Mısır’daki Hrıstiyanlar endişeli

Eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ordu tarafından devrilmesinin ardından Mısır’da tırmanan şiddet, Kıpti Hrıstiyan azınlığı da vurdu. Kiliselere ve Kıptilere yönelik saldırılar, Mursi’nin 3 Temmuz‘da tarihinde devrilmesinin ardından büyük artış gösterdi. Kişisel Haklar için Mısır Girişimi’nden (EIPR) inanç özgürlüğü adlı araştırma programında görevli bilim adamı İshak İbrahim, sadece Kahire’deki protesto kamplarının dağıtıldığı ve yüzlerce kişinin öldürüldüğü 14 Ağustos tarihinde, en az 44 kilisenin saldırıya uğradığını belirtiyor. İbrahim, bu sayının ufak saldırıları değil, tamamen veya kısmen yıkılan kiliseleri kapsadığını vurguluyor.

Saldırıların sorumlusu kim?

Araştırmacı İbrahim, bu saldırıların ardında Müslüman Kardeşlerin olduğunu düşünüyor. İbrahim "Maalesef Müslüman Kardeşler liderlerinin Kıptilere karşı bir kışkırtma yürüttüğüne tanık olduk. Üyelere, İslami hâkimiyeti yıkmak için, Kıptilerin Mısır ordusu ile birlikte Mursi’yi devirdiği izlenimi veriliyor" diye konuşuyor.

Ancak Müslüman Kardeşler, kiliselere ve Kıptilere yapılan saldırılarla bir ilgileri olmadığını savunuyor. Kamuoyunda Hrıstiyanlarla hiçbir sorunları olmadığı mesajı verilse de örgütün, Arapça internet sayfalarında bu mesajlarla çelişen ifadelerle karşılaşılıyor. Örneğin Müslüman Kardeşlerin siyasi kanadı Özgürlük ve Adalet Partisi’nin Facebook sayfasında, Helvan’daki bir Kıpti rahip, camilere saldıran ve sokaklarda huzursuzluklara yol açan grupları desteklemekle itham ediliyor.

Kıptilerle Müslümanlar arasındaki gerginliklerden biri de Şarkiye kentinin bir köyünde yaşandı. Gerginliği tetikleyen, Mursi’nin devrilmesine sevinen bir Kıpti Hrıstiyan ile eski Cumhurbaşkanı Mursi yanlısı bir Müslüman arasında çıkan bir kavga oldu. Bu kavganın ardından neler yaşandığını İshak İbrahim şöyle özetliyor: "Etraftaki köylerden toplanan yüzlerce Müslüman köydeki Hrıstiyanların evlerine ve kiliseye saldırdı. Kıptiler evlerini ve kendilerini korumaya çalıştı. Ama çatışmaların sonunda 43’ten fazla ev yanıp kül oldu, birçok ev de yağmalandı."

Komitenin kararı

Polisler ise saatler sonra köye ulaştı... Birçok Kıptiye göre, bundan daha da kötüsü, yapılan “arabuluculuk toplantısının” sonuçları. Bu toplantıda köyün Hrıstiyan ve Müslüman temsilcileri bir araya geliyor. Bu temsilciler, iş mahkemeye intikal etmeden soruna bir çözüm bulmaya çalışıyor. Birçok kamu kurumu da tarafları böyle bir uzlaşmaya zorluyor. Kıptilere göre, bu şekilde hukuk sistemi devre dışı kalıyor ve birçok suçun failleri, hak ettikleri cezadan paçayı kurtarıyor. Bu durum sık sık meydana geldiği için de insanlarda suça karşı bir caydırıcılık oluşturmadığı düşünülüyor.

İshak İbrahim, söz konusu çatışmanın ardından köyde yaşayan Kıpti Hrıstiyanların, polise şikâyette bulunduğunu ancak Müslüman Kardeşler temsilcilerinin sorunu kendilerinin çözebileceğini iddia ederek araya girdiğini belirtiyor. Yapılan tartışmaların ardından, yargıçlık yapması için 7 kişilik bir komitenin kurulduğunu kaydeden İbrahim, "Ancak bu yedi kişinin hepsi Müslüman ve beşi de Müslüman Kardeşler üyesiydi" diye konuşuyor. İbrahim komitenin aldığı kararı şöyle özetliyor: "Hrıstiyanlar şikâyet dilekçelerini geri çekmek zorunda kaldı ve mağdurlara hiçbir tazminat ödenmedi. Tarafların bir başka gerginlik çıkması halinde birbirlerinin ibadethanelerine saldırmamaları ve yine bu komitenin devreye girmesi kararlaştırıldı."

Devletin Kıptilere yönelik tutumu

Birçok insan hakları örgütü, Mısır’daki Kıpti Hrıstiyan azınlığın devlet tarafından da yeterince korunmadığını savunuyor. Devlet kurumlarının bu tutumunun, Hüsnü Mübarek döneminde de olduğunu kaydeden yetkililer, Mursi’nin devrilmesinin ardından artan saldırıların sayısı ile durumun bambaşka bir boyut kazandığını belirtiyor. Endişe verici bu saldırıların, kısa bir zamanda hız keseceğine dair ortada hiçbir işaret olmadığını kaydeden insan hakları savunucuları, her gün kilise ve Hrıstiyan azınlığa yönelik yeni saldırı haberleri geldiğini ifade ediyor.

Kıptiler, Mısır'daki yaklaşık 80 milyonluk nüfusun 11 milyonunu oluşturuyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Matthias Sailer / Başak Demir

Editör: Başak Özay