Taksim’de darbeye karşı demokrasi dayanışması

2013 yılındaki Gezi protestoları sonrasında ilk kez Pazar günü muhalefete açılan İstanbul’daki Taksim Meydanı, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 15 Temmuz’daki darbe girişimine karşı düzenlediği “Cumhuriyet ve Demokrasi Mitingi”nde on binlerce kişiye ev sahipliği yaptı.

İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) de üst düzey yöneticilerinin katılımıyla destek verdiği miting, darbelere karşı farklı siyasi görüşlerin de bir araya geldiği coşkulu bir dayanışma zemini oluşturdu. CHP ve AKP, ilk kez bir meydanda bir araya geldi. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Taksim Manifestosu” adını verdiği bir metin okudu, “Demokrasi konusunda Türkiye'de tartışmasız ortak payda oluşmuştur” dedi.

Taksim Meydanı, dün öğleden sonra, binlerce katılımcıyla dolmaya başladı. Miting öncesinde meydanı demir bariyerlerle çevirip, köpeklerle bomba araması yapan ve trafiği kapatan polis, göstericileri tek tek arayarak meydana aldı. Son yıllarda hep olduğu gibi, polisin zırhlı araçları da hazır bekletildi.

Binlerce gösterici, Taksim’e çıkan Tünel, Tepebaşı, Beşiktaş, Dolmabahçe ve Şişli’de toplanarak meydana yürüdü. Ellerinde ağırlıklı olarak Türkiye bayrakları ve Atatürk posterleri vardı. Hem yürüyüş, hem miting boyunca en çok duyulan sloganlar, “Darbeye karşı omuz omuza”, “Türkiye laiktir, laik kalacak” ve “Darbeye geçit yok” oldu.

“Darbeye, diktaya nokta; laikliği kazanacağız”

Meydanda göstericilere binlerce döviz dağıtıldı. Bayrak renkleri kırmızı ve beyaz üzerine basılı “Darbelere Hayır” yazılı dövizler en çok taşınanlardı. “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir”, “Yaşasın halkların kardeşliği”, “Darbeye, diktaya nokta; laikliği kazanacağız”, “Faşizme karşı omuz omuza” yazılı dövizler de göstericilerin ellerindekilerdendi.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu üyesi sendikalar da mitinge destek verdi. Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği’yle Türk Tabipler Birliği destekçi meslek örgütleri arasındaydı. Emek Partisi, Emekçi Hareket Partisi, Birleşik Haziran Hareketi, Halkevleri ve çeşitli Alevi örgütleri de meydandaydı. Edirne, Kırklareli, Çanakkale, Bursa, Balıkesir gibi çevre kentlerden pek çok katılımcı vardı.

Miting, darbe girişimi sırasında ölenler için yapılan saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Gezi Parkı girişinde kurulu platformda önce sanatçılar göründü. Onur Akın, “Güzel günler göreceğiz”, Selçuk Ballı, “Deniz üstünde fener” şarkılarını seslendirdi. Oyuncu Menderes Samancılar, "Yan yana durmak için darbe teşebbüslerini beklememiz gerekmiyor. Bu hepimize ders olsun” dedi. Şair Ataol Behramoğlu, “Türkiye üzgün yurdum, güzel yurdum” şiirini okudu.

“Cumhuriyet ve demokrasiye sahip çıkıyoruz” yazılı pankartın önündeki kürsüye son olarak CHP lideri Kılıçdaroğlu çıktı. Kılıçdaroğlu, “Gün birleşme günüdür. Gün dikta yönetimlerine karşı direnme günüdür” diye başladığı konuşmasında okuduğu 10 maddelik “Taksim Manifestosu”nu, temsili olarak göstericilere oylattı. “Bunu sizlerin oyunuza sunuyorum” dedi, “Bayraklarınızı değil, ellerinizi kaldırın.”

Manifesto, darbeyi kınıyor, bütün siyasi partilerin darbe girişimine karşı çıkmasıyla oluşan ortak payda ve uzlaşma kültürüne atıfta bulunuyor, güçler ayrılığını demokrasinin güvencesi olarak görüyor, devletin yönetiminin liyakata dayanması ve darbecilerin hukuk içinde yargılanması gerektiğini söylüyordu.

“Erleri linç edenler yargılansın”

Kılıçdaroğlu, konuşmasının devamında, darbe girişimi sırasında er ve erbaşları linç etmeye çalışanların da yargılanması, basın dördüncü güç olarak anayasada yer alması ve Taksim dâhil, bütün meydanların halka açılması taleplerini de dile getirdi.

CHP mitingine katılanlardan 32 yaşındaki bankacı Volkan, meydanda tanık olduklarından memnundu. “Olumlu, yapıcı bir mitingdi. Daha çok ortak değerler üzerinden vurgu yapılması hoşuma gitti. Bu dönemde buna ihtiyacımız var” dedi. Genç bankacı, “Taksim’in de açılmış olduğunu gördük böylece. Umarım, bundan sonra kapalı olmaz” diye ekledi.

51 yaşındaki işçi Tuncay Emin de, demokratik talepler için meydanların açılması gerektiğini söyledi. Emin'e göre, “İnsanları sıkmakla bir yere varılmaz. Zorla bir yere götüremezsin, yok Yenikapı’ya gel, şeye gel. 1 Mayıs’ta da tedbirini al, yapsın.”

Eşiyle beraber Ankara’dan gelen 62 yaşındaki öğretmen, Meydanlarda halka, demokrasi ve özgürlüğe sahip çıkma görevi düşüyor” görüşündeydi.

26 yaşındaki mimar Saliha, CHP mitingindeki AKP'li göstericilerdendi: “Hepimiz burada birlik olduk ve bu, çok gurur verici bir şey gerçekten. Çünkü eğer biz böyle olursak, darbe tehdidi devam etmez.”

24 yaşındaki Batuhan Türkmen de, CHP mitingindeki farklı siyasi görüşlülerdendi: “Milliyetçi Hareket Partisi'ni destekliyorum. Halkın bütünlüğünü savunmak için buradayım. Kardeşliğimizi hiçbir şey bölemez” dedi.

CHP ve MHP liderlerinin, bugün ilk kez Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya gelmeleri bekleniyor.

© Deutssche Welle Türkçe

Kürşat Akyol, İstanbul