Suriye için yeni bir diplomatik girişim

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un Suriye toplantısı öncesinde fikir teatisi için bir araya geldiği bildirildi. Washington, Halep'in bombalanmasında Rusya'nın da katkısı olduğu gerekçesiyle, Moskova ile Suriye konusunda ikili görüşmeleri ekim ayının başında askıya almıştı. Lozan'daki görüşme, Washington'ın bu kararının ardından iki bakan arasında gerçekleşen ilk yüz yüze buluşma oldu.

ABD sözcüsü, Lozan'daki Suriye toplantısının hedefinin "bir çeşit ateşkes veya en azından şiddetin azaltılmasını sağlamak” olduğunu söyledi. Toplantı öncesinde açıklama yapan ABD Dışişleri Bakan Sözcüsü Mark Toner, Suriye sorununa siyasi bir çözüm bulunması için yürütülecek müzakerelerin ancak Lozan’da ateşkes konusunda uzlaşılması halinde gündeme gelebileceğini söyledi.

Türkiye'nin önerisi

Leman Gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace otelinde düzenlenen toplantıya Kerry ve Lavrov'un yanı sıra Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Suudi Arabistan, Katar, İran, Irak, Mısır ve Ürdün'den mevkidaşları ile Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura katıldı.

Toplantıya katılan ülkeler Suriye'ye ilişkin farklı tutumlar izliyor. Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar, ABD gibi Suriye'de direnişçi grupları destekliyor. İran ise Rusya gibi Suriye'de iktidardaki Beşar Esad'a destek veriyor.

Toplantıda Türkiye'nin terörle mücadele önerisi de ele alınıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan cumartesi günü Rize’de yaptığı konuşmada, “koalisyon güçleriyle beraber DEAŞ (IŞİD) terör örgütüne ve diğer terör örgütlerine karşı orada mücadeleye varız” dedi. Erdoğan, bu önerinin Lozan'da masaya getirileceğini ifade etti. Suriye'de Türkiye'nin operasyonlara ilişkin olarak Erdoğan, "(Fırat Kalkanı Harekatı) Cerablus'a girdik, arkadan El Rai'ye girdik. Şimdi ilerliyoruz, nereye Dabık'a ilerliyoruz ve orada 5 bin kilometrekarelik bir alanı terörden arındırılmış güvenli bölge olarak ilan edeceğiz” dedi. Türkiye'nin "kimsenin toprağında gözü olmadığını” belirten Erdoğan, ancak Türkiye'deki 3 milyon mültecinin kendi topraklarına dönebilmesi için "onları güvenli şekilde orada yaşatalım, atacağımız adım bu” şeklinde konuştu. 

ABD ve Rusya, eylül ayında Suriye'de ateşkes sağlanması konusunda uzlaşmaya varmış, ancak ateşkes kısa bir süre içinde bozulmuştu. Yaklaşık beş yıldır süren savaş sonucu Suriye'de 400 binden fazla kişinin öldüğü, yaklaşık 5 milyon Suriyelinin evini terk ederek ülke dışına kaçtığı tahmin ediliyor.

 

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/dpa, JD/BW