Obama'nın sağlık reformu ile imtihanı

Amerikan sağlık sisteminin reforma ihtiyacı olduğu şüphe götürmez bir gerçek. Bir yanda, 46 milyon Amerikalı yani halkın yüzde 15’i sağlık sigortasına sahip değil. Öte yanda ise var olan sistemin maliyeti hızla artıyor. 2007 yılında 2,2 trilyon dolardı. Geçen dokuz yıl içerisinde, işverenin çalışanlar için ödediği primler iki katına çıktı. Bu durum ise ülkede bir çelişkiye yol açıyor. Aynı anda hem sigorta kapsamındakilerin sayısını artırmak hem de sigorta primlerini ödenebilir bir hale getirmek nasıl mümkün olacak?

ABD’de sağlık sigortası olanlar, hastalık durumunda bir anda sigortasız duruma düşüyorlar. Sigorta şirketleri, sigortalının, daha önce geçirdiği hastalıklarla ilgili beyanda bulunmadığı takdirde sözleşmenin feshine izin veren maddeyi istismar ederek, sözleşmeyi iptal ediyor. ABD Başkanı Barack Obama, bu konuda örnekler verdi:

“Illinois’dan bir adam tam kemoterapinin ortasındayken sigortasını kaybetti çünkü safra kesesi taşı ile ilgili beyanda bulunmamıştı. Ancak o böyle bir rahatsızlığı olduğunu bilmiyordu. Tedaviyi geciktirince hayatını kaybetti. Teksaslı bir kadında ise göğüs kanserinin en ağır türü teşhis edildi. İki göğsünü de almak zorundaydılar. Ameliyattan üç gün önce, sigorta şirketi anlaşmayı iptal etti. Çünkü daha önce akne sorunu olduğunu bildirmeyi unutmuştu. Bu, gerçek bir hikâye. Tekrar sigortasını yaptırana kadar, kanser tümörünün büyüklüğü iki katına çıkmıştı.“

Günde 14 bin kişi sigortasını kaybediyor

Amerikan yönetimi, son üç yıl içerisinde, 12 milyon Amerikalının önceden geçirilen hastalıklarla ilgili beyanda bulunmadıkları gerekçesiyle, sigorta şirketleriyle problemler yaşadığına dikkat çekiyor. Her gün 14 bin kişi, sigorta güvencesini kaybediyor.

Yaz tatilinden sonra Kongre'de kabul edilmesi planlanan yeni yasa, böyle bir şeye artık izin vermeyecek. Hükümetin isteği, sigorta şirketlerinin, halka temel sigorta güvencesi sunması. Önceden bildirim yapılmaması gibi durumların, sözleşmenin iptali ya da abartılı katılım şartlarına yol açmasının önüne geçilmek isteniyor. Sigortalıların yaşa göre ödedikleri prim farkının çok yüksek olmaması da hedefler arasında.

Her Amerikalı’ya daha iyi sigorta hedefi

Özetle, her Amerikalı'nın daha iyi bir sigortaya sahip olması hedefleniyor. Giderlerin ise zenginler için yapılacak vergi artırımı, çalışanlarını sigortalamayan işverenlerin ödeyeceği ek vergiler ve diğer devlet sigortaları Medicaid ve Medicare'den elde edilen tasarruflarla yapılması düşünülüyor. Bu programlar malul ve yaşlılar için 44 yıldır mevcut. Reform ve tasarruf adına yapılabilecek pek çok metot var. Örneğin, doktorlar aynı hastadan yeni bir röntgen çektirmesini istemek yerine, eski röntgenlerden yararlanarak masrafların azalmasına katkıda bulunabilirler.

Senato ve Temsilciler Meclisi'ndeki milletvekilleri ise hâlâ pek çok ayrıntı üzerinde tartışıyor. Özellikle de devletin bir sigorta daha sunup sunmaması konusu tartışmalara yol açıyor. Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs, şu açıklamayı yaptı:

“Başkan Obama, resmi sigortayı tercih ediyor ancak alternatifleri ve rekabeti başarabileceğimiz başka fikirler olduğu takdirde, bunlarla da severek ilgilenecektir.”

“Halk devlet sigortasına yönelir”

Devlet sigortası konusunda birbirine tamamen zıt görüşler var. Demokratlar bunun kaçınılmaz olduğunu belirtirken, Cumhuriyetçiler ise bunu, Sosyalizm yolunda atılmış ilk adım olarak değerlendiriyor. Utah Senatörü Orrin Hatch, bir radyo programında şöyle konuştu:

”Demokratlar tarafından hız verilen reform önerileri, Medicaid programlarının aşırı derecede genişletilmesi ve yeni bir devlet sigortasının oluşturulmasını içeriyor. Bu, milyonlarca Amerikalıyı, tercihlerini özel sigorta yerine devlet sigortasından yana yapmaya sürükleyecektir.”

Partiler üstü uzlaşı çaba gerektiriyor

Diğer pek çok alanda olduğu gibi, ABD vatandaşlarının çoğu devletten ziyade özel sektöre güveniyor. Pek çok Demokrat milletvekili de Washington yönetiminin reform planlarına olumlu bakmıyor. Dolayısıyla partiler üstü bir uzlaşı için büyük çaba gerekiyor. Sözcü Gibbs, şöyle konuşuyor:

”Başkan, Cumhuriyetçiler, Demokratlar ve bağımsızlarla; sağlık sisteminde reform isteyen herkesle işbirliği yapmak istiyor.”


Christina Bergmann / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay