Skandal büyüyor
19 Şubat 2013
İngiltere’de ortaya çıkıp tüm Avrupa’ya yayılan at eti skandalının boyutu, her geçen gün büyüyor. Döner ve dondurulmuş lazanyadan sonra aralarında Nestle’nin de bulunduğu dünyanın en büyük gıda zincirlerinin hazır yemek ürünlerinde at etinin izine rastlandı. İtalya, İspanya, İsviçre, Almanya, Fransa ve İngiltere’de milyonlarca ürün raflardan toplatıldı.
Sığır eti etiketli birçok hazır ürününde at eti ortaya çıkan Nestle’nin bu etleri bir Alman firmadan temin ettiği ortaya çıktı. Dünyanın en büyük gıda zincirine et satan Alman sevkiyatçı firma H.J. Schypke ise salı günü yaptığı açıklamada "Hiçbir şekilde at eti satın almadıklarını” bildirdi. Skandalın aydınlatılması için firmanın yetkili kurumlarla sıkı işbirliği içinde olduğu duyuruldu. Firma yetkilileri ayrıca, bu üzücü olayın ardından gelecekte satın aldıkları eti DNA testine tabi tutacaklarını kaydetti.
Yeni etiket düzenlemesi
Almanya Tüketiciyi Koruma Bakanı Ilse Aigner ise skandalın boyutunun daha da büyüyeceği konusunda uyardı. Aigner, "Yetkili kurumlar yanlış etiketlenmiş hazır yiyeceklerdeki incelemelerine daha yeni başladılar. O nedenle skandalın bu aşamada kalmayacağını düşünüyorum" diye konuştu.
Almanya'da federal ve eyaletler düzleminde tüketiciyi koruma bakanlıkları, hafta başında gıda dolandırıcılığına karşı sıkı kontroller içeren bir eylem planı kararlaştırdı. Buna göre raflardan toplatılan ürünlerin listelendiği merkezî bir internet sitesi oluşturulacak. Gıda üreticileri, en ufak dolandırıcılık şüphesinde yetkili kurumları bilgilendirmekle yükümlü olacak. Gıda dolandırıcılığına verilen cezalar sertleştirilecek.
Almanya hükümeti ayrıca gelecekte ürün etiketlerinde, kullanılan etin nereden geldiğinin yazılmasını istiyor. Federal Tüketiciyi Koruma Bakanı Ilse Aigner hedeflerini kamuoyuna şöyle açıkladı: "Tüketici için mümkün olduğunca geniş bir şeffaflık oluşturmak istiyoruz. Buna etin nereden geldiği de dahil. Ve her şeyden önce, hepimizin hedefi, bu skandalın bir an önce açıklığa kavuşturulmasıdır."
Skandalın ardındaki suç örgütleri
Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin Tüketiciyi Koruma Bakanı Johannes Remmel ise Aigner’i geç kalmakla suçladı. Remmel, etiketlerde kullanılan etin kaynağının yer alması uygulamasının daha önce sık sık gündeme getirilmiş olduğunu ancak Aigner’in reddettiğini kaydetti. Hâlihazırdaki gıda dolandırıcılığına verilen cezaların caydırıcı etki yaratmayacak kadar düşük olduğuna dikkat çeken Remmel, at eti skandalının ardında etiket sahtekârlığı yapan ve tüketicinin aleyhine fiyatları düşürmeye çalışan suç örgütlerinin bulunduğunu söyledi. Yeşiller Partili politikacı, Aigner'e eleştirilerini şöyle sürdürdü: "Benim ilk izlenimlerime göre planlanan tedbirler yeterli değil. Ve Sayın Aigner’den sık sık talep ettiğimiz üzere, bu tedbirlerin de gerektiği gibi uygulanmasına dikkat edilmelidir. Birçok başka vakada da yaşadığımız gibi sadece tedbirleri açıklamak yeterli olmuyor."
Romanya'nın at ihracatı
Sığır eti olarak etiketlenen ancak içinde at eti de bulunan dondurulmuş hazır gıdadaki skandalın boyutu Romanya’ya kadar uzanıyor. Fransız yetkililere göre, Avrupa’nın farklı ülkelerindeki birçok firmaya et sevkiyatında bulunan Fransız Spanghero firmasının ürünlerinde rastlanan at eti, Kıbrıs ve Hollandalı ara sevkiyatçılar üzerinden Romanya’dan Fransa’ya geldi.
Ancak Romanya’da at eti tüketilmemesine rağmen ülke, başta İtalya, Bulgaristan ve Hollanda olmak üzere birçok Avrupa ülkesine yılda yaklaşık 10-12 milyon euro değerinde at eti ihraç ediyor. Bükreş hükümeti geçen yılki ihracatın, yüzde 9 oranında arttığını belirtti.
Medya organlarında yer alan bazı haberlere göre, at eti skandalının temelinde Romanya’da at arabalarının yasaklanması yatıyor.Bükreş hükümeti ise konuya temkinli yaklaşıyor. Romanya Devlet Başkanı Traian Basescu, etiket dolandırıcılığındaki şüphelerin kantılanması halinde ülkenin imajının büyük zarar göreceğini kaydetti.
Yapılan testlerde dönerde de at ve domuz etine rastlanması, helal sertifikalı ürünlerin ne kadar güvenilir olduğunu da gündeme getirdi. Almanya Müslümanlar Merkez Konseyi Başkanı Ayman Mazyek, helal sertikası için aranan kriterlerin standartlaştırılması çağrısında bulundu.
© Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Başak Demir
Editör: Beklan Kulaksızoğlu