İran'da yeni idamlar öncesinde protesto

İran'ın Kerec kentinde iki genç göstericinin planlanan idamı öncesinde çok sayıda insan biraraya geldi. Sosyal medya kullanıcılarının ve önde gelen insan hakları aktvistlerinin verdiği bilgilere göre Gohardaşt Cezaevi önündeki gösteriye idama mahkum edilen Muhammed G. ve Muhammed B.'nin yakınları da katıldı.

Sosyal medyada yer alan haberlere göre iki gencin idamı kısa süre içinde gerçekleşecek. New York Times'ın haberine göre sanıklardan Muhammed G. 19 yaşında. İran yargısı, Kerec'de gözaltına alınan ve tutuklanan genci, bir hükümet binasını kundaklamaktan ve devlet memurlarının yaralanmasına sebebiyet vermekten suçlu bularak idam cezasına çarptırmıştı. Eylül ayı sonunda başkent Tahran'da patlak veren gösterilerde gözaltına alınan Muhammed B. ise 22 yaşında. Muhammed B. aracıyla bir polis memurunu ezmekten suçlu bulunmuştu.

İran yargısı ayrıca ülkede aylardır süren protestolarla bağlantılı olarak Salih M., Mecid K ve Seyid Y. adlı kişileri de İsfahan'da 16 Kasım tarihindeki gösteride üç polis memurunun öldürülmesinden sorumlu tutarak idam cezasına çarptırdı. İran yargısına bağlı Mizan Haber Ajansı'na göre üç sanık "Allah'a karşı savaş" açmaktan suçlu bulundu. Davada yargılananlardan 26 yaşındaki futbolcu Amir Nasr Asadani 26 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bir kişinin daha davada hapis cezası aldığı belirtiliyor.

İran'da şimdiye kadar protestolarla bağlantılı olarak 17 idam cezası kararı verildi. Bu cezalardan dördü infaz edildi.

İran büyükelçileri dışişlerine çağrılıyor

Son olarak Cumartesi günü Muhammed Mehdi Keremi ve Seyid Muhammed Hüseyni, Kasım ayında İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı bir Besic milis gücünün öldürülmesine karıştıkları gerekçesiyle idam edildi. İki gencin idamı Avrupa başkentlerinde büyük tepki çekti. Almanya'nın yanı sıra Fransa, Norveç, Belçika, Danimarka ve Hollanda gibi diğer Avrupa ülkelerinde İran'ın büyükelçileri dışişleri bakanlıklarına çağrıldı ve infaz edilen idam cezalarıyla ilgili olarak hükümetlerin Tahran'a tepkisi iletildi.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, İran'ın Berlin Büyükelçisi Mahmud Farazande'nin dışişleri bakanlığına çağrıldığını duyurdu. Baerbock, Büyükelçi'ye yanlış anlaşmaya yer verilmeyecek şekilde "vahşi baskının, kendi halkını terörize etmenin ve baskı altına almanın sonuçsuz kalmayacağının ifade edildiğini" söyledi.

Alman hükümeti sözcüsü Steffen Hebestreit da "Federal Hükümet İran rejiminin idam cezasını baskı aracı olarak kullanmasını en sert dille kınamaktadır" açıklamasını yaptı. Hebestreit, Tahran'a "bir kez daha, en güçlü şekilde" daha fazla idam cezası infaz etmeme ve idam cezasını kaldırma çağrısı yaptıklarını söyledi. Almanya'nın müttefikleriyle birlikte İran üzerindeki baskıyı artırmaya devam edeceğini söyleyen Hebestreit "İran'ı haksız yere tutuklananları derhal serbest bırakmaya çağırıyoruz" diye konuştu.

İran'da protestolar 16 Eylül tarihinde ahlak polisi tarafından gözaltına alınan Jina Mahsa Amini'nin gözaltında ölümü üzerine patlak vermişti.

AFP, dpa, Reuters / EC,TY