Fransa'dan NATO'ya Türkiye tepkisi
1 Temmuz 2020
Fransa, Türkiye ile yaşanan gerilimle ilgili NATO'da sürdürülen incelemeye dair raporun açıklanmasının ardından İttifak'ın Akdeniz'deki "Sea Guardian" (Deniz Gardiyanı) misyonundan geçici olarak çekildiğini açıkladı.
Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Hakkı Musa bugün Fransız Senatosu'nda senatörlerin sorularını yanıtlarken, Fransa'nın olayla ilgili NATO'daki incelemenin sonuçlarını yetersiz bulduğu ve raporun Paris'in tezlerini desteklemediği gerekçesiyle misyondan çekildiğini söylemişti.
NATO, inceleme sonuçlarıyla ilgili raporun sunulduğunu teyit etmiş, ancak içerikle ilgili gizlilik ilkesi nedeniyle bilgi verilemeyeceğini bildirmişti.
Libya ve Suriye politikalarının yanı sıra Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin yürüttüğü doğal gaz sondaj çalışmaları nedeniyle iki NATO üyesi arasında aylardır gerginlik yaşanıyor. Fransa, 10 Haziran'da NATO'nun Deniz Gardiyanı misyonu çerçevesinde Akdeniz'de görev yapan "Courbet" savaş gemisinin, Libya'ya silah taşıdığından şüphelenilen Tanzanya bandıralı kargo gemisi "Çirkin"i kontrol etmek istediğini ve bu yöndeki girişimin gemiye eşlik eden Türk fırkateynleri tarafından engellendiğini bildirmiş ve konuyu NATO'ya taşımıştı.
NATO'ya dört talep
Reuters haber ajansına konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir Fransız Savunma Bakanlığı yetkilisi, Salı günü NATO'ya dört talepten oluşan bir mektup gönderdiklerini belirtti. Fransız yetkili bu talepleri, "üye ülkelerin Libya'ya silah ambargosuna riayet konusunda taahhütlerini yeniden teyit etmeleri, NATO'nun askeri çağrı sinyallerinin ulusal misyonlarda kullanılmaması, silah ambargosunun uygulanmasında AB ve NATO misyonları arasında koordinasyonun iyileştirilmesi ve gelecekte benzer olayların yaşanmasını engellemek için mekanizmalar oluşturulması" olarak sıraladı.
Yetkili, "Bu taleplerde ilerleme sağlanmasını beklediğimiz süre içinde Deniz Gardiyanı misyonundan geçici olarak çekilme kararı aldık. Müttefiklerin ambargoya riayet etmediği bir ortamda araçlarımızı orada bulundurmamızın bir anlamı yok" dedi.
"Fransa inceleme sonucundan memnun değil"
Alman haber ajansı dpa da, Fransa'nın inceleme sonucundan memnun olmadığını, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve müttefik ülkelere bir mektup göndererek bulgulara raporda tatmin edici bir şekilde yer verilmediği şikayetinde bulunduğunu yazdı. Mektupta, Fransa'nın Deniz Gardiyanı'na geri dönmesi için önkoşulların da sıralandığı, Deniz Gardiyanı ile AB misyonu olan İrini'nin işbirliği yapmasının bu koşullar arasında olduğu kaydedildi.
Türkiye, sadece Libya'ya deniz yoluyla taşınan silahlara odaklandığı, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden Libya'ya giden silahlarla ilgilenmediği, dolayısıyla Halife Hafter'e avantaj yarattığı gerekçesiyle İrini'ye karşı çıkıyor.
Alman dpa ajansına konuşan bir Fransız kaynak da NATO içindeki incelemeyle ilgili olarak, "İttifak'ın olayı tam olarak inceleyecek zamanı da araçları da yoktu" açıklamasını yaptı.ben
Brüksel'deki NATO merkezinden bir kaynak da dpa'ya yaptığı açıklamada Fransa'nın Deniz Gardiyanı operasyonlarına bu yıl zaten devam etmek istemediğine, dolayısıyla kararın direkt etkisinin kısıtlı olacağına dikkat çekti. NATO kaynakları, Fransa'nın operasyonlara bir fırkateyn ve bir adet devriye uçağıyla katkı sağladığı bilgisini verdi.
Fransa konuyu AB'ye taşıyor
Fransa Türkiye ile yaşanan gerilimi AB'ye de taşımaya hazırlanıyor. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Türkiye'ye yönelik yaptırım imkanlarının görüşülmesi için AB Dışişleri Bakanlarını toplantıya çağırdıklarını açıkladı.
Le Drian parlamentoda yaptığı açıklamada Fransa hükümetinin çağrısı üzerine AB Dışişleri Bakanlarının 13 Temmuz'da özel bir toplantı gerçekleştireceğini bildirdi. Fransız Bakan, "Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki sondaj çalışmaları nedeniyle Türkiye'ye halihazırda yaptırımlar getirildiğini" belirterek yeni yaptırımların gündeme gelebileceğini söyledi.
AB Konseyi, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki sondaj çalışmalarını "yasa dışı" diye nitelendirerek yaptırımlar için çerçeve karar almış, ancak somut yaptırımların ilanı ve çerçevenin doldurulması için gelişmelerin beklenmesi kararlaştırılmıştı. AB Konseyi, Şubat ayında da iki kişiye AB ülkelerine seyahat yasağı getirerek AB ülkelerindeki mal varlıklarını dondurmuş, ayrıca AB'li kişi ve kurumların bu kişilerle iş yapması yasaklanmıştı.
rtr,dpa,DW/BK,JD
© Deutsche Welle Türkçe