerji Komisyonu Başkanı Abdullah Koç, "Bu başvurular ilk zamanlarda faturaların hatalı olduğu düşünülerek yapılıyordu. Şu an toplumun büyük çoğunluğu faturalarda hata olmadığını, aksine yapılan zamlardan dolayı böyle bir fatura ile karşılaştıklarını anladı. Şu an vatandaşın ve esnafın en büyük problemi bu ve acil atılması gereken bazı adımlar var" dedi.

"Limitler yeniden düzenlensin"

Kademeli tarifede ilk olarak günlük 5 kilovatsaatlik bir limit uygulandığını ancak gelen tepkilerin ardından bu limitin günlük 7 kilovatsaate çıkarıldığını belirten Koç, "Bu limitin vatandaşlar için bir gerçekliği yok. Yapılan ilk düzenleme faturalarda çok küçük bir etki yaptı. Gerçek bir indirim ve hissedilebilir bir indirim için düşük kademe limitinin günlük 10 kilovatsaate çıkarılması gerekiyor. Bu limit güncellemesi olursa elektrik faturalarında ortalama yüzde 10’luk bir azalış gerçekleşecektir" ifadelerini kullandı.

Türkiye’de yaklaşık 39 milyon mesken abonesi bulunuyor. Kademeli tarifede ilk kademede elektriğin fiyatı kilovatsaat başına 1 lira 37 kuruş olarak fiyatlandırılırken ikinci kademede bu 2 lira 6 kuruş olarak hesaplanıyor.

"KDV büyük bir yük"

Ancak limitlerde yapılacak olası bir düzenleme de vatandaşın bu konudaki taleplerini karşılamıyor. Zira kademeli tarife ile birlikte faturalar ortalama yüzde 100’ü bulan oranda zamlandı. Abdullah Koç, bu noktada KDV oranına işaret ediyor. Bu konuda tüketicilerin beklediği asıl indirimin yüzde 18’lik KDV oranının yüzde 1’e indirilmesi ile sağlanacağını aktaran Koç, "Ekonomide kötü durum zaten ortada. Vatandaşlar ve esnaf zorlanıyor. Bizler vergilerin de vergisini ödüyoruz. Eğer bu konuda bir adım atılacaksa şimdi tam zamanı. Ancak bu yolla rahatlama sağlanabilir. KDV büyük bir yük" diyor.

"Esnafı yüzde 50 indirim kurtarır"

Faturalar konusunda isyan edenler sadece vatandaşlar değil. Bu konunun en büyük mağdurlarından biri de esnaflar. Özellikle son gelen zamlı faturalarını dükkân camlarına asarak tepki göstermeye başlayan esnafın bu konuda acil düzenlemeye ihtiyaç duyduğunu söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken’e göre esnafın ayakta kalabilmesi için elektrik faturalarında en az yüzde 50 indirim şart ve vergi konusunda da bir ayarlama yapılmalı.

Esnafın elektrik, doğalgaz ve akaryakıt maliyetlerini karşılayamadığını anlatan Palandöken, "Enerji maliyetleri kiraları da geçti. Esnaf bu işi yürütmekte zorlanıyor. Faturaların bir kısmının devlet tarafından sübvanse edilmesi gerekiyor. Zaten vatandaş da zor durumda. Onlar alışverişten kesince esnafın işleri bozuluyor. Bu hem vatandaşım hem esnafın ihtiyacı olan bir konu. Binlerce esnaf bu konudan dertli" dedi.

"Artık sürdürülemez"

Akaryakıt fiyatlarındaki artışın da esnaf için artık sürdürülemez olduğuna değinen Palandöken, "Antalya’dan Ankara’ya ürün getiren bir esnaf ürünü bedava almış olsa satamıyor. Bu mazot fiyatları ile iş yapmak çok zor. Esnafa kızıyorlar zam yapıyorsun diye ama esnaf ne yapsın? Elektrik faturalarına bir düzenleme istediğimiz gibi akaryakıt için de vergi düzenlemesi talep ediyoruz. Fiyat artışlarını devlet üstlenmeli. Eşel mobil sistem yeniden devreye girmesi" diye konuştu.

Eşel mobil sistemi, motorin, benzin ve otogazda vergilerin azaltılması yoluyla fiyat artışlarının tüketiciye yansımasının önüne geçen bir sistem olarak zaman zaman uygulanıyor.

Emre Eser

©Deutsche Welle Türkçe