Mısır'ın demokrasi sınavı

Mısır'da askeri yönetimin halkın güvenini kazanmak için hangi adımları atacağı merakla bekleniyor.

Protestocu grupların liderleri reformların peşini bırakmayacaklarını göstermek için Cuma gösterileri düzenlemeyi kararlaştırdılar. Yüzlerce Mısırlı, demokratikleşme takvimi açıklanana kadar Tahrir Meydanı’ndan ayrılmayacağını duyurdu.

Hüsnü Mübarek’in görevden ayrılmasını kutlama gösterileri sırasında askeri yönetimin kararları demokrasi yanlıları tarafından protesto edildi. Askeri konsey, Mübarek tarafından atanmış olan bakanların, yeni hükümet kurulana kadar görevde kalacaklarını duyurmuştu.

Demokrasiye geçiş için mücadele veren kanat, ülkenin siyasi çehresinin yeniden belirlenmesinde bütün muhalefet partilerine söz hakkı tanımanın generallerin işine gelmeyeceği görüşünde. Aynı zamanda kasım ayındaki hileli seçimle belirlenen parlamentonun ne zaman feshedileceği ve anayasa reformlarının ne zaman başlatılacağı da açıklanmadı.

İsrail’e barış güvencesi

Mısır’daki askeri yönetim bütün endişelerin yersiz olduğunu ve değişimin komşu İsrail ile aralarındaki dostluk ilişkilerini etkilemesinin düşünülemeyeceğini açıkladı. Ordu sözcüsü İsmail Etman, bütün bölgesel ve uluslararası anlaşmaların yürürlükte kalacağını açıklayarak, İsrail –Mısır barış anlaşmasının da bunlara dahil olduğunu vurguladı.

Almanya’nın önde gelen Ortadoğu uzmanlarından Stephan Roll Fransız haber ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, iktidardaki askerlerin muhalefeti siyasi sürece ortak etmemelerinin vahim sonuçlara yol açabileceği uyarısında bulundu. Roll, ağırlık sahibi muhalif grupların güvendiği kişilerin hükümete ortak edilmemesi durumunda yeniden huzursuzlukların patlak verebileceğini söyledi.

“Askerin tavrı net değil”

Hür Berlin Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesinin Ortadoğu uzmanı Cilja Harders ise askeri konseyin demokrasiye geçişin garantörü olup olamayacağı sorusunu şöyle yanıtladı:

“Bana göre komutanlar muğlak bir rol oynadılar. Asker göstericilere ateş açmadı ama şiddete de göz yumdu. Daha geçen hafta bu meydandaki korkunç olaylara tanık olduk. Asker değişimden yana olduğunu açıkladı ama sivillerin yönetime ortak edilmesi, olağanüstü hâlin kaldırılması ve meydanlardaki muhalefetin değişime ortak edilmesi konularında birşey söylemedi. Mısır ordusu önce samimiyetini kanıtlamak zorunda.”

“Mısır’ın demokrasi deneyimi yok”

Mübarek sonrası Mısır’ının gerçekten demokratik bir rejime kavuşacağından kuşku duyanlardan biri de İsrailli tarihçi Tom Segev. Segev, Deutschland Radio'da yayınlanan mülakatında, İsrail olarak komşu Mısır’ın barışçı değişimden geçmesini ve Almanya Başbakanı Merkel’in de dile getirdiği gibi, Mısır ile İsrail arasındaki barış anlaşmasına sadık kalınmasını arzuladıklarını dile getirdi. İsrailli tarihçi, yaşlı savunma bakanının liderliğindeki askeri konseyin demokrasiye geçişle ilgili vaatlerinin inandırıcılığı konusunda şunları söyledi:

“Demokrasiyle askeri rejim birlikte telaffuz edilmemeli. Mısır altı bin yıllık tarihi boyunca hiç demokrasiyle yönetilmedi. Bu bakımdan gelişmelerin hangi mecraya sürükleneceğini kestirmek mümkün değil. Diktatörlüklerin bir yenisiyle ikame edildiğine de çok sık rastlanılmıştır.”

© Deutsche Welle Türkçe

Michael Hans Ehl / Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu