Müfredattan çıkan evrim mahkemelik oluyor

Türkiye'de 1'inci, 5. ve 9. sınıflarda verilen eğitim programında gerçekleştirilen köklü değişiklikler, tartışma yarattı. Darwin'in türlerin kökenini inceleyen Evrim Teorisi, 2017-2018 eğitim dönemi ile birlikte müfredattan çıkarılırken, geçen hafta yayınlanan bir yönetmelikle tüm okullara mescid ve abdesthane yapılması zorunluluğu getirildi. DW Türkçe'ye konuşan eğitim uzmanları hükümetin bu adımlarla laik ve bilimsel eğitime darbe vurduğunu savunuyor. Eğitim sendikaları, yeni uygulamaları yargıya taşımaya hazırlanıyor.

Yeni müfredatta neler var?

Yeni müfredatta, ilkokuldan liseye 51 programda değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler içerisinde Evrim Teorisi ile birlikte Atatürk'e ilişkin bazı bölümlerin çıkarılmasının önerilmesi, geçtiğimiz aylarda kamuoyunda tartışılmıştı. Ayrıca çocuklara 7. sınıftan itibaren "cihat" kavramının anlatılmasına ilişkin değişiklikler, gelen tepkiler nedeniyle geri çekilmişti. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Alparslan Durmuş, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamayla, Ocak ayı başından beri askıda olan yeni dönem müfredat programına ilişkin bilgiler verdi.

MEB: Lise öğrencisi evrimi kavrayamaz

Evrim Teorisi'nin yeni müfredattan çıkarıldığını ve müfredatın son haliyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan onay aldığını kaydeden Durmuş, müfredat dışı bırakılma gerekçesini ise şu sözlerle anlattı: "Tartışmalı konuları öğrencilerin henüz kavrayabilecek bilimsel arka plana sahip olmadıkları kademelerde devre dışı bıraktık. Lise 9. sınıf biyoloji dersindeki 'Hayatın Başlangıcı ve Evrim' ünitesi de henüz bu tartışmayı yürütebilecek öncüllere sahip olmadıkları için lisans eğitimine ertelendi."

Peki eğitimciler, bu uygulamaya ilişkin ne düşünüyor? Hükümetin müfredatta yaptığı değişiklikler, pek çok eğitimci tarafından "bilimsel ve laik eğitime aykırı" bulunuyor. DW Türkçe'ye konuşan Eğitim Reformu Girişimi Politika Uzmanı Yeliz Düşkün, Evrim Teorisi'nin birçok ülkede tartışmalı bulunsa da okullarda okutulduğuna işaret ediyor.

"Biyoloji ve Fen konuları işlenemez"

Evrim Teorisi'ni öğrenmeyen bir öğrencinin biyoloji ve fen derslerinde pek çok konuyu anlamasının mümkün olmadığını ifade eden Düşkün, "Örneğin 8. sınıfta verilen adaptasyon, mutasyon, modifikasyon gibi konular, Evrim Teorisi öğretilmeden işlenemez. Bu konular müfredatta var ama evrim yok" diye konuşuyor. Evrim Teorisi'nin öğrenciler tarafından anlaşılmadığı için müfredattan çıkarıldığına ilişkin görüşün de gerçeği yansıtmaktan uzak olduğunu belirten Yeliz Düşkün, 8 ve 9. sınıf öğrencilerinin çok daha karmaşık bilgileri bu yaşlarda aldıklarına dikkat çekiyor.

Eğitim Reformu Girişimi Politika Uzmanı Düşkün, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından üçer yıllık dönemler hâlinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren bir araştırma olan PISA sınavlarında da Evrim Teorisi'ne yer verildiğini hatırlatıyor. 2012 yılındaki PİSA sınavında teoriyle ilgili üç soru sorulduğunu aktaran Düşkün, "OECD ülkeleri içinde evrimin müfredata dahil olduğu önkabulü var. Şimdi Türkiye, OECD ülkeleri içinde de Evrim Teorisi'ni öğretmeyen bir müfredata sahip olacak" diyor.

Eğitim Sen: Yasağa rağmen evrimi anlatmaya devam edeceğiz

Türkiye'nin Suudi Arabistan'dan sonra Evrim Teorisi'nin müfredattan çıkarıldığı ikinci ülke olduğunu kaydeden Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan ise, hükümetin bu adımlarla eğitimde çağdaş normları birer birer silmek istediğini öne sürüyor. 2012'de yürürlüğe giren 4+4+4 eğitim sistemi ile temelleri atılan yeni sistemde, dini kuralların bilimselliğin ve laikliğin önüne geçmeye başladığını anlatan Eğitim Sen Başkanı Aydoğan, "Daha o zamanlarda okullarda mescitler açılmaya başlandı, cemaatlerin ilkokullardan başlayarak eğitimde etkili olmasını önü açıldı. Şimdi ise laik ve bilimsel eğitimin son kırıntıları yok ediliyor" değerlendirmesinde bulunuyor.

Dini referanslara ve tek mezhep öğretisine dayalı bir eğitim programının dayatıldığını dile getiren Aydoğan, "Evrim teorisinin kaldırılması ve okullarda mescit zorunluluğu getirilmesi bunun göstergesi. Bu, çocuklarımıza ve geleceğimize yapılmış büyük bir haksızlık" diyor. Aydoğan, Eğitim Sen'li öğretmenler olarak okullarda Evrim Teorisi'ni anlatmaya devam edeceklerini söylüyor. "Bu bizim öğrencilerimize borcumuz. Bu dersi anlatmadan bilimsel eğitim olmaz. Biz her türlü yasağa rağmen evrimi anlatmaya devam edeceğiz" şeklinde konuşuyor. 

Eğitim İş: Yargıya taşıyacağız

Eğitimciler, birkaç gün içerisinde resmi olarak açıklanması beklenen yeni müfredatı, mahkemeye taşımaya hazırlanıyor. Eğitim İş Sendikası Genel Başkanı Mehmet Balık, Evrim Teorisi'nin müfredattan çıkarılması ile tek düze ve basma kalıp bilgileri hakim kılarak sorgulayan nesillerin önüne geçmenin amaçlandığını söylüyor.

"Müfredat değişikliğinden önce, Biyoloji derslerinin haftada üç saatten iki saatte düşürülmesi, Din derslerinin ise 2 saatten üç saate çıkarılması herşeyi açıklıyor" diyen Eğitim İş Başkanı, "Hem Evrim teorisinin müfredat dışı bırakılması hem de okullara mescid ve abdesthane zorunluluğu getirilmesi, eğitimde laiklik ve bilimsellik ilkesini ortadan kaldırıyor. Biz bu uygulamaları yargıya taşıyacağız. Bu yönetmeliklere karşı dava açacağız" diye konuşuyor.

Veliler ne diyor?

Çocuklarının yeni dönemde alacağı eğitimin içeriği hakkında pek bilgi sahibi olmayan çoğu veli ise, tartışmaları medya üzerinden izlemeye çalışıyor. Çocuğu bu yıl ilkokul 3. sınıfa geçen devlet memuru S.A da bu velilerden biri. Devlet memuru olduğu için isminin yayınlanmasını istemeyen S.A, "Sizce Evrim Teorisi'nin müfredattan kalkması iyi bir şey mi?" sorusuna verdiği yanıtla, Türkiye'deki pek çok velinin duygularına tercüman oluyor:

"Kendi öğrencilik dönemlerimde, Evrim Teorisi'ni bize okuttular. Ama biz bunu okuyup öğrendik diye dinden imandan çıkmadık. Onu bir ders olarak gördük yani. Şimdi bu düzenleme ile çocuğum tüm medeni dünyanın okuyup öğrendiği bir konudan habersiz yetişecek. Bu ne işimize yarayacak?" 

© Deutsche Welle Türkçe

Aram Erkin Duran