Fidan ve Şeybani'den Suriye'de toprak bütünlüğü vurgusu
15 Ocak 2025
Suriye'deki geçiş yönetiminin Dışişleri Bakanı Esaad Hasan Şeybani'nin ilk Türkiye ziyaretinde ülkenin toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunmasının yanı sıra Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına yönelik çağrı ön plana çıktı.
Suriye'deki geçici hükümetin Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, Savunma Bakanı Murhef Ebu Kasra ve İstihbarat Başkanı Enes Hattab Ankara'ya geldi. Böylelikle Suriye'de 2011'de başlayan iç savaşın ardından ilk kez Türkiye'ye Suriyeli bakanlar gelmiş oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Şeybani'yi Beştepe'de kabul ederken kabulde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da yer aldı.
Suriyeli bakanlarla yapılan görüşmelere Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile MİT Başkanı İbrahim Kalın da katıldı.
İki bakandan Suriye'de bütünlük mesajları
Fidan ve Şeybani ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısında soruları yanıtlayarak, Suriye'de toprak bütünlüğünün korunmasının önemine dikkat çekti.
"Bölgenin geleceğinde teröre yer yoktur" diyen Fidan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Suriye'nin parçalanmasına asla rıza göstermeyeceğiz. Bölge yeteri kadar savaşlardan çekti. Zaman artık terörden ve silahtan, şiddetten arınma zamanı. Zaman; barış, dayanışma, kardeşlik, kalkınma ve refah zamanı. Bu konuda Türkiye imkân ve kabiliyetleriyle gerekli adımları süratle atmaya muktedirdir."
Esaad Hasan Şeybani ile "terörle mücadele ve güvenlik konusunu" da konuştuklarını söyleyen Fidan, özellikle IŞİD ile mücadele konusunda neler yapılması gerektiği hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını, istihbarat paylaşımına ve operasyon iş birliğine ihtiyaç olunduğunu kaydederek "YPG konusu özellikle kendilerinin çok yakından ilgilendiği bir husus. O konuda da görüşlerimizi karşılıklı paylaştık" dedi.
12 yıllık aranın ardından geçen ay Türkiye'nin Şam Büyükelçiliği'nin açıldığını hatırlatan Hakan Fidan, Halep Başkonsolosluğu'nun 20 Ocak günü faaliyete geçeceğini, Türk Havayolları'nın da uçuşların yakında başlayacağını kaydetti.
Şeybani de ülkenin toprak bütünlüğünün çok önemli olduğunu, tüm toprakların merkezi hükûmete bağlı şekilde ve aynı çatı altında olmasını istediklerini söyleyerek ancak bu şekilde Suriye'nin birliği ve egemenliğini sağlayabileceklerini belirtti.
Yeni yönetim olarak "Suriye topraklarının Türkiye ve Türk halkına tehdit olmaktan çıkarılması gerektiğine" inandıklarını da vurgulayan Şeybani, "Biz Türkiye Cumhuriyeti'ne şükranlarımızı sunuyoruz. Türkiye Suriye'nin kuzeydoğu bölgelerine büyük önem vermektedir. Bu bölgenin de merkezî hükûmetin çatısı altında olmasını istemektedir. Suriye'nin geleceği kardeşlerinden desteğe ihtiyaç duymaktadır" ifadelerini kullandı.
"Yaptırımların kalkması gerekiyor"
İki bakanın basın toplantısında işaret ettikleri bir diğer husus Suriye'ye yönelik yaptırımlaroldu.
Fidan, eski rejimin kötü bir mirası olarak Suriye'ye yönelik yaptırımların hala yürürlükte olduğunu, AB'nin yaptırımlara muafiyet sağlamak için bir çalışma yürüttüğünü belirterek temel kamu ve altyapı hizmetlerinin verilebilmesi için yaptırımların kaldırılması gerektiğini kaydetti.
"Yaptırımların kalkması halinde ülkenin normalleşme süreci hızlanacaktır. Milyonlarca Suriyelinin ülkelerine dönmesini mümkün kılacak koşullar yaratılacaktır" diyen Fidan, uluslararası toplumun devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması ve kapasite inşası anlamında da destek olabileceğini, Türkiye'nin de tecrübelerini aktarmaya hazır olduğunu bildirdi.
Fidan, Suriye'nin kuzeydoğusunda Kürt güçlerin yönetimindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) bölgesindeki IŞİD kampları ile ilgili olarak da şunları kaydetti:
"DEAŞ ile mücadele konusunda da operasyonel destek sağlamaya hazır olduğumuzu, kendilerine ve komşu ülkelere ifade ettik. Nitekim bu konuda geçtiğimiz günlerde bazı adımlarımız da oldu. Her zaman söylediğimiz gibi DEAŞ kamplarının ve cezaevlerinin yönetimi konusunda yeni yönetime gereken yardımı yapmaya da hazırız."
Şeybani de Suriye'nin yeniden kalkınabilmek için gerçek bir desteğe ihtiyaç duyduğunu belirterek uluslararası toplumdan özellikle kardeş ve dost ülkelerden yardım beklediklerini ifade etti.
Esaad Hasan Şeybani kimdir?
Şeybani ziyaretini sosyal medya hesabından Türkçe olarak yaptığı paylaşımla duyurmuş ve "Yeni Suriye'yi temsil etmek üzere, on dört yıldır Suriye halkını hiç bırakmayan Türkiye Cumhuriyeti'ne ilk resmi ziyaretimizi yarın gerçekleştireceğiz" demişti.
Beşar Esad devrilmeden önce, Heyet Tahrir eş-Şam'ın (HTŞ) İdlib'deki yönetiminin siyasi işler başkanlığını yürüten Şeybani, Suriye'de iç savaşın başlamasının ardından ailesiyle birlikte Türkiye'ye sığınmış ve üniversite eğitimini burada almıştı.
Şeybani bakan olarak atandığı sırada İstanbul'daki Sabahattin Zaim Üniversitesi'nden (İZÜ) yüksek öğrenimini sürdürüyordu.