Çevre dostluğunun ağır faturası

Termik enerjiden çıkışın ağır faturası işletmeleri inim inim inletiyor. Çevre dostu enerji türlerine geçişin finanse edilebilmesi için faturaya elektrik fiyatından ayrı olarak 15 ayrı kalem daha bindiriliyor. Sanayici enerji politikasını anlamakta ve izlenen rotaya anlayış göstermekte güçlük çekiyor.

Almanya Başbakanı bundan iki yıl önce yeni enerji politikasını ilan ettiğinde büyük onay almıştı. Angela Merkel'e göre enerji üretimi çevreyle uyumlu, fiyatça uygun ve rekabete dayanıklı olacaktı. İyimserlik günümüze kadar kaybolmadı. Ancak enerji fiyatı sürekli artarak çoğu işletmeyi zor durumda bıraktığı için, çevre dostu enerjinin hayata geçirilmesi işletmecilerin canını sıkmaya başladı.

Madencilik, Kimya ve Enerji Sendikası yetkilisi Ralf Bartels şöyle diyor: “Mevcut işletmelerin yurt dışına kaydırılmasından ziyade geleceğin yatırımlarından endişe duyuluyor. Yeni tesis kurulacağı zaman yatırımın Almanya'da mı kalacağı, yoksa ABD, Orta Doğu ya da Çin'e mi gideceği gündeme geliyor. Enerji maliyeti bu kararda belirleyici oluyor.”

Fransa ve Almanya'daki tesislerinde sanayi gazları üreten bir şirketin genel müdürlüğünü yapan Ingo Nawrath da enerji maliyetindeki patlamanın Almanya'nın yatırım yeri olma özelliğini sarsabileceğini şu sözlerle dile getiriyor: “Siyasi kararlara güvenemediğimiz için Almanya'da yapmayı planladığımız on milyonlarca Euro'luk yatırımı erteledik. Elektrik fiyatının önümüzdeki yıllarda nasıl gelişme göstereceğini kestirecek durumda değiliz.”

Sanayi işletmelerine ayrıcalık

Nawrath'ın şirketi Fransa'daki tesislerinde 140 milyon kilovat saat elektrik tüketiyor. Almanya'daki yıllık tüketimi ise 800 bin kilovat. Yenilenebilir enerji payının faturaya eklenmesi durumunda yıllık elektrik maliyetinin 12 milyon Euro artacağını ve şirketin en kısa zamanda batacağını söylüyor.

Yenilenebilir Enerjiler Yasası aynı zamanda çevre dostu kaynaklardan elde edilen elektriğe ödenecek primi de belirliyor. Bundan on yıl önce teşvik primi elektrik faturasına kilovat başına 1,5 Sentlik ek yük getiriyordu. Prim payı zamanla 5,3 Sent'e kadar çıktı.

Alman özel sektörünün Köln'deki ekonomik araştırma enstitüsünde görev yapan enerji uzmanı Henno Kempermann, 250 sanayi işletmesini kapsayan araştırmaya göre dayanma gücü tükenmek üzere olan şirket sayısının hızla arttığını söylüyor.

Almanya'nın yatırım cezp etme özelliğinin tehlikede olduğunu vurgulayan Kempermann, enerji maliyeti bu şekilde artamaya devam ettiği takdirde, Almanya'daki çoğu şirketin rekabet gücünü kaybedebileceğini belirtiyor.

Kempermann yatırım yeri seçiminde rol oynayan diğer faktörlere işaret ederken, üretim tesislerini daha düşük maliyetli yerlere nakletmenin de kolay olmadığını, enerji sarfiyatı yüksek sanayi şirketlerinin dev makinelerinin kolayca söküp götürülemeyeceğini, ayrıca nakliyat masrafının artmaması için işletmelerin müşteriye yakın olmaları da gerektiğini hatırlatıyor.

Pahalı enerjiden kaçmak zor

Ancak yenilenebilir enerji kesintisi her işletmeye uygulanmıyor. Çimento, alüminyum ve cam gibi elektrik tüketimi yüksek sanayi branşlarına tanınan muafiyetten 2 bin dolayında Alman şirketi yararlandırılıyor.

Sendikacı Bartels enerji dönüşümünün en iyi nasıl sağlanabileceği sorusunu yanıtlarken, maliyetin nasıl paylaştırılacağına değil de, yenilenebilir enerji kaynaklarının kaça mal olacağına bakmak gerektiğini belirtiyor ve ekliyor: “Elektrik şebekesinin kaldırabileceğinden fazla rüzgar enerjisi üretirseniz bu elektriği şebekeye veremezsiniz. Bu durumda nakil hatlarını işletenler rüzgar türbinlerini durdurmak zorunda kalır. Ancak bu tesisleri işletenlere elektrik üretimine hiç ara verilmemiş gibi davranılıyor. Sanki üretmedikleri elektriği şebekeye vermiş gibi prim alıyorlar.”

Bu çarpıklık enerji dönüşümü maliyetinin ancak strateji değişikliğiyle düşürülebileceğini gösteriyor. Uzmanlar ağırlığın güneş yerine rüzgar enerjisine verilmesiyle milyarlarca Euro tasarruf edilebileceğini hesaplamışlar. Sanayiciler ise devletten değişmeyeceğine güvenebilecekleri uzun vadeli enerji yasası hazırlanmasını bekliyorlar.

© Deutsche Welle Türkçe

Raynna Breuer/A. Günaltay

Editör: Başak Özay