Moskova: Tahıl Koridoru'nun devamı için sebep yok
4 Temmuz 2023
Rusya Dışişleri Bakanlığı, 17 Temmuz'da sona erecek olan Tahıl Koridoru Anlaşması'nı uzatmak için bir sebep görmediğini duyurarak, "İçinde bulunulan koşullar dikkate alındığında söz konusu anlaşmayı uzatmak için sebep görülmemektedir" ifadesini kullandı.
Geçen yıl Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde sağlanan ve daha sonra birkaç kez uzatılan anlaşma Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli şekilde ihraç edilmesini sağlıyor. Rusya ise söz konusu anlaşmayla garanti altına alınan, Rus tarım ürünleri ve gübresinin ihracatında sorunlar yaşandığını tekrarlayarak, sık sık söz konusu anlaşmadan çekileceğini belirtiyor.
Batı'nın yaptırımları nedeniyle Rusya rahatsız
Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ihracat konusunda sorunlar yaşadığını ifade eden Moskova, Ukrayna'yı da Rus kenti Tolyatti ile Odessa Limanı arasındaki amonyak ve gübre ikmalinde kullanılan boru hattını havaya uçurmakla suçluyor. Söz konusu boru hattı, Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın başından beri kullanılmıyordu. Ancak Moskova, söz konusu hattı yeniden kullanıma açmayı planladığını iddia ediyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Batı'yı ayrıca Ukrayna tahılını fakir ve ihtiyaç sahibi Afrika ve Asya ülkeleri yerine, refah seviyesi yüksek ülkelere göndermekle de itham ediyor. Moskova'nın açıklamasına göre, Ukrayna tahılının sadece yüzde 2,6'sı fakir ülkelere ulaştırıldı. Yüzde 81'i ise yüksek veya orta gelirin üstünde ortalama kazanca sahip ülkelere yollandı.
Ukrayna da Rusya'yı suçluyor
Ukrayna ise Rusya'yı 26 Haziran'dan beri tahıl taşıyan Ukrayna gemilerini kayda almayarak Tahıl Koridoru Anlaşması'nı işlemez hale getirmekle itham ediyor. Ukrayna Ulaştırma Bakanı Oleksandr Kubrakov, halen İstanbul Boğazı önünde 29 Ukrayna gemisinin bekletildiğini, 1 milyon 400 bin ton tahıl yüklü geminin, geçiş kontrolü yapılmadığı için yoluna devam edemediğini açıkladı.
AB'nin çözüm önerisine Moskova'dan eleştiri
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Tahıl Koridoru Anlaşması'nın sona ereceği 17 Temmuz'a kadar Karadeniz'de bulunan bütün gemilerin öngörülen şekilde limanlarından ayrılması için çabalandığını belirtirken, Avrupa Birliği'nin (AB) anlaşmanın uzatılmasına ilişkin getirdiği önerinin gerçekçi olmadığını da söyledi. AB, Tahıl Koridoru Anlaşması'nın uzatılması için yaptırımlar uygulanan Moskova'ya, Rusya Tarım Bankası Rosselchosbank'ın bir yan iştirak kurmasını ve bu bankanın uluslararası ödeme sistemi Swift'e bağlanmasını önerdi.
Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaş üzerine büyük Rus bankalarının uluslararası ödeme sistemiyle bağlantısı kesilmişti. AB, Tahıl Koridoru Anlaşması için bu yaptırımından bir ölçüde taviz vermeye hazır olduğu sinyalini verse de Moskova, anlaşmanın bitmesine sadece günler kala, AB'nin önerisinin hayata geçirilmesinin imkansız olduğunu savunuyor. Zaharova açıklamasında, AB'nin önerdiği gibi bir bankanın kurulmasının ve uluslararası finans sistemine bağlanmasının aylar süreceğini öne sürdü.
Moskova, kendine yönelik yaptırımlardan Rusya Tarım Bankası'nın muaf tutulmasını talep ediyor. Bunun uygulanabilmesi için ise bütün AB üyesi ülkelerin onayı gerekiyor, ancak uzmanlar bunun "imkansız" olduğu görüşünde.
dpa,AFP / ETO,ET