Sudan'da şiddet tırmanıyor: 50'den fazla sivil öldü
16 Nisan 2023
Sudan'da ordu ile paramiliter grup Hızlı Destek Güçleri (HDG) arasında Cumartesi patlak veren silahlı çatışmalar Pazar günü de sürüyor.
Pazar günü de silah ve patlama sesleri duyulduğu başkent Hartum'da, tanklar ve zırhlı araçların sokaklardan geçtiği ve savaş uçaklarının alçak uçuş yaptığı gözlemlendi. Bankalar, okullar ve devlet kurumları Pazar günü de kapalı kaldı.
Görgü tanıklarının aktardıklarına göre, başkent Hartum ve ülkenin çeşitli diğer kentlerinde top ateşi açıldı. Ordu, Hartum yakınlarındaki HDG üssüne hava saldırıları düzenledi. Cumartesi günkü çatışmalarda adı geçmeyen, Kızıldeniz kıyısındaki liman kenti Port Sudan'da da çatışma seslerinin duyulduğu aktarıldı.
Genelkurmay Başkanı Abdülfettah El Burhan, HDG güçlerine başkentten çekilme çağrısında bulundu. HDG, çağrıları reddetti. Hava kuvvetleri, halkı sokaklardan uzak durmaya çağırdı.
Her iki taraf da kilit önemdeki tesislerde kontrol sağladıklarını iddia ediyor. HDG, Cumartesi günü, başkanlık sarayı, ordu komutanının konutu ve Hartum uluslararası havaalanını ele geçirdiğini duyurmuştu. Ordu ise saldırıların püskürtüldüğünü açıklamıştı.
Onlarca ölü, 595 yaralı
Demokrasi taraftarı doktorlardan oluşan bağımsız bir kuruluş olan Sudan Doktorlar Merkez Komitesi, çatışmalarda en az 56 kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Çatışan güvenlik güçleri arasında ise "onlarca ölü" olduğunu ifade eden kuruluş, çatışmalarda 595 kişinin de yaralandığını kaydetti. Yaralıların çoğunun, çatışmalardan kaynaklanan ulaşım zorluğu nedeniyle hastaneye götürülemediğini dile getirdi.
Üç BM çalışanı öldürüldü
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) bünyesinde Sudan'da çalışan üç kişinin çatışmalar nedeniyle Cumartesi günü hayatını kaybettiği bildirildi. Söz konusu bilgiyi Pazar günü aktaran WFP, bu gelişme üzerine, çalışanlarının can güvenliğini sağlamak amacıyla ülkedeki yardım faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Ayrıca WFP'nin iki çalışanının da yaralandığı kaydedildi.
Çatışmalara son verilmesi çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye, ABD, Çin, Rusya, Mısır, Suudi Arabistan ve Avrupa Birliği çatışmalara son verilmesi çağrısında bulundu.
Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi Pazar günü Sudan'daki durumu ele almak üzere toplandı. Konsey Başkanı Moussa Faki Mahamat, toplantı öncesinde yaptığı açıklamada çatışmalara son verilmesi, taraflar arasında diyalog sağlanması ve sivil halkın korunması çağrısında bulundu.
Doğu Afrika Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) üyelerini Sudan gündemi ile olağanüstü toplantıya çağırdı.
Arap Ligi, Mısır ve Suudi Arabistan'ın talebi üzerine, Sudan'daki gelişmeleri görüşmek üzere Pazar günü olağanüstü toplantı çağrısı yaptı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Pazar sabahı konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Tarafları çatışmaları sonlandırmaya ve "daha fazla kan dökülmesini engellemeye" çağıran Baerbock, "Sudanlılar son yıllarda ülkeleri için demokratik bir gelecek istediklerini gösterdiler. Bu amaca silah şiddetiyle ulaşmak mümkün değildir" diye konuştu.
Uluslararası toplum, çatışmaların Sudan'ı iç savaş ve ekonomik çöküşe sürüklemesinden endişe duyuyor.
Sudan'da istikrarsızlık 2019'da başlamıştı
2019'da patlak veren kitlesel eylemler, Ömer El Beşir'in devrilmesiyle sonuçlanmıştı. El Beşir'in devrilmesinde hem ordu hem de HDG rol almıştı. Geçici bir hükümet kurma çabaları, o günden bu yana devam ediyordu. Ancak Ekim 2021'de yaşanan askeri darbe ile ordu ülkenin yönetimini ele geçirdi. O günden bu yana, ordunun yönetimden geri çekilmesi için çeşitli protestolar düzenleniyordu.
HDG'nin bir numaralı generali Muhammed Hamdan Daglo, Genelkurmay Başkanı El Burhan'ın yardımcılığı görevini yürütüyordu. HDG güçlerinin, Sudan ordusuna entegre edilmesi planlanıyordu. İki general arasındaki gerilim, son haftalarda tırmanmıştı. Her iki isim de çıkan çatışmalardan birbirlerini sorumlu tutuyor.
Reuters,AFP/BÜ,JD