Komedyenlikten kriz yönetimine: Volodimir Zelenskiy

Bir komedyenken devlet başkanlığına adaylığını koyduğunda aslında destekçileri tarafından bile küçümsenmiş, ancak 2019 ilkbaharında ülkenin en yüksek makamına seçilmeyi başarmıştı. Birçok siyasetçide kriz zamanlarında eksik olan bir özelliğe sahip olan 44 yaşındaki Volodimir Zelenskiy, hem seçim yarışında hem de yaşanan siyasi çalkantılarda olağanüstü bir iletişimci olduğunu ortaya koydu. Uzun süre akılda kalan cümleleri, tarih kitaplarında yerini almaya aday.

ABD'nin 40'ıncı başkanı olarak 1980 yılında seçilen Ronald Reagen'ın  12 Haziran 1987'de, iki Almanya'nın birleşme döneminde, Berlin'deki Brandenburg Kapısı'nın önünde en sık alıntılanan cümlesi "Bay Gorbaçov, bu kapıyı açın. Bu duvarı yıkın" olmuştu. Yaklaşık 45 yıl sonra benzer bir özgeçmişe sahip olan Volodimir Zelenskiy de benzer şekilde akılda kalan mesajlar veriyor.

Video mesajlarında Ukraynalıları "Özgür halk, özgür ülke" diye selamlıyor, "Biz Ukraynalılar barışçıl bir ulusuz. Ama bugün sessiz kalırsak yarın yok oluruz" şeklinde devam ediyor. Uluslararası toplumdan yardım gelmemesini de "Savaş karşıtı bir koalisyona ihtiyacımız var. Biz ülkemizi tek başımıza savunuyoruz. Dünyanın en güçlüleri bizi izliyor" şeklinde eleştiriyor.

Yaklaşık 18 yıl önce hayatını kaybeden Ronald Reagan, ABD'de hâlâ birçokları tarafından bir "aziz" olarak görülüyor. Zelenskiy de şu anda Ukrayna'da böyle bir iz bırakmak istiyor. Ancak önümüzdeki günler ve haftalarda başına ne geleceği belirsiz. Zelenskiy'nin Rusya tarafından öldürüleceğine dair haberler dolaşıyor. Kendisi de bir Rus saldırısıyla devrilmekten korkuyor. Zira şu anda düşmanının bir numaralı hedefi.

Hitabet yeteneği oyunculuğundan geliyor

Ukrayna'da birkaç yıl önce yayınlanan ve başrol oyuncusu olduğu "Halkın Hizmetkârları" adlı popüler bir dizide yolsuzluk ve kötü yönetimle alay eden Zelenskiy, yaşanmakta olan krizde oyunculuğu ve hitabet yeteneği sayesinde doğru tonu zahmetsizce yakaladı. Hangi kelimelerin gereken en büyük etkiyi yaratacağını bilen Zelenskiy'nin çağrıları Rusya'nın saldırıları artarken daha da ısrarlı ve duygusal hale geliyor.

En yankı uyandıran konuşması ise Rusya'nın işgalinden kısa bir süre sonra yaptığı oldu. Zelenskiy, bu konuşmasında Rus birliklerine "Saldırırsanız, sırtlarımızı değil yüzlerimizi göreceksiniz" şeklinde seslendi.

Twitter'daki iletişim sanatında mükemmel bir şekilde ustalaşan Ukrayna Devlet Başkanı, Cuma günü öğleden sonra Ukraynaca ve İngilizce olarak İsveç'e askeri, teknik ve insani destek için teşekkür ederek dünyaya da keskin mesajlar gönderdi, "Gelin birlikte Putin karşıtı bir koalisyon oluşturalım" dedi.

Yahudi kökenli bir aileye mensup

Bir profesörün oğlu olan Zelenskiy, Ukrayna'nın güneydoğusunda bulunan ve ülkenin demir cevher sanayiinin kalbi olan Krıvıy Rih'in yerlisi. Ukrayna'nın en ünlü ve en başarılı komedyeni olarak görülen Zelenski'nin uzmanlık alanı ise siyasi hiciv. Rusca konuşan Yahudi kökenli bir aileye mensup olan ve hukuk eğitimi alan Zelenskiy'nin büyükbabası Kızıl Ordu mensubuydu, büyükbabasının kardeşi de Nazi Almanyası döneminde Yahudi Soykırımı'ndan kaçanlardan biri. 

Zelenskiy, devlet başkanlığına adaylığını koymadan önce ismini Krıvıy Rih'teki bir ilçeden alan "Studio Kwartal 95" grupla birlikte çalışıyordu. Grup, sahneye çalışmalarının yanı sıra televizyon için komedi prodüksiyonları yapıyordu.

Zelenskiy, siyaseti atılırken Ukrayna'nın doğusundaki gerginliği sona erdirme sözü vermişti. Ancak bu sözünü tutamadı. Devlet başkanlığı sırasında Minsk Anlaşması'nda ilerleme kaydedilemedi, aksine yapılan anlaşmalar giderek anlamını yitirdi.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun (ICIJ) ortaya çıkardığı Pandora Belgeleri'nde de adı geçen siyasetçilerden biri oldu. Zelenskiy'nin bir oligark tarafından dolaylı olarak ödenen offshore şirketlere sahip olduğu ortaya çıktı. Zelenskiy'nin gelirinin bir kısmını Londra gayrimenkulüne yatırdığı ve eşi Elena'nın da hâlâ offshore varlıklarından kâr ettiği söyleniyor.

Oliver Pieper

© Deutsche Welle Türkçe