Sembolik devlet başkanlığı

Müslüman Kardeşler öncülüğündeki İslamcı cephenin adayı Muhammed Mursi, devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunda daha resmî sonuçlar açıklanmadan zaferini ilan etti. Hürriyet ve Adalet Partisi'nin adayı Muhammed Mursi, Hüsnü Mübarek'in devrilmesinden sonra ilk devlet başkanı olmaya hazırlanıyor.

Ancak şimdiden kesin olan bir şey var: O da, Mısır’ın yeni devlet başkanının karar yetkisi eskisine oranla çok daha dar olacak. Mısır'da yönetimi elinde bulunduran Askerî Konsey, pazar günü sandıkların kapanmasının ardından yasama yetkisinin kendisinde olduğuna belirterek anayasaya konulacak ek bir madde ile devlet başkanının yetkilerinin sınırlandırılacağını açıklamıştı.

Devlet başkanının yetkileri daraltılıyor

Buna göre, ordunun kontrolü önceden olduğu gibi devlet başkanında değil, Yüksek Askerî Konsey Başkanı Mareşal Hüseyin Tantavi'de olacak. Yeni devlet başkanı, bu karara karşı mücadelesine ise ancak Tantavi’nin onayıyla başlayabilecek.

Devlet başkanı açısından daha da kötüsü; Askerî Konsey'in isterse anayasayı kendi isteği doğrultusunda değiştirebilmesi. Yeni meclis seçilinceye kadar yasama yetkisine sahip olan Konsey, memnun olmaması halinde kurucu meclisi feshetme hakkını da elinde bulunduruyor.

Bu sürecin değişmesinin de zaman alacağı tahmin ediliyor. Yeni parlamentonun seçilmesi ise 9 ayı bulabilir, zira öncelikle yeni anayasanın yazılması gerekiyor. Kahire Üniversitesi'nden Siyaset Bilimi Profesörü Abdülmünim El Masat, “Bu, şu anlama geliyor: Yeni devlet başkanı çok daha az bir güce sahip olacak. Üst düzey yetkileri bulunmayacak, sadece sembolik bir değere sahip olacak" ifadelerini kullanıyor.

Kraliçe Elizabeth karşılaştırması

Mısırlı devrimciler de bu nedenle Muhammed Mursi’yi çoktan İngiltere Kraliçesi Elizabeth ile karşılaştırmaya başladı bile. İnternette şimdiden Mursi’nin gelecekte canı sıkılmasın diye devlet başkanlığı sarayının nasıl düzenlenmesi gerektiğine ilişkin öneriler toplanıyor. Saraya kaydırak yapılması ya da dondurma standı kurulması önerilerden bazıları.

Kimileri bu karanlık tabloyu espri ile karşılarken, 26 yaşındaki Mısırlı muhalif eylemcilerden Sadi Abdullah ise "6 Nisan" adlı gençlik hareketine mensup arkadaşlarının seçimlerden önce tutuklanmış olmasına üzülüyor. Seçim merkezleri önünde, geçen yıl Mübarek karşıtı eylemlerde hayatını kaybedenlerin fotoğraflarını taşımaları, bu gençlerin tutuklanması için yeterli olmuş.

'Askeri Konsey'in planı'

Yüksek Askerî Konsey’in geçen hafta çıkarttığı yeni yasa bunu artık mümkün kılıyor. Sadi Abdullah, mücadele etmeye devam edeceğini söylüyor ancak devrimcilerin ülkede sadece küçük bir azınlığı oluşturduğu kanısında. Sadi, “İnsanların morali çok bozuk ve herkes çok yoruldu. Son bir buçuk yılımız sokaklarda özgürlük ve sosyal adalet istemekle geçti. Ama hiçbir şeye ulaşamadık” diye konuşuyor.

Mısır halkı devlet başkanlığı seçimlerine konsantre olmuşken son iki buçuk hafta içinde Mısırlı devrimcileri öldürmekle suçlanan tutuklular birbiri ardına serbest bırakıldı, parlamento feshedildi ve geçiş sürecinde anayasa ordunun lehine değiştirildi. Siyaset bilimi profesörü Abdülmünim El Masat, Askerî Konsey’in bunu çok iyi planladığını belirtiyor ve ekliyor: “Bu değişiklikleri, insanlar büyük bir heyecan içerisinde seçim sonuçlarını beklerken açıkladılar. Eğer bunu 10 gün önce açıklamış olsalardı eminim ki, tepkiler bambaşka olurdu.”

© Deutsche Welle Türkçe

Viktoria Kleber / Çeviren: Başak Demir

Editör: Hülya Köylü