Kuzey Kıbrıs'ta video skandalı: Kriz büyüyor

Kuzey Kıbrıs Başbakanı Ersan Saner hakkında sosyal medyaya sızdırılan özel bir video, uzun süredir siyasi krizin yaşandığı ülkede belirsizliklere bir yenisini daha ekledi. Türk siyasetçilerle yakın ilişkileri bulunan ve Ada'daki birçok kumarhanenin sahibi olan Halil Falyalı'nın polise teslim olmasının ardından dolaşıma sokulan video, Kıbrıs'ın kuzeyindeki kirlenmeyi de gözler önüne serdi.

Organize suç örgütü lideri Sedat Peker'in basın sözcüsü olarak bilinen Emre Olur, Falyalı tarafından siyasilere şantaj yapmak için çekildiği ileri sürülen "kasetlerin" ellerine geçtiğini söylemişti.

Peki Kuzey Kıbrıs'ta siyaset bundan sonra nasıl şekillenecek? Video skandalı, Ada'nın kuzeyindeki yasadışı yapılanmalar hakkında nasıl bir fikir veriyor?

"Siyasi kriz uzun süredir var"

13 Ekim'de koalisyon hükümetinin istifasını Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'a sunan Ersan Saner,başbakanlık görevini vekaleten yürütüyordu.

Saner, Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı olan Ersin Tatar'ın 2020'de cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından UBP Genel Başkanlığını vekaleten yürütmüş, bu dönemde Demokrat Parti ve Yeniden Doğuş Partisi ile kurdukları koalisyon hükümeti ile Başbakan olarak atanmıştı.

Saner'in istifasından önce ülkede azınlık hükümeti görev yapıyordu.

DW Türkçe'ye konuşan Kıbrıs'ta yayınlanan Yenidüzen Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni Cenk Mutluyakalı, ülkenin uzun süredir "hükümetsiz" gibi yönetildiğini vurguluyor. "Zaten mevcut hükümetin kurulumu da daha çok Türkiye'nin burada tasarladığı, inşa ettiği bir olaydı. İpuçları bu yöndeydi. Doğrusu o sistem de çöktü" ifadelerini kullanan Mutluyakalı, Başbakan'ın kendi partisinin kurultayında seçilmeden atanması, hükümetin güvenoyu alabilmesi için muhalefet partilerinden üç milletvekilinin istifa ederek hükümete bağımsız olarak destek vermesi ve buna rağmen çoğunluğun elde edilememesi, hükümeti oluşturan partilerden istifaların yaşanması gibi gelişmelerin Kıbrıs'ta siyasi krizi büyüttüğünü ifade ediyor.

Kıbrıs'ın şu anda hem siyasi hem de ekonomik olarak ciddi sıkıntılar yaşadığını ifade eden Mutluyakalı, video skandalının da siyasi ahlak ve mafya-siyaset ilişkisi açısından Ada'daki hukuk dışı yapının yarattığı çürümüşlüğü çok daha belirgin şekilde ortaya koyduğunu söylüyor.

Kuzey Kıbrıs'ta Meclis yeterli sayıya ulaşmadığı için bir haftadır toplanamıyor. Perşembe günü yapılması beklenen Genel Kurul da gerçekleştirilemedi. Cumhurbaşkanı'nın ise 60 günlük süre içinde erken seçim ilan etme yetkisi var. Ancak bu yetkiyi kullanmayan Ersin Tatar, mevcut durumda Meclis'te herhangi bir partinin aritmetik olarak hükümet kurma olasılığının olmadığını belirtse de adım atmak için 31 Ekim'de yapılacak UBP Kongresi'ni bekleyeceğini açıkladı.

"Anayasa uygulanmıyor"

DW Türkçe'ye konuşan Kıbrıs Türk Barolar Birliği Başkanı Hasan Esendağlı'ya göre de bu durum Anayasa'ya aykırılık teşkil ediyor.

Esendağlı, "Hükümetin istifa etmesinin akabinde yapılması gereken şey, Cumhurbaşkanı'nın yeni hükümetin kurulması için bu hükümeti kurabileceğini düşündüğü bir milletvekiline bu görevi vermesidir. Şimdi Cumhurbaşkanı bu görevi vermiyor, vermeyeceğini açıklıyor. Anayasal bu yetkisini kullanmayacağını söylüyor" diyor.

Diğer yandan Cumhurbaşkanı'nın Anayasa'da yer alan erken seçim kararı alma yetkisini de kullanmadığını ifade eden Esendağlı, "Meclis çoğunluğunu içeren bir hükümetin sağlanamayacağına ilişkin görüşler var. Buna rağmen seçim kararı alınmıyor. Bunları kim yapıyor ya da yapmıyor? İşte bu anayasal kuralları, anayasal hükümleri uygulamakla ve sistemi, sistemin çarklarını döndürmekle yükümlü olan en üst makamlar. İçinde bulunduğumuz tıkanıklık bu ve izah edilebilmesi mümkün değil" diye konuşuyor.

Video skandalı ise Ersan Saner'in genel başkanlığına adaylığını koyduğu UBP Kongresi'nin öncesinde geldi.

Skandalın ardından Başbakan'ın vekaleten yürüttüğü görevini devredeceği iddiaları gündeme gelse de Saner, görevi bırakmadı, "kurgulanmış video ile çirkin bir kişilik suikastının hedefi olduğunu" öne sürdü ve "Yeraltı dünyası ile işbirliği yapıldığına dair saptamalar var" dedi.

Saner istifa edecek mi?

Cenk Mutluyakalı ise Başbakan'a yakın kaynaklara göre Saner'in istifa etmesinin daha ağırlıkta bir görüş olduğuna işaret ediyor. Mutluyakalı, "Milletvekilliği dahil siyasetten çekilmesi yönünde bir görüş olduğunu söylüyorlar. Ve kurultayda da adaylığının çekilmesi yönünde bir görüş olduğunu söylüyorlar ama henüz resmi bir açıklama yok" diyor.

Söz konusu video, Ada'daki birçok kumarhanenin sahibi olan Halil Falyalı'nın polise teslim olmasının ardından dolaşıma sokuldu.

Hasan Esandağlı, "çok çirkin bir saldırı" olarak tanımladığı video paylaşımının ülke hakkında endişe verici işaretler verdiği görüşünde.

"Bu bize, ülkedeki siyaset kurumunun, hükümetin veya benzer etkinlikteki kurum veya kişilerin bu şekilde şantaj unsurlarıyla etki altında kalabileceğine ilişkin çok ciddi ve endişe verici bir mesaj veriyor" diyen Esendağlı, şöyle devam ediyor:

"Yani bu ülkede kimler etkin, kimlerin sözü geçiyor? Ülkeyi legal olarak yönetmekle yükümlü ve bu iddiada bulunan siyasilerin bu kişilerle olan irtibatı, ilişkisi ne şekildedir gibi birtakım soru işaretleri çıkıyor ortaya."

Cenk Mutluyakalı'ya göre de Kuzey Kıbrıs'ta ülkenin uluslararası anlamda tanınmamışlığından, demokrasi sorunundan da kaynaklı hukuk dışı bir yapı söz konusu. 

"Yılların birikimini kusuyor"

Demokrasisine çok açık müdahale edilen, demokrasi, irade ve yatırım sorunu olan, toprağı ve mülkiyeti tartışmalı olan bir yerde bu tür yapılanmaların ortaya çıkabileceğine vurgu yapan Mutluyakalı, "Hem uluslararası siyasetin hem hukukun dışında kalmış olmak hem de neredeyse Türkiye'nin arka bahçesi gibi konumlanmak, yasadışı sanal bahisin, gazinoların ya da başka kirli ilişkilerin burada yoğunlaşmasına neden oldu. Yılların birikimini kusuyor artık Ada aslında. İşin özeti bu" diyor.

Sedat Peker’in iddiaları

Organize suç örgütü lideri Sedat Peker, Mayıs ayında YouTube üzerinden yayınladığı yedinci videosunda, eski Başbakan Binali Yıldırım'ın oğlu Erkam Yıldırım ile birlikte uyuşturucu ticareti yaptığı iddiasıyla Halil Falyalı'yı hedef almış, "Tüm para transferi Kıbrıs'tan dönüyor" demişti.

"Darp, adam kaçırma ve zorla alıkoyma" iddialarıyla aranan Halil Falyalı, 15 Ekim'de Kuzey Kıbrıs'ta Girne Polis Müdürlüğü'ne giderek teslim oldu.

Sedat Peker'in basın sözcüsü olarak bilinen Emre Olur ise 19 Ekim'de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Falyalı tarafından siyasilere şantaj yapmak için çekildiği ileri sürülen "kasetlerin" ellerine geçtiğini söyledi. Olur, "Üç sene önce Eray Kenanoğlu yasadışı bahis işi yüzünden vurulmuştu. Halil Falyalı’nın baskısıyla Sn. Reis Sedat Peker’i bu dosyaya katanlar Halil Falyalı’nın şantaj kasetlerinin Sn. Reis Sedat Peker'in eline geçeceğini hesaba katamamışlar. Allah çok büyük, hikâye devam ediyor" diye yazdı.

Yaşanan gelişmelerin ardından Kuzey Kıbrıs'ta siyasiler ya da temsil gücü olan isimlerle ilgili yeni videoların sızdırılacağı endişesi hâkim.

 

Pelin Ünker

© Deutsche Welle Türkçe