Mısır Libya'ya girer mi?

Mısır'ın Libya'ya askeri müdahale tehdidi, bölgede gerilimin boyutunu değiştirdi. Mısır, Türkiye'nin desteklediği Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) karşı savaşan Halife Hafter'in en büyük destekçisi. Türkiye'nin askeri desteğini artırması sonucunda UMH, Hafter'in elindeki çeşitli stratejik bölgeleri geri almış ve Hafter'in kontrolündeki Sirte'yi ele geçirmek için harekat başlatmıştı.

Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi, UMH birliklerinin Sirte'ye ya da Sirte'nin güneyindeki El Cufra hava üssüne girmesini "kırmızı çizgi" ilan ederek bunun, Mısır'ın batı sınırını koruma hedefi doğrultusunda doğrudan askeri müdahaleye yol açabileceği tehdidinde bulunmuştu.

Türkiye'nin askeri varlığıyla Libya'da dengeler değişirken Mısır'ın yaptığı "askeri müdahale" çıkışı "iki ülke cephede karşı karşıya gelir mi" sorusunu beraberinde getirdi.

"Askerîden ziyade siyasi bir mesaj"

AFP ajansına konuşan analistler, Libya'da Türk ve Mısır ordularının karşı karşıya gelmesine ihtimal vermiyor. Kahire Üniversitesinden Siyasal Bilimler Profesörü Hasan Nafaa, Mısır'ın Libya'da doğrudan bir savaşa girmesini son derece düşük bir olasılık olarak gördüğünü belirterek Sisi'nin bu açıklamasıyla askerîden ziyade "Mısır müttefiklerinin yanındadır" şeklinde siyasi bir mesaj verdiğini belirtiyor.

Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu'ndan Claudia Gazzini de aynı görüşte. Gazzini, "Ne Mısır ne de Arap müttefikleri UMH'yı Trablus'a geri püskürtebilecekleri illüzyonuna sahip. Daha çok savunma konumundalar" diyor. Gazzini, Sisi'nin sert çıkışıyla daha ziyade Türkiye'nin son dönemdeki ilerleyişinin bir tehdit oluşturduğu konusunda Amerikalıları alarma geçirmeyi hedeflediği görüşünde.

Mısır'ın sınır sorunu

Mısır'ın Libya ile çöllük bölgedeki uzun ve güvensiz sınırı Kahire için önemli bir endişe kaynağı. Mısırlı yetkililer ülkede düzenlenen saldırılardan Libya sınırından geçen militanları sorumlu tutuyor.

Düşünce kuruluşu Carnegie Endowment'tan kıdemli uzman Yezid Sayigh, Mısır hükümetinin UMH'ya güvenmediğini ve Türkiye'nin Libya'daki varlığını ciddi bir tehdit olarak gördüğünü belirterek Hafter'e verilen desteğin de "güvenli ve istikrarlı bir sınıra kavuşma umudundan" kaynaklandığını kaydetti.

Türkiye'nin desteklediği ve seçimle iş başına gelen Devlet Başkanı Muhammed Mursi'nin, dönemin Genelkurmay Başkanı olan Sisi tarafından 2013 yılında darbeyle görevden uzaklaştırılması sonrasında Ankara-Kahire hattında ipler gerilmişti.     

"En kötü senaryo Türkiye ile komşu olmak"

Mısır, Libya'da karşı karşıya kaldığı Türkiye yanlısı milislerin sınırlarından içeri sızmasından endişe ediyor. Uluslararası Kriz Grubu'ndan Claudia Gazzini, "Kahire'nin en büyük korkusu; UMH ilerlerse Türkiye ilerlemiş olacak ve bu da düşmanının Mısır'a komşu olması anlamına gelecek. Kaçınmak istedikleri senaryo bu" diyor.

Kahire Üniversitesinden Profesör Nafaa, Mısır'ın en azından Hafter güçlerinin Sirte ve El Cufra'daki konumunu kaybetmemesi için bir müdahale gerçekleştirebileceğini belirtiyor ve "Doğrudan müdahale, gerideki güçleri güvence altına almak, Libya'nın merkezi bölgelerinde yeniden konuşlanmak için birliklerin önünü açmak ve moral yükseltmek için yardımcı olacaktır" diyor.

"Kahire için son seçenek"

Ancak analistlere göre askeri müdahale, Hafter'in Sirte'yi elinde tutma şansını artıracak olsa da Kahire tarafından son seçenek olarak görülüyor.

Carnegie Endowment'tan kıdemli uzman Yezid Sayigh, Mısır'ın doğrudan askeri müdahale olasılığının giderek arttığını belirterek "Ancak yine de Sisi'nin bunu son seçenek olarak gördüğünü ve müdahaleyi hiç bir şekilde tercih etmeyeceğini düşünüyorum dedi.

"Dünyanın en büyük dokuzuncu ordusu"

Amerikan Merkezi İstihbarat  Teşkilatı (CIA) ülke raporuna göre 438 bin ila 458 bin aktif personele sahip olan Mısır ordusu Ortadoğu'nun en büyük ordularından birine sahip. Yılda bir milyar 300 milyon dolarla ABD'den en fazla  askeri yardım alan ülkeler arasında yer alan Mısır'ın 2 milyar 300 milyon dolarlık atak helikopteri satın almak için ABD ile yaptığı anlaşma Mayıs ayında onaylanmıştı.

2005 yılından bu yana dünya ordularının gücünü çeşitli ölçütlere göre değerlendiren "Global Firepower Index"in Şubat ayında açıkladığı son rapora göre Mısır 2020 yılında ilk kez dokuzuncu sırada yer alarak Türkiye'yi geride bıraktı. 2010 yılından bu yana ilk 10'da yer alan Türkiye ise dokuzuncu sıradan 2020'de 11'inciliğe geriledi.

Endekse göre Mısır ordusu 215'i savaş uçağı ve 81'i helikopter olmak üzere bin 54 uçağa, 4 bin 295 tank, 11 bin 700 zırhlı araç ve yaklaşık bin 100 roketatara sahip.

38 ülkelik listede silahların yaşı, kalitesi ya da ülkenin iç üretim kapasitesi ise dikkate alınmıyor.

Analistler askeri müdahalenin, yıllar süren siyasi karmaşanın ardından rayına girme işaretleri gösteren Mısır ekonomisine pahalıya mal olacağına da dikkat çekiyor.

AFP/BK,HT

© Deutsche Welle Türkçe