Silahsızlanma anlaşmazlığı NATO gündeminde
4 Aralık 2018
Kuzey Atlantik İttifakı NATO, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'nı (INF) ihlal etmekle suçladığı Rusya'ya tutumunu değiştirmesi için son bir fırsat daha tanıyacak. Brüksel'de toplanacak olan Dışişleri Bakanları Konseyi'nde Rusya'nın yeni geliştirdiği silahlarla anlaşmayı ihlal ettiği görüşünün benimsenmesi bekleniyor. Rusya söz konusu silahları imha etmediği takdirde NATO'nun karşı önlemler alacağı öğrenildi.
NATO'nun gösterebileceği tepkiler arasında Avrupa'daki füze savunma sistemlerinin modernize edilmesi de bulunuyor. Aynı zamanda Rusya'nın anlaşmaya uymamasının INF'in diğer NATO ülkelerinin desteğiyle ABD tarafından feshedilmesine yol açabileceği de belirtiliyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Rusya üzerindeki baskıyı arttırmak amacıyla anlaşmadan çekilme işlemlerini başlatacaklarını duyurabileceği de gelen haberler arasında. Bu açıklamanın ardından Rusya 6 ay zarfında ihlale son vermediği takdirde ABD anlaşma kurallarına uygun olarak INF'i feshedebilecek.
ABD Başkanı Donald Trump ekim ayında Rusya'nın 9M729 tipi yeni seyir füzeleri (cruise missile) üslendirmesi nedeniyle Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan çekilmeyi planladıklarını duyurmuştu. Almanya, yeniden silahlanma yarışına yol açabileceği endişesiyle anlaşmanın feshedilmesine karşı çıkıyor.
ABD'nin seçenekleri
1987 yılında Sovyetler Birliği ile ABD arasında imzalanan INF anlaşması karada üslendirilen 500 ila 5 bin 500 kilometre menzilli balistik füzelerin tasfiyesini öngörüyor. Bu silahların üretimi ve denenmesi de anlaşmayla yasaklanıyor.
ABD uzun süredir Rusya'nın geliştirdiği NATO kodu SSC-8 olan modern seyir füzesinin anlaşmayı ihlal ettiğini savunuyor. Bu suçlamayı reddeden Rusya ise ABD'nin orta menzilli nükleer silahlar anlaşmasına aykırı davrandığını öne sürüyor. Dolayısıyla Rusya'nın anlaşmanın ihlaline son verilmesi talebine olumlu yanıt vermesi beklenmiyor.
Avrupa'daki askeri çevrelerce ABD'nin INF anlaşmasının yürürlükte kalmasına fazla ilgi göstermediği öne sürülüyor. Bu iddiaya, anlaşmanın sadece Rusya ve ABD'yi bağlaması gerekçe gösteriliyor. Çin gibi askeri gücünü arttıran ülkelerin ise orta menzilli nükleer silah konuşlandırması yasaklanmıyor. Bu nedenle ikili yerine uluslararası bir INF anlaşması imzalanmasının ABD'nin çıkarına olacağı belirtiliyor. ABD'nin aynı zamanda caydırma amaçlı ek silahlanma yolunu seçebileceği de dile getirilen görüşler arasında.
DW, dpa/AG, HT
© Deutsche Welle Türkçe