Türkiye'nin kripto para çılgınlığı

Türk Lirası'nın her geçen gün değer kaybettiği Türkiye'de alternatif yatırım aracı arayışında kripto paralar ilgi çekiyor.

"Blokzincir Kripto Paralar Bitcoin – Satoshi Dünyayı Değiştiriyor" kitabının yazarlarından olan danışman Dr. Vedat Güven "Rağbet yüksek, neden? Çünkü biz yüksek enflasyon ve faizlerden dolayı paramızı korumak durumunda olan kişileriz" diyor.

Türk Lirası geçen yıl değerinin yarısını kaybederken, Nisan ayında yıllık enflasyon 20 yılın en yüksek seviyesi olan yaklaşık yüzde 70'e dayandı.

Türkiye'de geleneksel olarak altın ve gayrimenkul gibi daha istikrarlı varlıklar tercih edilirken, son yıllarda kripto varlıklar alternatif bir yatırım olarak ön plana çıkmaya başladı.

"Türkiye'de şu anda hesabı olan 5,5-6 milyon kişi var. Aileleriyle birlikte bu şu an Türkiye'de 10-12 milyon kişiyi ilgilendiren bir konu haline geldi," şeklinde konuşan Dr. Vedat Güven, şöyle devam ediyor: "İkincisi maalesef toplumda emek harcamadan, öğrenmeden "Kısa yoldan zengin olayım, kısa yoldan köşeyi döneyim" zihniyeti dünyaya göre daha fazla."

Ekonomi yönetimi, devlet bankaları aracılığıyla döviz satarak ve dövize erişimi kısıtlamak için yeni kararlar alarak liradaki düşüşü durdurmaya çalışıyor ancak kurdaki yükseliş durmuyor.

Türkiye'deki ilgiyi değerlendiren Ünsal Hukuk Bürosu'nun kurucu ortaklarından avukat Burçak Ünsal "Türk Lirası'na güven tüm çabalara rağmen tesis edilemedi. İnsanlar daha küçük yatırımlarla ve daha az sofistikasyon gerektiren şekilde coinlere yatırım yapıyor. Çünkü borsa, gayrimenkul, yabancı para vs. pahalı, güvenilir değil, vergi ve komisyon ücretleri var" diyor.

Ünsal "Bir öğrenci, bir emekli çok mütevazi rakamlarla kripto yatırımı yapabiliyor. Belki kredi kartı yok ve borçlu ama yine de kripto yatırımı mümkün" şeklinde konuşuyor.

Türkiye'de faaliyet gösteren kripto varlık platformları da, televizyon kanalları ve tanıtım panolarında yer alan reklamlarıyla yatırımcıları hızlı bir şekilde zengin olma vaadiyle hesap açmaya ve onlarla ticaret yapmaya teşvik etmeye çalışıyor.

"Mantar gibi kripto borsalar çıkıyor"

Türkiye'nin ilk kripto para platformu BtcTurk'ün işlem hacmi CoinGecko verilerine göre son 24 saatte 424,3 milyon dolar civarındayken, bir diğer yerel platform Paribu'nun işlem hacmi ise 203,5 milyon dolar seviyelerinde. Türkiye'de faaliyet gösteren yaklaşık 40 kripto para borsası bulunuyor.

Hukukçu Ünsal "Bütün bunlara rağmen Türkiye en fazla kripto para işlemi hacminde dünyadaki 5'inci veya 6'ncı sırada. Bu yüzden de çok ciddi bir komisyon geliri var. Bu iştah kabartıyor ve mantar gibi  borsalar çıkıyor veya yabancı borsalar Türkiye'ye giriyor" diyerek, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Biz de 6-7 tanesiyle çalıştık Türkiye'ye soktuk. Ve yarattıkları hacim, işlem hacmi, getirdikleri direkt yatırım, know-how gerçekten inanılmaz."

Dalgalanmalar kripto paralarda da yaşanıyor. Toplam piyasa değerine göre en büyük kripto para birimi olan Bitcoin, Perşembe günü son 16 ayın en düşük seviyelerine düştü ve Cuma günü erken saatlerde kayıpların bir kısmını toparlayarak 29 bin 500 dolara çıktı.

Bazı kripto para uzmanları bu ay meydana gelen keskin düşüşü dipten satın alma fırsatı olarak değerlendirirken, son derece değişken doğası göz önüne alındığında ve ABD Merkez Bankası Fed'in faiz oranlarını artırmaya başladığı bir ortamda kripto paralarla ilgili bir öngörüde bulunmanın oldukça zor olduğu belirtiliyor.

Çok mu geç kalındı?

Türkiye'de büyük bir hızla büyüyen bu alanın henüz yasal çerçevesi de oluşturulmuş değil.

Geçen yıl kripto para platformu Thodex'in  kurucusunun yaklaşık 2 milyar dolarlık kripto para ile yurtdışına kaçmasının ardından mevzuat eksikliğine ilişkin endişeler arttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) geçen yıl mal ve hizmet ödemelerinde kripto para kullanımını yasaklama kararı almasının ardından hâlâ yasal düzenlemenin yapılması bekleniyor. Vergi konusunda da bugüne kadar herhangi bir adım atılmadı.

Türkiye'de kripto para platformu kuran yabancı yatırımcılara danışmanlık da veren avukat Ünsal "Türkiye'de bugüne kadar bu konuyla ilgili çıkartılmış yeterli bir mevzuat yok, öncelikle sıkıntı bu" diyor ve Merkez Bankası'nın yönetmeliğinin "yeni dünya tandansına aykırı" olduğunu belirtiyor.

Ünsal "Türkiye kesinlikle çok geç kaldı. Daha fazla gecikmeden doğru ve kapsamlı bir mevzuatla sağlıklı güvenilir bir sektör kurulmalı" şeklinde konuşuyor.

TCMB tarafından ödemelerde kripto para kullanımına yönelik olarak alınan ani yasak kararı, Türk makamlarının kripto paralara yaklaşımı hakkında kafalarda soru işaretleri yarattı.

Kripto para uzmanı Dr. Vedat Güven de bunun yanlış yönde atılmış bir adım olduğunu düşünüyor. "Türkiye'ye çok maliyeti olan bir karar. Bir an önce kaldırılması lazım. Blok zincir projelerinde bir değer vardır, değer aktarımı vardır. Bu değer transferi mutlaka kripto para ile yapılır" diyen Güven şöyle devam ediyor "Siz kripto para ödeme içeren projeleri yasaklarsanız blok zincir projeleri yasaklamış olursunuz. Bu çok yanlış. Kendi kendimize engel oluyoruz."

Blok zincir, Bitcoin işlemlerinin işlendiği ve Bitcoin'e ev sahipliği yapmak için icat edilen, işlemlerin kaydedildiği bir tür dijital hesap defteri. Günümüzde diğer birçok kripto para birimi de blok zincir teknolojisine dayanıyor.