Guterres: Kıbrıs'ta çözüme yaklaşılıyor

Kıbrıs sorununa çözüm amacıyla Kıbrıslı Türk ve Rum liderler arasında 19 aydır süren müzakereler yeni bir aşamaya geldi.  İsviçre'nin Cenevre kentinde Kıbrıslı Türk ve Rum liderler Mustafa Akıncı ile Nikos Anastasiadis arasında üç gün süren tarihi Kıbrıs görüşmeleri, bugün garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin dışişleri bakanları seviyesinde katılımıyla beşli konferans haline geldi.

Konferansta Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan'ı Nikos Koçias, Birleşik Krallığı ise Boris Johnson temsil ediyor. Beşli konferans BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in başkanlığında başladı.

BM Genel Sekreteri  Guterres, Türk ve Rum liderler Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis ile birlikte düzenlenen ortak basın toplantısında, "Bu sabah son derece yapıcı bir oturum gerçekleştirdik, arkasından da öğle arasında açık bir tartışma ortamı bulduk" dedi. Yapılması gereken henüz çok iş olduğunu belirten Guterres, bunun sadece iki toplumun da güvenlik kaygılarını dindirmekle sınırlı olmadığına da dikkat çekti.

Kıbrıs sorunun görünür bir gelecekte çözülmesine çok yaklaşıldığını belirten BM Başkanı, ancak “mucize” beklenmemesi gerektiğini kaydetti. Müzakerelerde "sağlam ve dayanıklı bir çözüm arandığını“ kaydeden Guterres, Kıbrıs'ta bir anlaşmaya varılacaksa, buna her iki toplumun yapılacak referandum sonucuna göre karar vereceğini ifade etti. Guterres, “Çok güçlü bir şekilde 2017 başında Kıbrıs'ın umut için bir sembol olabileceğine inanıyorum" diye konuştu.

Taraflar ne istiyor?

Türk tarafının sunduğu harita, Kuzey Kıbrıs sınırları içinde yer alan yüzde 36 oranındaki toprağın yüzde 29 nokta 2'ye inmesini öngörüyor. Rumlara bırakılacak yüzde 7 toprak karşılığında Kıbrıslı Türklerin Rumlarla siyasi eşitliğini sağlayacak bazı hayati yetkilerin alınması amaçlanıyor.

Türk tarafının harita teklifi, Rauf Denktaş döneminde yürütülen müzakerelerde yapılan ve Kuzey Kıbrıs meclisince de onaylanmış "yüzde 29 artı” diye adlandırılan oranı temel alıyor.

Rumların haritası ise Türklerden yüzde 8 oranında toprak alınmasını, böylece Kuzey'de adanın yüzde 36'sını oluşturan toprağın yüzde 28 nokta 2'ye inmesini öngörüyor.

Rum tarafı, demode olduğunu ileri sürdüğü garantörlüğün kalkmasını ve Türk askeri varlığının sona ermesini istiyor. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler gerek kendi güvenliğini, gerekse varılacak anlaşmanın garantisini Türkiye'nin varlığında görüyor.

Zirvenin uzayabileceği, sürpriz ilerleme sağlanırsa düzeyinin yükselebileceği belirtiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/afp, BD