220311 US-Kongress Libyen
23 Mart 2011
Libya'ya yönelik askerî harekâtın komuta ve kontrolünü NATO’nun üstlenmesi için ABD, Fransa ve İngiltere görüş birliğinde. ABD Başkanı Barack Obama komutanın önümüzdeki günlerde NATO’ya devredilebileceğini duyurdu. Ancak Obama’nın bu açıklaması da Amerikalı kongre üyelerini sakinleştirmeye yetmedi. Zira ister Demokrat ister Cumhuriyetçi kanattan olsun kongre üyeleri Obama’ya öfkeli. Obama’nın partisinden Kongre Üyesi Dennis Kucinich de Başkan’ı sert bir dille eleştirerek, ''Obama’nın Libya operasyonuna yeşil ışık yakmadan önce, bunu öncelikle Kongre’ye sorması gerekirdi” dedi.
Kucinich böyle düşünen tek kongre üyesi değil. Cumhuriyetçi kanattan Senatör Dick Lugar ve Demokratlardan Jim Webb de Obama’nın yetkilerini aştığını ve anayasaya aykırı hareket ettiğini düşünüyor. Kucinich, her iki partili kongre üyelerinin, Obama tarafından dikkate alınmadığını düşündüklerini belirtti:
''Eğer Libya’ya karşı harekâta geçmek istiyorsa, bunu kendi başına yapamaz. Çünkü o bir kral değil, aksine Anayasa'ya karşı sorumluluğu olan bir başkan. Ve o nedenle Anayasa'ya uygun hareket etmek zorunda. Anayasa ise ona tek başına bir başka ulusa karşı operasyona geçme yetkisini vermiyor, bunun için önce Kongre’ye danışması gerekiyor.''
''Savaş ilanı değil, insani müdahale''
Washington Post gazetesi ise bu görüşleri paylaşmıyor. Gazete yorum sütunlarında, Başkan Obama’nın geçen hafta sadece birkaç kongre üyesi ile operasyon konusunda istişarede bulunsa da, sonuçta doğru hareket ettiğini yazıyor. Çünkü ortada Kongre’nin iznini gerektirecek ''resmi bir savaş ilanının olmadığı” belirtiliyor. Sadece kısa süreli acil bir dizi askerî operasyonun söz konusu olduğu ve bu tarz acil durumlarda Kongre’de yaşanabilecek uzun süren tartışmaların verimli olmayacağı kaydediliyor. Bu gibi acil durumlara, rehine kurtama ve insani operasyonların dahil olduğu öne sürülüyor.
Obama da, BM temsilcisinin de belirttiği gibi Libya’da insani bir harekâtın söz konusu olduğunu belirterek, gelen suçlamalara karşı kendini şu sözlerle savundu:
''Bizim askerî harekâtımız, BM Güvenlik Konseyi’nin 1973 numaraları kararını destekleme amacını taşıyor. Ve bu karar da açık ve net biçimde insani harekâttan bahsediyor.''
Operasyonun haftalık maliyeti
Obama Pazartesi günü, iki sayfalık bir raporla Kongre’yi operasyona dair bilgilendirdi. Harekâtın kısa süreceğini ve Libya’da insani felaketi önlemenin Amerikan dış politikasının bir parçası olduğunu vurguladı.
Yine de kongre üyelerinin cevaplanmasını beklediği bir dizi soru bulunmakta; Operasyonun hangi sonuçlarla başarıya ulaşmış sayılacağı, nerede sınırlarına dayanacağı ya da Amerika’ya maddi faturasının ne olacağı gibi.
Araştırma enstitüsü, Starteji ve Bütçe Değerlendirme Merkezi’nin ilk analizlerine göre Libya’daki operasyon ABD’ye haftada 100 ila 300 milyon dolara mâl oluyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Nicole Markwald / Çeviren: Başak Demir
Editör: Ahmet Günaltay