Tarihi eserlere savaşta daha iyi koruma

"Savaşta sivil halkın yanı sıra kültürel değerler de korunmalıdır.” Gelecek yıl görevini devretmeye hazırlanan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, bu ikisinin ayrılmaz bir bütün olduğunu düşünüyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi'deki UNESCO Dünya Kültür Mirası Konferansı’nın katılımcıları arasında yer alan Hollande, bu düşüncesini şöyle gerekçelendirdi: “Elbette savaş ve terör tehdidi altındaki sivil halkı korumak öncelikli görevimiz. Ama bunu yaparken de aynı zamanda tarihimizi, kültürümüzü, medeniyetimizi de korumalıyız. Böylece tüm bu medeniyetlerin, insanlığın ortak değeri olduğunu gösterebiliriz.”

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı UNESCO’nun Abu Dabi’de düzenlediği konferansa 40’in üzerinde ülke katılırken, sadece bir düzine kadar ülke, devlet ve hükümet başkanı seviyesinde temsil edildi.

‘Medeniyete karşı saldırı’

Son yıllarda çok sayıda kültür mirasının ya tahrip edildiğini ya da hasar gördüğünü hatırlatan Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, sözlerini şöyle sürdürdü: “Örneğin Afganistan’da Bamyan Buda heykelleri yıkıldı ve Kâbil Müzesi talan edildi. Irak’ta Bağdat ve Musul’daki ulusal müzeler kırıp geçirildi, Nemrut ve Hatra antik kentleri yerle bir edildi. Suriye’de ise Palmira antik kenti ve burdaki Baal Şamin tapınağı IŞID tarafından tarumar edildi.”

Tüm bunların aslında medeniyete karşı bir saldırı olduğunu belirten François Hollande, sözlerini şöyle sürdürdü: “İnsanoğlu bir medeniyet oluşturmak, tarihten ders çıkarmak ve geleceğe yön vermek istiyor. Ancak bu karanlık ruhlar, bu fanatikler, hem tarihin tüm izlerini silmek hem de ortak bir geleceğin şekillenmesini engellemek istiyor.”

Yardım fonu oluşturacak

“Abu Dabi Bildirgesi” adıyla yayınlanan ortak açıklamada, halihazırda tehdit altında bulunan çatışma bölgelerindeki tarihî ve kültürel eserlerin, geçici olarak daha güvenli bir yere nakledilmesi için ortak bir girişim başlatılacağı duyuruldu. Söz konusu eserler, eğer mümkünse o ülkede güvenli bir yere götürülmeye çalışılacak. Mümkün olmaması durumunda ise başka bir güvenli ülkeye nakledilecek.

Ancak bunun sadece bir iyi niyet temennisi olarak kağıt üstünde kalmaması için Fransa Cumhurşbaşkanı Hollande, somut adımların da atılacağını belirtti: “Bu amaçla bir yardım fonu oluşturmak istiyoruz. Hedefimiz ilk etapta en az 100 milyon dolar toplamak. Bunu başarabileceğimize inanıyoruz. Fransa, fona 30 milyon dolar aktararak ilk adımı atacak.”

Fonda birikecek parayla aynı zamanda tahrip olan tarihî ve kültürel değerlerin restorasyonu da yapılacak. Aynı zamanda çatışma bölgelerindeki tarih eserlerin yasadışı yollardan el değiştirmesinin de önüne geçilmeye çalışılacak. Yardım fonununun merkezi ise İsviçre'nin Cenevre kentinde olacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Carsten Kühntopp