İran'ın İsrail saldırısına uluslararası tepkiler
14 Nisan 2024
İran'ın 300'den fazla insansız hava aracı (İHA) ve füzelerle İsrail'e saldırı düzenlemesi ABD ve Avrupa ülkelerinde büyük tepki ile karşılandı. İsrail ordusunun en az 12 kişinin yaralandığını açıkladığı saldırılar, uluslararası kamuoyu tarafından şiddetle kınandı.
ABD Başkanı Joe Biden İran saldırısını "küstahça" olarak nitelendirerek İsrail'e "sarsılmaz" destek sözü verdi. Biden, "İran ve vekillerinden gelen tehditlere karşı İsrail'in güvenliğine olan bağlılığımız sarsılmazdır" dedi. Biden, İran'ın saldırısı üzerine güvenlik konularından sorumlu ekibiyle acil bir toplantı yapmıştı.
Almanya'dan "bölgesel çatışma riski" uyarısı
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, saldırıları şiddetle kınayarak "Bu sorumsuzca ve hiçbir şekilde haklı çıkarılamayacak saldırıyla İran bölgesel bir çatışma riskini göze almış oldu" dedi. Scholz'un Sözcüsü Steffen Hebestreit tarafından yapılan açıklamada Almanya'nın İsrail'in yanında olduğu belirtildi. Almanya'nın verilecek tepki konusunda G7'deki partnerleri ve müttefikleri ile istişare halinde olacağı kaydedildi.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock X'te yaptığı paylaşımda İran'ın "bütün bir bölgeyi kaosa sürükleyebilecek" saldırısını "mümkün olan en güçlü şekilde" kınadığını belirtti. Baerbock, "İran ve vekilleri buna derhal son vermeli" diyerek İsrail'in yanında olduklarını söyledi.
Fransa saldırıyı bölgede yeni bir "istikrarsızlaştırma" seviyesi olarak tanımlayarak kınadı. Fransa Dışişleri Bakanı Stéphane Séjourné Tahran'ın "askeri gerilimi tırmandırma riskini göze aldığını" söyledi.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak İran'ın İsrail'e yönelik saldırısını "tehlikeli ve pervasız" olarak niteleyerek kınadı. Sunak "İran bir kez daha kendi arka bahçesinde kaos tohumları ekmeye niyetli olduğunu göstermiştir" ifadelerini kullanarak İngiltere "İsrail'in güvenliğini savunmaya devam edecektir" dedi.
AB'den tepki
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell saldırı nedeniyle bölgesel gerilimin "benzeri görülmemiş şekilde tırmandığını" belirtti. Borrell, "AB, İran'ın İsrail'e yönelik kabul edilemez saldırısını mümkün olan en güçlü şekilde kınıyor" dedi. Borrell, saldırıyı aynı zamanda "bölgesel güvenliğe yönelik ciddi bir tehdit" olarak değerlendirdi.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel X'te yaptığı açıklamada "bölgesel gerilimin daha da tırmanmasını önlemek için her şeyin yapılması gerektiğini" belirtti.
BM ve NATO İran'ın saldırısını kınadı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, gerilimin artmasına yol açan İran'ın saldırısını kınadı. Guterres "İran'ın İsrail'e yönelik kapsamlı saldırısıyla ortaya çıkan ciddi gerilimi kınıyorum" dedi. Düşmanlıkların son bulması çağrısında bulunan Guterres, "Tüm bölgede yıkıcı bir gerilimin tırmanabileceği tehlikesi karşısında derin bir endişe duyduğunu" ifade etti. BM Genel Sekreteri, taraflara "Ortadoğu'da birçok cephede büyük askeri gerginliğe yol açabilecek adımlardan sakınmaları" çağrısında bulundu. BM Güvenlik Konseyi'nin Pazar günü toplanması bekleniyor.
NATO İran'ın İsrail'e yönelik saldırısını bölgesel gerilimin "tırmanması" olarak niteleyerek kınadı ve tüm taraflara itidal çağrısında bulundu.
NATO Sözcüsü Farah Dakhlallah yaptığı açıklamada "İran'ın gece boyunca tırmandırdığı gerilimi kınıyor, itidal çağrısında bulunuyor ve gelişmeleri yakından izliyoruz. Ortadoğu'daki çatışmanın kontrolden çıkmaması hayati önem taşıyor" ifadelerini kullandı.
Rusya'dan itidal çağrısı
Rusya İran'ın İsrail'e yönelik saldırılarının ardından taraflara itidal çağrısında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada Ortadoğu'daki "bir başka tehlikeli gerilimden duyulan aşırı endişeyi" dile getirdi. Açıklamada, İran'ın Suriye'nin başkenti Şam'daki temsilciliğine yönelik saldırı sonrasında BM Antlaşması'nın 51'nci maddesi uyarınca meşru müdafaa hakkını kullandığına işaret edildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı "BM Güvenlik Konseyi Batılı üyelerin tutumu nedeniyle İran'ın diplomatik temsilciliğine yönelik bu saldırıya ne yazık ki gereken tepkiyi verememişti" ifadelerini kullandı. "Sorumsuzca yapılan provokatif eylemler" nedeniyle Ortadoğu'daki gerilimlerin arttığı ifade edilen açıklamada, "Tüm taraflara itidal çağrısı yapıyoruz" denildi.
Çin "mevcut gerilimden duyduğu derin endişeyi" dile getirerek gerilimin artmaması için taraflara itidal çağrısı yaptı.
Suudi Arabistan BM Güvenlik Konseyi'ne "uluslararası barış ve güvenliği koruma sorumluluğunu yerine getirmesi" çağrısında bulundu.
Mısır Dışişleri Bakanlığı da Kahire'nin "çatışmanın tüm taraflarıyla doğrudan temas halinde" olduğunu belirterek durumu yatıştırmaya çalıştığını açıkladı. Bakanlık aynı zamanda "çatışmanın bölgesel genişleme riski" konusunda da uyarıda bulundu.
AFP, dpa/SSB, JD