Fransa ve Belçika’da seçmen “sağ” dedi

Pazar günü hem Belçika hem Fransa’da seçim vardı.

Fransa'da genel seçimlerin dün düzenlenen ilk turunun resmi sonuçları açıklandı. Fransa İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin eski partisi Halk Hareketi Birliği (UMP) ilk turda oyların yüzde 39.54'ünü aldı. Sosyalist Parti'nin yüzde 24.73 oranında oy aldığı ilk turda, Demokrasi Hareketi yüzde 7.61, aşırı sağcı Ulusal Cephe ise yüzde 4.29 oranında oy topladı.

İlk tur sonuçlarının ardından yapılan tahminler, ikinci tur sonunda UMP'nin 577 sandalyeli mecliste 383 ile 501 arasında milletvekiline sahip olacağını gösteriyor. Yine tahminler, Sosyalist Parti'nin ise 60 ile 170 arasında sandalyeye sahip olacağını ortaya koyuyor.

François Bayrou'nun liderliğini yaptığı Demokrasi Hareketi'nin, ikinci turda Sosyalist Parti adaylarını destekleme ve ilk turda oy vermeyen solcu seçmenin sandığa gitmesi halinde, sol parti seçim hezimetini bir ölçüde hafifletmiş olacak. İlk turda oy verme oranı yüzde 60 civarında gerçekleşmişti.

Görev süresi dolan mecliste, UMP 359, Sosyalist Parti 149 milletvekiline sahipti. İlk tur sonucunda 105 milletvekili, seçim bölgelerinde yüzde 50'nin üzerinde oy alarak, ikinci tura gitmeden milletvekili olmaya hak kazandı.

UMP'nin bu başarısının "Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin, yönetimdeki gücünü pekiştireceği" yorumu yapılıyor.

Fransa Başbakanı François Fillon, ilk tur seçim sonuçlarının, "seçmenin Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin programına olan güveni gösterdiğini", Sarkozy'nin ülkede siyasi bir devrim başlattığını belirtti ve bu devrimin ekonomik ve sosyal kalkınmayı hızlandıracağını söyledi.

Fillon, Sarkozy'nin programının başarılı bir biçimde gerçekleştirilmesi için mecliste önemli bir çoğunluğa ihtiyaç duyduklarını ifade ederek, seçmenin gelecek hafta düzenlenecek ikinci turda da, UMP'ye oy vermesi çağrısında bulundu.

Sola seferberlik çağrısı

Sosyalist Parti Genel Sekreteri François Hollande, resmi olmayan ilk tur sonuçların açıklanmasından sonra yaptığı açıklamada, sol seçmenlerden ikinci turda sandık başına gitmek için seferber olmalarını istedi. Fransa'nın mecliste güçlü bir sol muhalefete ihtiyaç olduğunu belirten Hollande, UMP'nin büyük bir oy çoğunluğuyla mecliste tek parti hakimiyetinin ülke demokrasisi için fayda getirmeyeceğini savundu.

Sosyalist Parti'den cumhurbaşkanlığına adaylığına koyan ve yarışı Sarkozy karşısında kaybeden Segolene Royal ise, sol seçmenin ikinci turda sandığa gitmek için seferber olmasını istedi. Royal, "Fransa'nın sola ihtiyacı var. Fransa'nın güçlü bir muhalefete ihtiyacı var. Seçmenler kendilerinin daha iyi korunmasını istiyorlarsa ikinci turda sandığa gidip sola mutlaka oy versinler" dedi.

Seçime katılım az

Bu arada, ilk turda oy verenlerin oranı yüzde 60'da kaldı. Fransa'da geçen ay düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda, oy verenlerin oranı yüzde 84'e çıkmıştı.

İlk turda, seçim bölgelerinde oyların yüzde 50'sinden fazlasını alan adaylar doğrudan meclise seçilecek. İlk turda milletvekili seçilemezse, yüzde 12,5'ten fazla oy alan adaylar ikinci turda tekrar yarışacak.

Yaklaşık 44,5 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu Fransa'da seçimin ilk turunda 7.640 aday, 577 sandalyeli meclise girebilmek için mücadele etti. Bu yılki seçimlere rekor sayıda kadın aday katıldı. Her beş yılda bir genel seçim yapılan Fransa'da milletvekili adayı olma yaşı 23.

Guy Verhofstadt hezimete uğradı

Belçika'da 7,5 milyondan fazla seçmen, federal meclise girecek 150, Senato'ya girecek 40 temsilciyi seçmek üzere sandık başına gitti. Genel seçimlerin resmi olmayan ilk sonuçlarına göre, ülkeyi dört yıldır yöneten Sosyalist-Liberal koalisyonu partileri, Valon liberaller dışında, oy kaybetti. Federal yapılı ülkenin tüm bölgelerinde, muhalefetteki Hıristiyan Demokratlar ilerleme kaydetti ve yeni kurulacak hükümete katılımları kaçınılmaz. Flaman ve Valon kesimlerinde Sosyalist partiler geriledi.

Sonuçlar üzerine, son dört yıldır Sosyalist-Liberal koalisyonunu yöneten Başbakan Guy Verhofstadt görevi bırakacağını açıkladı. Flaman liberal Verhofstadt, partisinin elde ettiği başarısız sonuçları değerlendirirken, sekiz yıldır çeşitli koalisyon hükümetlerinde başbakanlık yaptığını, olumsuz durumun sonuçlarına katlanacağını söyledi.

Siyasi çalkantılar bekleniyor

Sonuçlar, Belçika'da yeni hükümet koalisyonunun en az üç farklı eğilimli partiden, Flaman ve Valon taraflarından toplam altı siyasi partiden oluşması gerektiğini gösteriyor. Siyasi çalkantılar bekleyen gözlemciler, yeni hükümet kurulmasına ilişkin uzlaşma arayışlarının zaman alacağını belirtiyor. Belçika’nın yeni başbakanının Flaman Hıristiyan Demokrat Parti (CDV) Başkanı Yves Leterme'in olması ise yüksek bir olasılık.

Yine siyasi gözlemcilere göre, seçim sonuçları Flamanlar ve Valonlar arasındaki gerginliği artıracak. Aşırı sağ parti Vlaams Belang'ın (Flaman Menfaati) oy oranını yüzde 20'ye ulaştırdığı bu seçimlerde, "federal yapıda reform isteyen" Flaman kanadının tavrı Valonları endişelendiriyor. Ülkenin Flaman kesiminde seçim sonuçlarını kutlayanların "Flaman bayrakları" dalgalandırmaları da yakın gelecekte yaşanacak olası siyasi çalkantılara işaret ediyor.

Valonya bölgesinde aşırı sağcı Ulusal Cephe (FN) partisi yüzde 5'lik barajı aştı. 2003 seçimlerinde baraj engeline takılan Flaman Yeşilleri de bu kez baraj sorunu yaşamadı.

30 Türk asıllı yarıştı

Tercih oylarının önemli etken olduğu seçimlere çeşitli partilerden katılanlar arasında 30'a yakın Türk asıllı aday bulunuyor. Belçika'da yaşayan 160 bin kadar Türkün 120 bin kadarı bu ülkenin pasaportuna sahip. Bu Türklerin de 90 bin kadarı sandık başına gitti.