Sosyal medya yasa tasarısı Meclis'ten geçti

Muhalefet ve basın meslek örgütleri tarafından"sansür yasası", iktidar tarafındansa "dezenformasyonla mücadele yasası" olarak tanımlanan kanun teklifi Meclis'ten geçti.

Sosyal medya yasası olarak da bilinen 40 maddelik kanun teklifinin kalan 12 maddesi de dün TBMM Genel Kurulu'nda AKP'li ve MHP'li milletvekillerin oylarıyla kabul edildi.

Resmi adı "Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" olan tasarının 40'ıncı maddesinin de oylanıp kabul edilmesinin ardından aleyhte söz alan CHP Grup Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Engin Altay, "Demokrasi ve Özgürlükler Endeksi'nde 103'üncü sıradayız biz dünyada. Yolsuzluk Endeksi'nde 96'ncı sıradayız, Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 140'ıncı sıradayız, Hukukun Üstünlüğü Endeksi'nde 112'nci sıradayız. Bu yasayla ben lig düşeceğiz demiyorum, kategori dışı kalacağız, dünya milletler ailesi içinde kategori dışı kalacağız" dedi.

Ana muhalefet partisi CHP, yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından Anayasa Mahkemesi'ne başvuracağını açıklamıştı.

Yasaya tepkiler

Yasa tasarısının kabulü sonrası CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Twitter'dan "Bu yasanın bizim açımızdan hiçbir meşruluğu yoktur. Kimse endişe etmesin, sadece 8 ayları kaldı. Bu yasaların tümünü yırtıp atacağız! #BuSansürHepimize" paylaşımında bulundu.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul Milletvekili ve Parti Sözcüsü Sera Kadıgil de "İstediğiniz saray fermanını el kaldırıp geçirin. Umurumuzda değil. Susmadık. Susmuyoruz. Susmayacağız! Tüm suçlarınızı haykırmaya devam edeceğiz. Unutmayın, milyonlarca insanı tıkabilecekleri bir hapishane yok! #SusmakYOK" diye tweet attı.

Yasa, Twitter'da sosyal medya kullanıcıları tarafından #BuSansürHepimize, #SusmakYok ve #susmayacagız etiketleri altında yapılan paylaşımlarla protesto ediliyor.

Hapis cezası

Yasanın en tartışmalı maddesi, "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayan" kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmesini öngören 29'uncu madde olarak görülüyor.

Türk Ceza Kanunu'na 217/A maddesi olarak eklenmesi teklif edilen 29'uncu maddede şöyle deniyor:

"Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma:

MADDE 217/A-(1) Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratma saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

(2) Failin, suçu gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır."

Sosyal medya şirketlerine sıkı denetim

Yasa ayrıca, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen sosyal medya şirketlerinin ağır para cezalarına çarptırılmasını öngörüyor.

Yasaya göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, bir önceki takvim yılındaki küresel cirosunun yüzde 3'üne kadar idari para cezası verebilecek.

Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşı şartı

Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek kişi olması hâlinde bu kişi Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.

Türkiye'den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı tarafından belirlenen gerçek veya tüzel kişi temsilci, sosyal ağ sağlayıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin tüzel kişi olması hâlinde doğrudan sosyal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi şeklinde kurulan bir şube olması zorunlu olacak.

Sosyal ağ sağlayıcıların BTK'ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan veya erişimi azaltılan içeriklere ilişkin algoritmalarına, reklam politikalarına ve şeffaflık politikalarına ilişkin bilgileri de içerecek. Sosyal ağ sağlayıcıları, kurum tarafından istenen bilgileri kuruma vermekle yükümlü tutulacak.

İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararlarını yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılarına altı aya kadar reklam verilmesi yasaklanabilecek.

DW/CÖ,EC