Nükleer anlaşmanın geleceği için işbirliği kararı
6 Temmuz 2018
ABD'nin tek taraflı olarak ayrılmasıyla tehlikeye giren İran'la yapılan nükleer anlaşmanın geleceğini kurtarmak için Viyana'da yapılan üst düzey görüşmelerde Tahran'ı destekleme ve işbirliği kararı alındı.
Anlaşmaya bağlılığını sürüdüren İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya'nın dışişleri bakanları Tahran yönetimiyle biraraya geldi. Görüşmeleri yöneten Avrupa Birliği Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, toplantının ardından yaptığı açıklamada tarafların ekonomik şartlar da dahil olmak üzere anlaşmayı kurtarmak adına görüşmeleri sürdürme kararı aldığını söyledi. Toplantının sonuç bildirgesini okuyan Mogherini, İran ve anlaşmanın tarafı beş ülkenin Amerikan yaptırımlarına karşı birbirlerini kollama konusunda uzlaştığını aktardı.
İran özellikle kendileri için hayati olduğunu belirttiği petrol ihracatının ve uluslararası bankacılık sistemine erişiminin engellenmemesi için garanti istiyor.
Toplantı öncesinde konuşan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Washington'un nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak geri çekilerek geri getirdiği yaptırımlara işaret etmiş, bunun anlaşmanın tarafı diğer ülkeler tarafından telafi edilmesi gerektiğini söylemişti.
"Yaptırımların kaldırılması esastır"
Toplantıya katılan ülkerin dışişleri bakanları İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasının 2015'te imzalanan anlaşamanın esası olduğunu kabul etti.
Mogherini, İran'ın yaptırımlardan etkilenmemesi için tarafların uluslararası alanda ortaklarıyla işbirliğine giderek onları Tahran'la ekonomik ilişkileri sürdürme konusunda cesaretlendireceğini belirtti.
İran Dışişleri Bakanı Zarif, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada ise, anlaşmanın tarafı ülkeleri ABD'ye karşı gösterdiği cesaretten dolayı övdü. Zarif, "Bu toplantıda, anlaşmanın tarafı bütün ülkelerin, üç [ABD] müttefiki de dahil, ABD'ye karşı direnme konusunda kararlılık ve siyasi irade ortaya koyduğunu gördüm" dedi.
ABD yaptırımları Ağustos'ta başlayacak
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ile Almanya arasında Kapsamlı Ortak Eylem Planı adı verilen nükleer anlaşma, 14 Temmuz 2015'te Avusturya'nın başkenti Viyana'da imzalanmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump, geçen Mayıs ayında ülkesinin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekildiğini ve İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlayacağını açıklamıştı. Nükleer anlaşmanın diğer tarafları ve İran, anlaşmanın devam etmesi yönünde görüş bildirmişti.
ABD'nin ilk aşamadaki yaptırımları Ağustos ayında, daha sonraki yaptırımları ise Kasım ayında hayata geçirilecek.
rtr,dpa,AFP/GY,ÖA
© Deutsche Welle Türkçe