İnce'nin çekilmesi seçim sonucunu değiştirir mi?
11 Mayıs 2023
Cumhurbaşkanı adaylarından Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce'nin seçim yarışından çekildiğini açıklamasının ardından, anketlere göre yüzde 1,5-2'lere kadar inmiş görünen seçmenlerinin nasıl bir tutum izleyebileceği ve seçimin ilk turda bitip bitmeyeceği tartışılmaya başlandı.
14 Mayıs öncesi son anketlerini yayımlayan bazı kamuoyu araştırma şirketleri Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nu önde gösterirken Kılıçdaroğlu'nun oylarının ilk turu geçmesine yetecek oran olan yüzde 50 artı 1'e çok yakın durumda olduğu tespiti yapılıyor. Kamuoyu araştırma şirketi Konda'nın anketinde ATA İttifakı'nn adayı Sinan Oğan'ın yüzde 4,8, Muharrem İnce'nin ise yüzde 2,2 oranında oy aldığı görülüyor.
İnce'nin çekilmesiyle birlikte Ankara'da seçim sonuçlarına ilişkin hesaplamalar yeniden yapılmaya başlanırken Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'ndan önemli bir hamle geldi. 2018'de İnce'yi partisinin cumhurbaşkanı adayı gösteren Kılıçdaroğlu sosyal medya hesabından "Benim çağrım hala geçerli. Eski kırgınlıkları, dargınlıkları bir kenara bırakalım artık. Sayın İnce'yi Türkiye'nin sofrasına bekliyoruz. Buyursun lütfen gelsin…" diyerek Barış Manço'nun Halil İbrahim Sofrası isimli şarkısını paylaştı.
Cumhur İttifakı'nın adayı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün Ankara'daki Mamak-Altındağ mitinginde İnce'nin Cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesi konusuna değinerek "Bir tanesi adaylıktan çekilmiş, doğrusu üzüldüm. Ne oldu da acaba çekildi, bilmiyorum" dedi. Miting başlamadan önce de sahneden yapılan anonsta "Bugün kasetle Muharrem İnce'yi adaylıktan çektirdiler. İnce'ye gönül verenlere sesleniyoruz, sizin yeriniz şantajcıların kasetçilerin yanı değil milletin adamı Erdoğan'ın yanıdır" denilmesi dikkat çekti.
Peki İnce'nin oyu hangi adaya ya da adaylara kayacak?
Uslu: Kılıçdaroğlu Erdoğan'la değil kendisiyle yarışıyor
Kamuoyu araştırmacısı İbrahim Uslu, Kılıçdaroğlu'nun bir süredir zaten "Erdoğan ile değil ilk turu geçmek açısından kendi kendisiyle yarıştığını" vurguluyor.
Uslu, İnce ile ilgili son gelişmenin seçmenler üstündeki etkisini şöyle yorumluyor:
"Bence bunun psikolojik etkisi olacak. Sandığa gitmeyi düşünmeyen, nasılsa 'bu Erdoğan yine kazanır sandığa niye gideceğim' diyen insanların umudu arttı. Artık son adım kaldı. Yarış bitti aslında. Artık tek başına Kılıçdaroğlu yarışıyor. Pazar akşamının tek heyecanı Kılıçdaroğlu ipi göğüsleyecek mi, göğüslemeyecek mi?"
Kılıçdaroğlu'nun ipi ilk turda göğüsleme ihtimalinin İnce'nin çekilmesi ile düne göre daha yüksek olduğunu belirten Uslu, "Artık bu seçimin ilk turda bitme olasılığı çok daha yüksek" diyor.
İnce'nin seçmenleri kime gidebilir?
İnce'nin zaman içinde hızla eriyen ve çoğunlukla gençlerden oluşan seçmen kitlesi bundan sonra ne yapabileceğine dair de farklı görüşler var.
Aksoy Araştırma Başkanı Ertan Aksoy, DW Türkçe'ye açıklamasında İnce'nin oyunun zaten yüzde 2'lerin de aşağısına kadar düşmüş olduğunu belirterek kalan seçmenin motivasyonunun da İnce'yi cumhurbaşkanı yapmaktan öte aslında bir tepki olarak ortaya çıktığını, her kesimden tepkili insanları topladığını belirtiyor.
"Dolayısıyla seçim sonuçları üstünde bu kesimin çok büyük bir etki yaratacağını şimdilik düşünmüyorum" diyen Aksoy, ancak yine de ölçümlere devam ettiklerini ve bir iki gün içinde durumun daha netleşebileceğini söylüyor.
Aksoy, Kılıçdaroğlu'nun oylarının yüzde 50 artı 1'e çok yakın noktada olması durumunda İnce'ye oy verenlerin bir ihtimal bu yüzdeyi geçmesinde etkili olabileceğini söyleyerek "Ama şu anda o da belli değil açıkçası. O nedenle yorum yapmak için erken. Ama İnce'nin CHP lehine çekilmediği çok açık" yorumu yapıyor.
İnce'nin çekilme kararının ve CHP ile ilgili geçmişte sarfettiği eleştirilerin Kılıçdaroğlu'nun oylarına olumsuz yansımasını ise beklemediğini kaydeden Aksoy, İnce'nin kendisi açısından kötü bir siyaset örneği verdiğini düşünüyor.
Metropoll Araştırma'dan Özer Sancar'ın bugün sosyal medya hesabından yayınladığı son anket notuna göre ise; birinci turda İnce'ye oy vereceğini söyleyenler, yani yüzde 1,2'lik seçmen, İnce'nin çekilmesi durumunda yüzde 49,3 oranında Kılıçdaroğlu'na, yüzde 22 oranında ise Erdoğan'a oy vermeyi düşünüyor.
Karan: Oğan'ın oyları kritik önemde
Öte yandan anketlere göre Cumhurbaşkanı adaylarından Sinan Oğan'ın oylarının ise zaman içinde yüzde 5'lere kadar yükseldiği görülüyor.
Area Araştırma Başkanı Murat Karan'a göre aslında İnce'nin değil ama Oğan'ın oyları daha kritik önemde.
İnce'nin seçmenlerinin yarısının ikinci tercihleri olarak Kılıçdaroğlu'nu gösterdiğini söyleyen Karan, buna karşılık yüzde 30'unun ise sandığa gitmeme eğiliminde olduğunu belirtiyor.
Bu nedenle halen anketlerde yüzde 50 altında görünen Kılıçdaroğlu'nun İnce'den gelebilecek oyla ipi göğüslemesinin zor olabileceğine işaret eden Karan, buna karşılık Oğan'ın yüzde 5'e kadar ulaşan oyunun daha önemli olacağını kaydediyor. Karan şöyle konuşuyor:
"Bu seçimin birinci turda bitip bitmeyeceğinin kararını partisiz, muhalif, ülkücü seçmen verecek. O seçmenin de profili kentlerde yaşayan, seküler, Atatürkçü, Türk milliyetçisi ülkücü olanlar. Oğan'ın şu anki oy potansiyelinin büyük çoğunluğu bu seçmen. Eğer bu insanlar kararını seçimi ikinci tura bırakmayalım yönünde verirse o zaman Kemal Bey yüzde 52 ile ilk turda bitirebilir."
Karan, İnce'nin seçmenlerinin kızgınlıkla Oğan'a da kayabileceğini ve onun oylarını yüzde 5'in üstüne taşıyabileceğini de aktarıyor.
Bu arada İnce'nin çekilmesinin ardından Oğan da sosyal medya hesabından bir açıklama yaptı. Oğan, "Türk milletinin aziz evlatları, sonuna kadar mücadeleye devam edeceğiz. Son günlerde bize dönük artan provokasyon duyumları üzerine seçimin son günü herhangi bir olay yaşamak istemedik. O sebeple de bu akşam İstanbul'dayım. Yarın Ankara'da olacağım. Bize katılımlar bekliyoruz. Ankara'da olacağız. Lütfen bizim dışımızdaki hiçbir açıklamaya itibar etmeyiniz" dedi.
İnce'ye verilen oylar geçerli kabul edilecek
Peki Muharrem İnce'nin geri çekilmesinin ardından yurt içinde kullanılan oylar ile yurt dışında kullanılacak oylar ne olacak?
Oy pusulası kesinleştiği için İnce'nin adı pusulada yer almaya devam edecek. İnce'ye verilen ve bundan sonra verilecek oylar da geçerli kabul edilecek. Oy sayımında ve yüzde 50+1 hesabı yapılırken İnce'ye verilen oylar da dikkate alınacak. Ancak İnce, yüzde 50+1 oy oranını yakalarsa, yarış ikinci ve üçüncü aday arasında devam edecek.