040711 Raketenabwehr NATO Russland

Rusya’nın Soçi kentinde düzenlenen Rusya-NATO Zirvesi’nde Doğu Avrupa’ya kurulması planlanan füze savunma sistemi ve NATO’nun Libya operasyonu ana gündem maddeleri arasında yer aldı. NATO’nun İran’dan gelebilecek olası füze saldırılarına karşı bir önlem olarak planladığı füze savunma sistemine karşı Rusya'nın çekinceleri sürüyor.

Rusya, NATO füze kalkanını kendi ulusal güvenliği açısından bir tehdit olarak görüyor ve sisteme eşit katılım hakkı talep ediyor. Geçtiğimiz kasım ayında Lizbon’da düzenlenen Rusya-NATO Zirvesi’nde iki taraf arasında bir yakınlaşma yaşandığı izlenimi doğmuştu. Ancak Soçi’deki son zirvede, farklılıklar bir kez daha su yüzüne çıktı.

Moskova'dan uyarı

NATO’nun Doğu Avrupa’da kurmayı planladığı füze savunma sistemi, Soçi’deki Rusya-NATO Zirvesi’nde bir kez daha gerginliğe yol açtı. Füze savunma sisteminin Rus ulusal güvenliğini doğrudan tehdit edeceğini belirten Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu konuda tek taraflı adım atmaması için NATO'yu uyardı.

Rusya’nın NATO Büyükelçisi Dimitri Rogozin de füze savunma sistemi planının Moskova'ya danışılmadan şu anki haliyle hayata geçirilmesinin ciddi sonuçları olacağı uyarısında bulundu. Rogozin, Rusya’nın misilleme olarak batı sınırlarına kendi füze savunma sistemini kurabileceğini, Avrupa’yı hedef alan kısa menzilli nükleer başlıklı füzeler yerleştirebileceğini ya da ABD ile kısa bir süre önce kararlaştırılan stratejik silahların azaltılması antlaşmasından çekilebileceğini dile getirdi.

Rogozin bu senaryoların hayata geçirilmesinin, 2012'de yapılacak seçimler sonrası ABD ya da Rusya'da kimin iktidara geleceğine bağlı olmayacağını da vurguladı.

Rasmussen'den iyimser mesajlar

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen ise iyimser mesajlar vermeye özen gösterdi. Rasmussen, ortak bir füze savunma sistemi kurulması konusunun bir gecede çözülemeyeceğini kendilerinin de bildiğini belirtti, görüş ayrılıklarının yaşandığı konularda çözüm için iyimser olduğunu kaydetti.

Rasmussen, ”Bir yıldan daha kısa bir süre içerisinde, Chicago’daki NATO Zirvesi’nde yeniden bir araya gelmeyi ve o zamana kadar NATO topraklarıyla Rusya’nın daha etkin bir şekilde korunmasını sağlayacak füze savunma sistemi konusunda uzlaşma sağlamış olmayı umut ediyorum" dedi.

Somut sonuç yok

NATO Genel Sekreteri, bu toplantı sayesinde tarafların pozisyonlarının daha belirgin bir hal aldığını söyledi. Ancak ortak bir füze savunma sisteminin nasıl olabileceği konusunda somut bir sonuç çıkmadı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, NATO’nun Rusya’nın önerilerini bir kez daha reddettiğini kaydederek ”Bölgesel dağılım konusunda uzlaşı sağlayamadığımız büyük bir sır değil. NATO'daki ortaklarımız, yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olduklarını, karşılıklı savunma yükümlülüklerini başkasına devredemeyeceklerini söylüyorlar” dedi.

Libya anlaşmazlığı

Libya konusunda da Rusya ve NATO arasında görüş ayrılıkları aşılamadı.

Rasmussen, NATO’nun Libya’daki operasyonunun BM kararlarını ihlal etmediğini belirtirken, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov şiddete son verilip müzakere masasına dönülmesini talep etti.

İşbirliği çağrısı

NATO-Rusya Konseyi büyükelçileriyle bir araya gelen Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ise NATO ve Rusya arasında daha sıkı bir işbirliği fırsatının kaçmasına izin verilmemesi çağrısında bulundu.

Medvedev, ”Kasım ayında Lizbon’da yapılan toplantı eşsiz fırsatlar sunmuştu. Orada alınan kararları çok olumlu buluyoruz. Bu kararlar temelinde gerçek bir stratejik ortaklık ortaya çıkabilir” dedi.

Her iki taraf da böyle bir ortaklığın temellerinin çoktan atılmış olduğunu vurguladı. Başarılı ortak askeri tatbikatlar, Afganistan’daki işbirliği ve terörizmle mücadele buna örnek gösterildi. NATO ve Rusya arasındaki diyaloğun ileri götürülüp yoğunlaştırılması gerektiği Soçi’de de sık sık dile getirildi. Bir sonraki Rusya-NATO Zirvesi’nin 2012 yılının mayıs ayında ABD’nin Chicago kentinde yapılması planlanıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Nagel, Çeviri: Başak Sezen

Editör: Beklan Kulaksızoğlu