Guantanamo tutsaklarına ülke aranıyor

Guantanamo Üssü’nün kapatılmasının önündeki en büyük güçlük, orada tutulan yüzlerce esirin nereye gönderileceğine karar verilememesi; Amerika Birleşik Devletleri’ne mi, yeniden işkence görme tehlikesi olan kendi ülkelerine mi, yoksa üçüncü ülkelere mi? Şimdi, Almanya ve daha başka Avrupa ülkelerinin bazı tutsaklara sığınma hakkı vermesi gündeme geliyor. 40 yaşındaki Tatar kökenli Rus vatandaşı Ravil Mingazov, 7 yıldır Guantanamo’da izolasyon hapsinde. Rus Ordusu’nun eski baleti, Müslümanlığı tercih ettikten sonra kovuşturmaya uğradığı için, daha rahat yaşayabilme umuduyla ülkesini terketmiş. Amerika Birleşik Devletleri 2001 yılında Afganistan’ı işgal ettikten sonra, Pakistan’da kaldığı bir mülteci evinde polis Mingazov'u gözaltına alarak, para karşılığı Amerikalı yetkililere teslim etmiş. Bundan sonrası uzun bir işkence öyküsü.

Para karşılığı teslim edilmişler

Guantanamo’da Filistinli Mahir olarak anılan Mahir El Kuhayri de para karşılığı Amerikalılara satılanlardan. Amerikalı askeri savcıların elinde bulunan ve Filistinli Mahir’in suçlu olduğunu gösteren tek delil, sorgularda devamlı yalan söylediği belgelenmiş bir başka sanığın ifadesi. Ancak El Kuheyri’nin avukatı Steven Truitt, Amerikan makamlarının, müvekkillerinin serbest kalmasını engellemek için, suç işlemediğini resmen belgelememesinden şikayet ediyor ve "Onu kabul edecek bir yer bulmakta diplomatik zorluklarımız da var’ diyorlar. Biz de böyle bir yolculuğun bize haber verilmeden gerçekleştirilmesini engelleyen bir karar aldırdık ki, bizim de dinlenme şansımız olsun. Bunun da nedeni, onun gönderilme olasılığı olan yerlerin, ona işkence yapılması olasılığı olan yerler olması” diye konuşuyor.

50 tutsağın gidebileceği ülke yok

Guantanamo'daki 50 tutsağın serbest kalmasının önündeki engel, gönderilebilecekleri bir ülkenin bulunamaması. Özbek İslam Birliği üyesi olmakla suçlanan Mingazov da bunlardan biri. Mingazov’un avukatı Allison Lefrak, bugüne kadar Rusya’ya iade edilen 6 tutsağın hapsedilmesi ve kaybolması, birinin de öldürülmüş olması nedeniyle, bugüne kadar müvekkilinin Guantanamo’da kalmayı Rusya’ya dönmeye tercih ettiğini söylüyor. Lefrak, "Amerika Birleşik Devletleri artık onun Rusya’ya geri gönderilemeyeceğini kabul ediyor. Nereye göndereceklerini bilememek gibi bir güçlükle karşı karşıyalar. Sanırım bu da hala orada tutuluyor olmasının bir nedeni. Bu nedenle, onu ve onun durumundaki insanları kabul edecek başka bir ülke bulunması çok faydalı olur” diyor.

Almanya mı alacak?

Şimdi Mingazov ve El Kuhayri’nin adı, Almanya’nın siyasi sığınma hakkı vermesi istenen 6 tutsağın arasında bulunuyor. Allison Lefrak, Avrupa ülkelerinin güvenlik endişeleri taşıdığına işaret ediyor ama bunun yersiz olduğunu savunuyor. Lefrak, "Alman halkına, hükümetin onun aleyhine topladığı delilleri gördüğümü ve bunların yetersiz olduğunu ve birçok boşluk bulunduğunu söyleyebilirim. Onun serbest kalması ve yeniden topluma entegre edilmesi gerekiyor” diye konuşuyor.

Filistinli Mahir’in avukatı Truitt de, umutlu konuşarak, "Eğer Guantanamo’nun kapatılmasına yardımcı olacak olumlu adımlar atılabilirse, Alman hükümeti bu tür bir öneriyi dikkatle dinlemeye eğilimli. Avrupa hükümetlerinin bizim yasal olmayan eylemlerimizi şimdi pişmanlık duydukları bir şekilde desteklediği bir dönem oldu. Eğer pişmanlık duyuyorlarsa, o zaman bırakın bu konuda birşeyler yapsınlar” diyor.

Guantanamo tutsaklarının avukatları, Obama’nın göreve başlayacağı 2009 yılı içinde bu tutsakların serbest kalabilecekleri kararının verilmesini bekliyor.