İran’a istikrar uyarısı

İran halkı hop oturup hop kalkıyor, ülke adeta kaynayan bir kazanı andırıyor... Ancak tartışmalı bir seçimin ardından yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Mahmud Ahmedinejad, herşey güllük gülistanlıkmış gibi daha önce belirlenen program uyarınca Rusya'ya gitti. Halk seçim sonuçlarının açıklanmasından bu yana tüm engelleme çalışmalarına rağmen protesto gösterilerini sürdürüyor.

Buna karşılık hükümet de boş durmuyor. Canı isteyince yabancı gazetecilerin dış dünyayla tüm bağlarını kesiyor, canı isteyince de kısıtlı da olsa haber geçmelerine izin veriyor. Devlete bağlı yayın organlarında ise gösterilerin esâmesi okunmuyor. Tüm bu önlemlerin amacı yeni protestoların önüne geçmek…

Tüm bunlar bir şov

Deutsche Welle Farsça Servisi Sorumlusu Cemşid Farugi, Ahmedinejad'ın halka her şeyin kontrol altında olduğu mesajı vermeye çalıştığını belirtti. Farugi, "Ahmedinejad, şu anda her şeyin kontrol altında olduğu sinyalini vermeye çalışıyor. İran'da büyük bir problem yok, o yüzden programıma devam ediyorum imajı yaratıyor. Ama bu gerçek olmaktan ziyade, sadece bir şov ve gösteri…" şeklinde konuştu.

Birçok İranlıyı rahatsız eden konu, Ahmedinejad'ın yeniden cumhurbaşkanı seçilmesinden çok, Ahmedinejad'ın pek taraftarının olmadığı bölgelerde bile, sandıktan onun adının çıkmış olması. İran'da oylar dijital olarak da sayıldı. Ancak standart oy sayımlarıyla dijital sonuçlar arasında çok büyük bir fark bulunuyor. Seçim sonuçlarıyla oynandığını düşünen halksa, tüm kısıtlamalara, basına uygulanan sansüre ve polisin şiddet uygulamasına rağmen geri adım atmıyor.

Olay sadece seçimler değil

Farugi, "Olay sadece cumhurbaşkanlığı seçimleri değil. Şu anda İran'daki bir değişime şahit oluyoruz. Bu seçimlerle doğrudan olarak bağlantısı olmayan bir hareketin başlangıcı ve iş seçimlerle de bitmeyecek. Diğer bir değişle bu hareket devam edecek" açıklamasını yaptı.

Ahmedinejad, eğitim ve ekonomi konusunda aldığı yanlış kararlar nedeniyle muhafazakâr kesimin desteğini de büyük ölçüde kaybetti. Halk, seçim öncesinde Musevi'ye tam bir kurtarıcı gözüyle bakıyordu. Zira Musevi duruşuyla, sadece reformistlere değil muhafazakârlara da hitap ediyordu. Seçimleri yeniden Ahmedinejad'ın kazanmasının ardındansa, diğer adaylara oy verenler dahi yekvücut olup Musevi'yi desteklemeye başladılar.

Başka seçenek yok

Deutsche Welle Farsça Yayınlar Sorumlusu Cemşid Farugi, halkın büyük çoğunluğunun kurallara sadece uyuyormuş gibi yaptığı görüşünde. Deneyimli gazeteci, Şah rejimini hiç yaşamamış, sadece İran İslam Devrimi sonrasını görmüş olan ve halkın yüzde 70'ini oluşturan gençlerin, eskiye oranla çok daha bilinçli olduklarına inanıyor. Cemşid Farugi'ye göre, gençlerin başı çektiği protestoların asıl nedeniyse işsizlik ve gelecek kaygıları yüzünden başka seçeneklerinin kalmamış olması. Farugi, kadınların da benzer nedenlerle ve baskılardan bunaldıkları için seslerini giderek yükselttiklerine dikkat çekti.

Farugi, "Eğer hükümetin değişmesi yoluyla daha iyiye ulaşmak için bir umut ışığı söz konusuysa -ki bence var; bu durumda gelecekle ilgili endişeler, insanlarda itici bir güç oluşturuyor. Bu da gençleri ve kadınları bu kadar organize bir şekilde eyleme geçmeye itti" şeklinde konuştu.

Önemli olan halkın tepkisi

Cemşid Farugi, eğer oylar yeniden sayılırsa, çıkacak sonuçtan çok, halkın bu sonuca vereceği tepkinin önemli olduğunu belirtti. Deutsche Welle Farsça Yayınlar Sorumlusu, İran'da siyasi anlamda yaşanacak bir değişiminse sadece İran'ı değil, tüm bölgeyi etkileyeceğinin altını çizdi. Farugi, "Eğer İran’da siyasi bir değişim olursa, bunun komşu ülkelere etkisi de büyük olur. İran siyasetindeki bir değişim, İslamî hareketi zayıflatabilir. Bu, laik, yani herhangi bir İslamî yönetim formu istemeyen komşu ülkeler için de olumlu bir işaret" dedi.


Banu Ertek

Editör: Murat Çelikkafa