İkinci Greentree Zirvesi'nde hayalkırıklığı

Görüşme sürecine Kıbrıs’da devam edileceğini kaydeden Ban, Mart ayı sonunda görüşmelerin gidişi ile ilgili olarak özel temsilcisi Alexander Downer’dan rapor isteyeceğini de bildirdi ve bu değerlendirmenin olumlu olması halinde Kıbrıs konusunda Nisan sonu ya da Mayıs başında uluslararası bir konferans çağrısında bulunacağını duyurdu.

Greentree zirvesinin ikinci günü de taraflar arasında direkt ve dolaylı yapılan yoğun görüşmelere sahne oldu. Dün liderlerle bir çalışma yemeğinde biraraya gelen BM Genel Sekreteri Ban, Kıbrıs’lı liderler ve heyetleriyle yine altı saat kadar bir süre birlikte oldu. Ban ve eşi, ayrıca dün akşam liderler ve eşleriyle New York’un merkezi olan Manhattan’da “sosyal bir yemek” yedi.

Zirvenin sona erdiği akşam, taraflar ya da BM tarafından herhangi bir açıklama yapılmadı. Ancak Ban, Kıbrıs Türk lideri Derviş Eroğlu ve Rum Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas'la birlikte bu sabah BM binasında basın mensupları önüne çıktılar. Ban burada yaptığı açıklamada, iki tarafın Greentree’ye (federal bir Kıbrıs’ın) yönetiminin seçilmesi, mülkiyet ve vatandaşlık konularındaki zorlukları çözme amacıyla geldiklerini hatırlattı ve şöyle devam etti:

“Ben liderlere bu zamanı kararlı adımlar atmak için kullanmalarını istedim. Son iki gün boyunca yapılan görüşmeler, sınırlı ilerleme kaydetmekle birlikte çetin ve yoğun geçti. Liderlere bu sürecin, Kıbrıs’lıların sahip olduğu ve onlar tarafından yönlendirilen bir süreç olduğunu hatırlattım. BM, taraflara çözüm empoze etmek için burada değildir.”

Bundan sonra ne olacak?

BM Genel Sekreteri Ban, bundan sonra atılacak adım olarak Türk ve Rum taraflarından, mülkiyet konusunda yapılan veri ve rakam alışverişini önümüzdeki iki hafta içinde tamamlamalarını istediğini ve tarafların da bunu kabul ettiklerini bildirdi. Kıbrıs özel danışmanı Alexander Downer’ın bugün Güvenlik Konseyi’ne gayrıresmi istişareler sırasında Greentree görüşmeleriyle ilgili olarak brifing vereceğini de kaydeden Ban, kendisinin de Şubat ayı sonunda müzakerelerin mevcut durumu konusunda Konsey’e rapor sunacağına dikkat çekti.

Ban, Mart ayı sonunda özel temsilcisi Downer’dan görüşme süreci konusunda bir değerlendirme yapmasını isteyeceğini de vurguladı ve bu raporun olumlu olması halinde, taraflarla istişare yaptıktan sonra, ilgili Güvenlik Konseyi kararlarına da uygun olarak Nisan sonu ya da Mayıs başında çok taraflı bir konferans çağrısında bulunmayı planladığını kaydetti.

Görüşmelerin bu aşamasında sadece mevcut ivmeyi korumanın ve yoğun biçimde bile olsa müzakereleri sürdürmenin yeterli olmadığına işaret eden Ban, “nihai bir anlaşmaya varmak için liderleri kararlı adımlar atmaya çağırdım” dedi.

Ban, BM’nin, kalıcı bir anlaşmaya varmanın tüm Kıbrıs’lıların yararına olduğuna inandığını da kaydetti ve “özel danışmanım ve ekibi, sürece yardım etmek için ellerinden gelen herşeyi yapıyorlar ve bu önemli görevde taraflara yardımcı olmaya hazırlar” şeklinde konuştu.

Karşılıklı Tatminsizlik

Ancak görüşmelere yakın bazı Kıbrıs Türk kaynakları, Rum tarafının görüşmelere hiçbir yeni öneri getirmemesinin ve müzakerelerdeki isteksizliğinin, Türk tarafında hayalkırıklığı yarattığını ve atmosferi olumsuz yönde etkilediğini söylediler.

Kıbrıs’lı bir Rum yetkili de, Kıbrıs haber ajansına yaptığı açıklamada, BM yetkililerinin bir taraftan diğerine aktardığı fikirlerin “sınırlı” olduğunu belirtti ve yönetim konusunda Eroğlu’ndan yeni bir öneri gelmediğini öne sürdü. “Görüşmelerde ilerleme olmadığını” kaydeden Rum yetkili, bu durumda BM’nin bundan sonra nasıl bir adım atacağını düşünmekte olduğunu da bildirdi.

Genel Sekreter’in Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer, önceki gün gazetecilere bilgi verirken, görüşmelerin ağırlıkla “yönetim, mülkiyet ve vatandaşlık” şeklindeki çekirdek konular üzerinde odaklandığını bildirmiş ve “pozisyonlarda değişiklik yok demek, bence yanlış olur” ifadesini kullanmıştı.

Kıbrıs Türk Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Osman Ertuğ da, gazetecilerin sorularını yanıtlarken, hem birinci (30 - 31 Ekim 2011), hem de ikinci Greentree zirvesinde ana konularda yakınlaşmaların sağlanması için gayret gösterildiğini belirtmişti.

Kıbrıs sorununun çözümü yönünde sınırlı bir zaman olduğunu, bunun da Downer’ın açıkladığı biçimde, Rum tarafının “Kıbrıs Cumhuriyeti” olarak AB dönem başkanlığını devralacağı 1 Temmuz tarihi olduğunu vurgulayan Ertuğ, “ bu süreç içerisinde bu işin bir yere götürülmesi lazım” demişti.

Ancak takvimlere ve hakemliğe karşı olan Rum tarafı, Kıbrıs sorununun iç yönlerinin ana konularında anlaşma sağlanmadan uluslararası konferansın kabul edilmesine itiraz ediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Sema Emiroğlu / New York

Editör: Ahmet Günaltay