Gerhard Schröder’in büyük düşüşü

Gerhard Schröder bugünlerde çok fazla posta alıyor. Bunların çoğu sözleşme fesih bildirimleri. Eski başbakanın yıllardır danışman olarak çalıştığı, denetleme veya icra kurullarında görev yaptığı şirketler birer birer ondan yüz çeviriyor. İsviçreli medya şirketi Rignier ve Alman iş makineleri üreticisi Herrenknecht AG bunlardan sadece ikisi.

Genelde bu tür bildirimlerde resmî fesih nedenine ayrıntılı olarak değinilmez. Ancak Berlin merkezli proje geliştiricisi Gröner, yayınladığı basın bildirisinde Gerhard Schröder ile işbirliğini sonlandırma gerekçelerini açıkça dile getiriyor: "Bay Schröder'in, devletinin finansmanına veya askerî eylemlerine büyük ölçüde katkıda bulunan Rus şirketleri ve Rus devletine bağlı şirketlerde üstlendiği görevler, kendisiyle daha fazla işbirliği yapmamıza engel olmaktadır."

Personeli tayin istiyor

1998'den 2005'e kadar Federal Almanya Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapan politikacının etrafında neredeyse kimse kalmadı. Eski hükümet sözcüsü Béla Anda, Schröder ile birlikte ürettiği "Gündem" adlı podcast içeriklerine son verdi. Tüm eski başbakanlara olduğu gibi Schröder'e de tahsis edilen Federal Meclis’teki çalışma ofisinde görevli 20 yıllık ofis müdüründen sekreterine, makam şoföründen koruma görevlisine kadar bütün çalışanlar, başka birimlere tayinlerini veya emekliliklerini istedi. 

Ancak eski başbakanın itibar kaybı bununla sınırlı değil: Göttingen Üniversitesi, Schröder'in fahri doktorasını geri çekmeyi düşünüyor, Alman Futbol Federasyonu, onursal üyeliğini iptal etmeyi planlıyor. Daha önce Bundesliga kulübü Borussia Dortmund, SPD'li politikacının onursal üyeliğini iptal ettiğini duyurmuşu. Hannover kenti de Schröder'in fahri hemşehrilik unvanını geri almak istiyor. Belediye Başkanı Belit Onay, konunun 31 Mart'ta Hannover Belediye Meclisi'nde oylanarak karara bağlanacağını açıkladı.

Gaz endüstrisinde kazançlı görevler

Schröder’in eleştiri oklarının hedefinde olmasının başlıca nedeni, mensubu olduğu Sosyal Demokrat Parti (SPD) yönetiminin ve kamuoyundan bazı kesimlerinin tüm çağrılarına rağmen, eski başbakanın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile arasına mesafe koymayı ve Rus enerji şirketlerindeki görevlerinden ayrılmayı reddetmesi.

Gerhard Schröder, Rusya'da iyi ve mutlu bir şekilde para kazandığı gerçeğini hiçbir zaman gizlemedi. 2005'teki genel seçimleri kaybettikten hemen sonra siyasetten Rus doğalgaz sektörüne transfer oldu. Rus devlet enerji şirketi Rosneft'in Denetleme Kurulu Başkanlığı görevinin yanı sıra ve Rusya ve Almanya'yı Baltık Denizi üzerinden birbirine bağlayan iki paralel doğal gaz boru hattını inşa eden Nord Stream AG Hissedarlar Komitesi'nin de başkanlığını yürütüyor. Schröder, Nord Stream projesini, başbakanlığı döneminde Putin ile ortaklaşa hayata geçirmişti.

7 Nisan'da 78 yaşına girecek olan Schröder, 70'inci doğum gününü 2014 yılında Moskova'da Putin ile birlikte kutlamıştı. İki yıl önce Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndan (AGİT) uluslararası seçim gözlemcilerinin, Rusya'daki başkanlık seçimlerinde önemli usulsüzlüklere işaret etmesi üzerine Schröder, Putin'i "kusursuz bir demokrat" olarak savunmuştu.

Schröder'e göre iki tarafta da hatalar var

Rusya’nın Ukrayna'ya saldırması üzerine Schröder, savaşı bir an önce sona erdirmek için bir internet platformunda çağrıda bulundu. Ama Putin'i suçlamaktan da kaçındı. Bunun yerine "her iki tarafta da yapılan birçok hatadan" söz etti. Eski başbakan, sert yaptırımlar yerine, "Avrupa ile Rusya arasında var olan siyasi, ekonomik ve sivil toplum bağlarının tamamen kopmaması" gerektiğini vurguladı. Kırım'ın ilhakını "uluslararası hukuka aykırı" olarak nitelendirmesine rağmen, Rusya'ya yaptırım uygulanmasına karşı çıktı.

Geçen Ocak ayında da Schröder, Kiev yönetimini "savaş çığırtkanlığı" yapmakla suçladı ve bu açıklama Ukrayna'da büyük bir öfkeye neden oldu. Nihayetinde Şubat ortasında Putin, Gazprom denetleme kurulu başkanlığı adaylığını desteklediği Schröder'i "iyi bir insan" olarak övdü ve onun gibi bir "bağımsız uzmanın" çalışmalarının, Rusya-Almanya işbirliğine önemli katkı sağlayacağını söyledi.

SPD'de "ihraç" sesleri

Tüm bunların ardından şimdi SPD parti tabanında, Schröder konusunda daha sert yaptırımlar talep ediliyor. Kuzey Ren-Vestfalya'daki yerel bir parti teşkilatı, SPD yönetiminden eski başbakanla ilgili bir disiplin soruşturması başltmasını istedi. Gerekçe olarak da Schröder'in sadece SPD'ye değil, Avrupa barışına da zarar vermesi gösterildi. Parti tabanından yükselen daha keskin sesler ise Schröder'in partiden ihraç edilmesini talep ediyor. Ancak buradaki en önemli sorun şu: Böyle bir ihraç prosedürü yıllarca sürebilir.

Ancak SPD'nin parti tüzüğünde bazı "acil önlemler" de öngörülüyor. Örneğin "Partiye ciddi zarar verildiği ve verilmesi kuvvetle muhtemel olduğu, parti menfaatlerinin acil müdahale gerektirdiği durumlarda, hem sorumlu bölge yöneticisi hem de parti genel başkanı, ilgili kişi ya da kişilerin, parti üyeliğinden doğan tüm ya da belirli haklarını en fazla üç ay süreyle askıya alabilir" ifadesi yer alıyor.

Eski başbakanın Rusya ile olan iş ilişkilerini sonlandırmasının zamanının çoktan geldiğini belirten SPD Eş Genel Başkanı Lars Klingbeil, partisinin meclis grubunun toplantısında şöyle dediği söyleniyor: "Top şu anda Gerhard Schröder'in sahasında. Zaman ilerliyor." Anlaşıldığı kadarıyla SPD yönetimi, herhangi bir nihai adım atmadan önce Schröder'den net bir açıklama bekliyor. Ancak eski başbakan cephesinden şu ana kadar gelen tek şey, eşi So-yeon Schröder-Kim'in resim çalışmalarıyla ilgili yaptığı Instagram paylaşımı oldu.

Sabine Kinkartz

© Deutsche Welle Türkçe