Papa'dan Ayasofya tepkisi: Büyük acı duyuyorum

Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi kararı uluslararası düzeyde siyasi ve dini açıdan tepkiyle karşılanırken, Katoliklerin ruhani lideri Papa Françesko'dan da konuyla ilgili beklenmedik bir tepki geldi.

Papa, Vatikan'daki Aziz Petrus Meydanı'ndaki duası sırasında "Düşüncelerim İstanbul'a gidiyor. Ayasofya'yı düşünüyorum ve büyük acı duyuyorum" dedi.

Cuma günü Danıştay'ın Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesinin ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kararı imzalamıştı. Erdoğan, Cuma günü akşam saatlerinde yaptığı "Millete Sesleniş" konuşmasında da Ayasofya'da ilk namazın 24 Temmuz Cuma günü kılınacağını açıklamıştı. 

Dünya Kiliseler Konseyi'nden Erdoğan'a mektup

Kararı eleştiren Dünya Kiliseler Konseyi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a açık bir mektup kuruluşun internet sayfasında yayınlandı.

Konseyin Genel Sekreter Yardımcısı Ioan Sauca, Cumartesi günü yayınlanan mektupta karardan "üzüntü ve endişe" duyduğunu ifade ederek, Ayasofya'nın "Bütün uluslar ve dinlerden insanları buluşturan, ilham veren, bir açıklık mekanı" olduğunu belirtti.

Ayasofya'nın bugüne kadar Türkiye'nin "sekülerizme olan bağlılığının" ve "çatışmaları geçmişte bırakma isteğinin" bir sembolü olduğuna dikkat çeken Sauca, bu kararla "Türkiye'nin açıklığının olumlu bir işareti olan bu mekanın dışlama ve bölmeye işaret eden bir yere dönüştürüldüğünü" dile getirdi. Mektupta, Ayasofya'nın yine camiye dönüştürülmesi ile kaçınılmaz olarak "belirsizlik, güvensizlik ve şüphelerin" oluşacağı ifade edilerek, kararın dinler arası diyaloga sekte vuracağı görüşü dile getirildi.

Dünya Kiliseler Konseyi yetkilisi Sauca mektubunda, "Karşılıklı anlayışın, saygının ve diyaloğun  ve işbirliğinin desteklenmesi ve eski düşmanlıkların yeşermesi ve bölünmeden kaçınılması için" Cumhurbaşkanı Erdoğan'a "kararı tekrar gözden geçirme ve geri alma" çağrısı yaptı.

Yaklaşık 350 kilisenin üye olduğu Dünya Kiliseler Konseyi, 500 milyon civarında Hristiyan'ı çatısı altında bir araya getiriyor.

537 yılında Doğu Roma İmparatorluğu döneminde kilise olarak inşa edilen Ayasofya, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1453'te İstanbul'u ele geçirmesinin ardından, Padişah Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürülmüştü. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından 11 yıl sonra, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün imzası ile cami statüsünden çıkarılarak müzeye dönüştürülen yapı, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

"Yurtdışından çıkan çatlak seslerin kıymeti harbiyesi yok"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Ayasofya kararı konusunda gelen eleştirilere tepki gösterdi. SETA tarafından yayımlanan Kriter dergisinde yayımlanan mülakatında, 1934 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesini "milletin içini acıtan bir karar" olarak değerlendiren Erdoğan, "Ayasofya'nın tekrar asli hüviyetine kavuşturulması gerekiyordu" dedi. Erdoğan, karara gelen tepkileri de "Dava sürecinde içerden ve yurtdışından çıkan çatlak seslerin ise hiçbir kıymeti harbiyesi yoktur. Ayasofya'nın statüsüyle ilgili nihai karar mercii başkaları değil Türk Milleti'dir. Bu, bizim iç meselemizdir. Diğer ülkelere de ancak alınan karara saygı göstermek düşer" sözleriyle değerlendirdi. 

AFP,KNA,DW/JD,BÜ

© Deutsche Welle Türkçe