İran'da Reisi'nin ölümü sonrası seçim günü
28 Haziran 2024
İran'da cumhurbaşkanlığı seçimi için oy verme işlemi başladı. Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin geçen ay meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybetmesi üzerine seçimler erkene çekilmişti.
Yaklaşık 61 milyon seçmenin bulunduğu ülkede sandıkların yerel saatle 18'e kadar açık kalması planlanıyor. Ancak geçmiş seçimlerde olduğu gibi sürenin gece yarısına kadar uzatılabileceği belirtiliyor. İlk sonuçlar Cumartesi sabahından önce beklenmezken ülke çapında 58 binden fazla sandıktan çıkan tablonun Pazar günü netleşeceği tahmin ediliyor.
Eğer hiçbir aday seçmen desteğinin yüzde 50'den fazlasını alamazsa 5 Temmuz'da ikinci tur için yeniden sandıklar kurulacak.
Oy kullanma işleminin başlamasının ardından erkenden sandık başına giden İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, vatandaşlardan "seçimleri ciddiye almalarını ve katılım göstermelerini" istedi.
İran'da seçimlere düşük katılım meşruiyet tartışmalarına neden oluyor. Reformistlerin protesto ettiği 2021 seçimlerine katılım yüzde 48 olmuştu.
İki aday çekildi
Seçimlerde, Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin 80 aday arasından belirlediği dört isim yarışıyor. Konsey aslında altı isme izin vermiş, ancak daha sonra iki muhafazakâr aday yarıştan çekilmişti.
Yarışta görece ılımlı bir figür olan Mesud Pezeşkiyan, bölünmüş muhafazakâr cephe karşısında başarı şansı arıyor. Reformist kanadın tek temsilcisi olan kalp cerrahı Pezeşkiyan için "düşük profilli bir isim" değerlendirmeleri yapılıyor.
Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf ise üç aday arasında bölünen muhafazakâr cephede başı çekiyor.
Hamaney seçimler öncesi yaptığı açıklamada cumhurbaşkanlığı rolüne en uygun adayın "İslam Devrimi'ne yürekten inanan kişi" olacağını söyledi.
Seçimler Gazze'de savaşın devam ettiği, İsrail-Lübnan arasında tansiyonun arttığı kritik bir dönemde yapılıyor. Ancak sonuç ne olursa olsun İran'ın nükleer politikalarının veya Ortadoğu'da silahlı gruplara verdiği desteğin değişmesi beklenmiyor.
Cumhurbaşkanının karar mekanizmalarında iki numara olduğu İran'da politikaların asıl belirleyicisi 85 yaşındaki dini lider Hamaney.
AFP,Reuters / MUK,CÖ