Tek çatı altında üç din

Berlin’de üç semavî dinin aynı çatı altında toplanacağı bir ibadethane kurulması planlanıyor. Berlin’deki Protestan Petri ve Marien Kiliseleri tarafından planlanan projeye Berlin Eyaleti Kültür Bakanlığı da destek veriyor.

Henüz fikir aşamasında olan proje, şimdiden tartışmalara yol açıyor. Tepki gösterenlerin başında ise Berlin Protestan Akademisi yer alıyor.

Tarihî kilisenin yerine ortak ibadethane

Hrıstiyan, Yahudi ve Müslümanları biraraya getirecek olan ibadethanenin, Berlin’in tarihî Petri Meydanı’nda inşa edilmesi planlanıyor. Berlin’in doğusunda kalan bu meydanda, 13’üncü yüzyılda inşa edilen, İkinci Dünya Savaşı’nda zarar gören ve 1964’te yıkılan Petri Kilisesi bulunuyordu.

Bu kilisenin bağlı olduğu Protestan Marien Kilisesi Papazı Gregor Hohberg, 2007 yılına kadar otopark olarak kullanılan bu meydana yeni bir dinî yapı inşa etmeye karar verdiklerini belirtiyor. "Ancak sadece bir kilise inşa etmek istemedik, çünkü Berlin çok değişti" diyen Hohberg, artık Hrıstiyanların sayısının daha az, Müslümanların sayısının geçmişe göre daha fazla olduğuna dikkat çekiyor.

Bu meydanın dinî bir yer olarak kalmasının önemli olduğuna düşündüklerini kaydeden Hohberg, "ama burayı Berlin’in geçmişinde önem taşıyan ve geleceğinde de önem taşıyacak üç semavî dine açmaya" karar verdiklerini söylüyor.

İbadethanenin hedefi

Projeye Berlin Yahudi Cemaati’nin yanı sıra Müslümanları temsilen Kültürlerarası Diyalog Forumu adlı dernek katılıyor. Papaz Hohberg, üç dini aynı çatı altında biraraya getirecek binayla, kentteki barışa katkıda bulunmayı hedeflediklerini söylüyor.

Hohberg, "Ortak hedefimiz, her dinin kendine ait ibadet yeri olacak bir bina inşa etmek. Ancak bu binanın kentteki herkese açık olmasını, inanmayan insanların da ilgilerini çekerek oraya gelmelerini istiyoruz. Kanımızca, eğer o binada dinler arası iletişim kurabilir ve kendi dinî inançlarımızı yerine getirebilirsek, kentteki barışa bir katkı sağlayabiliriz" diyor. Hedeflerden biri de dinlerin tanıtılması.

Projeye tepkiler

Maliyeti Marien Kilisesi tarafından karşılanacak binanın mimarî projesinin belirlenmesi için önümüzdeki aylarda bir yarışma açılması planlanıyor. Ancak daha fikir aşamasında olan proje şimdiden tepki çekmeye başladı. Berlin Protestan Akademisi Müdür Yardımcısı Erika Godel projeye karşı çıkıyor.

Godel, "Ben böyle bir ibadethanenin nasıl işleyebileceği konusunda henüz ikna olmadım" diyor. Bunun güzel bir fikir olabileceğini, özellikle kriz yaşandığı durumlarda insanların ortaklaşa bir şey yapma isteğiyle böyle bir fikrin doğmuş olabileceğine işaret ediyor.

Ancak Godel, "üç dinin yanyana ibadet edebileceği, kutsal bir binanın yapılmasıyla bu ortak istek ifade edilebilir mi, bu kimin için iyi olur, gerçekten bilmiyorum" diyor. Dinler arasında diyalog kurmak için böyle bir binaya ihtiyaç olmadığını belirten Godel, Hrıstiyan, Yahudi ve Müslümanların birlikte ibadet edemeyeceğini savunuyor.

Üç din aynı ibadet edebilir mi?

Projeye destek veren Kültürlerarası Diyalog Forumu adlı derneğin başkanı Ercan Karakoyun ise zaten böyle bir hedeflerinin olmadığını vurgularak sözlerini şöyle sürdürüyor:

”Üç dini bir arada ibadet ettirmek o kadar kolay bir şey değil. Ondan dolayı biz şuna karar verdik; üç dinin bir arada ibadet etmesi yerine, aynı çatı altında üç tane bölüm olsun, bir bölüm Yahudilere, bir bölüm Müslümanlara, bir bölüm de Hrıstiyanlara, orada da kendilerine has ibadetlerini yapsınlar."

Karakoyun, bu dinleri birleştirme veya tek bir din oluşturma çabası içinde olmadıklarını, önemli olanın aynı mesajı vermek olduğunu söylüyor.

Projede, üç dinin birlikte ibadet etmesi öngörülmüyor. Berlin Yahudi Cemaati de üç dinin birlikte ibadet etmesinin mümkün olmadığı görüşünde. Cemaatin basın sözcüsü Maya Zehden, ancak ortak bir amaç için dua edilebileceğini belirtiyor.

Zehden, ”Elbette belirli bir amaç için ortaklaşa dua edilebilir. Ayrıca bu projenin konsepti geliştirilirken, bu binanın bir çeşit okul olması da düşünüldü. Bu şekilde, orada eğitim alacak genç papaz, imam ve hahamlara dinlerin hangi ortak yanları olduğunu gösterilebilir ve onların biraraya gelmesi sağlanabilir” diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Jülide Danışman / Berlin

Editör: Murat Çelikkafa