270611 Damaskus Opposition

Bir süre öncesine kadar böyle bir buluşmanın yapılacağı akla hayale gelmezdi. Suriye’de üç aydır devam eden hükümete yönelik protestolar nedeniyle muhalifler başkentte toplanarak, ülkedeki gelişmeleri değerlendirme kararı aldı. Şam’daki bir otelde düzenlenen konferansa katılan 100’ü aşkın rejim muhalifi korkmuyor. Konferansın katılımcılarından biri de defalarca gözaltına alınan gazeteci-yazar Michel Kilo. Kilo, “İnsanların kitleler halinde sokaklara döküldüğü bir ortamda, kendi canından endişe etmek yersiz. Bu, özgürlüğün, günün birinde özgür olunacağına dair umudun gücüdür; böyle düşününce korku kalmıyor" diyor.

Muhaliflere göre, ülkenin entelektüelleri başkaldırmakla yükümlü. Kilo, “Başka bir çözüm yok: Ya toplum parçalanacak, ya da toplumun özgürlük, başka bir rejim, farklı bir yaşam tarzı isteğini kabul edecekler" şeklinde konuşuyor.

Muhalif gruplar arasında görüş ayrılığı

Konferans, protesto gösterilerinde yaşamını yitiren bin üç yüz sivili ve üç yüz güvenlik görevlisini anmak için 1 dakikalık saygı duruşu ile başladı. Toplantıyı düzenleyenler ülkenin tanınmış muhaliflerinden, uzun yıllar cezaevinde de kalan Luayi Hüseyin ile bilim insanı Arif Dalila. Ancak bu iki isim kendi kanatlarından farklı görüşlerle de başa çıkmak zorunda; zira muhaliflerin bir bölümü şiddetin son bulması için Esad rejimi ile diyaloğa yeşil ışık yakarken, diğer bir bölümü rejimin olaylardaki kendi sorumluluğunu örtbas etmek amacıyla konferansı paravan olarak kullandığı görüşünde. Bir süre önce Türkiye'de düzenlenen Suriyeli muhaliflerin buluştuğu konferansa katılan Anas El-Abdeh uluslararası toplumun harekete geçme vaktinin geldiğini söylüyor: “Uluslararası toplumun, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde Esad'ı tutuklama emri çıkarılması için başvuruda bulunmasının vakti gelmiştir. Zira emirleri veren o, diğerleri de bu emirleri yerine getiriyor.”

"Siyasi tutuklular serbest bırakılmıyor"

Rejim muhalifi gazeteci-yazar Michel Kilo, Esad’ın belli bir taktik çerçevesinde hareket ettiği görüşünde. Esad’ın ilan ettiği genel affın uygulamaya geçirilmediğini söyleyen Kilo, siyasi tutukluların serbest bırakılmadığına, affın yalnızca diğer suçlardan cezaevinde bulunanları kapsadığına dikkat çekiyor. Kilo, Esad’ın danışmanları ile görüşen muhalif grup arasında da yer alıyor. Bu görüşme de sonuçsuz kalmış, ancak muhaliflere göre görüşmenin amacı ulusal bir diyalogdan ziyade rejimin muhalifleri kontrol altında tutmak. Kilo, Esad’ın davranışlarının bunun bir göstergesi olduğunu, Esad'ın çeşitli vaatlerle umut dağıttığını, ancak diğer yandan da gösterileri bastırmak için her tür şiddet aracını kullandığını söylüyor. Kilo sözlerini, “Bunun arkasında halkın arzusu hilafına rejimi bugünkü şekliyle sürdürme isteği yatıyor" şeklinde sürdürüyor.

Şam’da düzenlenen konferanstan somut sonuçlar çıkması beklenmiyor. Tüm ülkede yaygın olan ve sürgündeki muhaliflerden de destek alan Suriyeli muhalif gruplar iyi bir örgütlenmeye sahip değiller. Lideri olmayan bir isyanı sürdürmek de oldukça zor. Ancak neyin istenmediği konusunda tüm muhalifler hemfikir: Libya’daki gibi ülkeye dışarıdan askeri müdahalede bulunulmasını kimse istemiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Ulrich Amman Leidholdt / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay