Ukrayna ve Rusya arasında doğalgaz sürtüşmesi
3 Kasım 2009
Rusya ile Ukrayna arasında yıllardır yaşanan ve Avrupa’da da gerginliğe yol açan doğalgaz kavgası, her kış öncesi olduğu gibi yeniden alevlendi. Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Avrupa Birliği dönem başkanı İsveç'in Başbakanı Fredrik Reinfeld’i krizle ilgili bilgilendirdi. Kiev'in faturasını ödememesi halinde, Ukrayna üzerinden giden Rus doğal gazında kesintiler olabileceği yönünde Avrupa Birliği’ni uyardı. Putin’in Danimarkalı mevkidaşı Lars Rasmussen ile yaptığı görüşmede de doğalgaz konusu ön plana çıktı.
“Uluslararası Para Fonu’ndan aldığımız bilgiye göre Ukrayna hükümetinin herhangi bir mali sıkıntısı sözkonusu değil. Başbakan Timoşenko, paranın Merkez Bankası hesaplarından havale edilmesini Devlet Başkanı Yuşçenko’nun engellediğini söyledi.”
Putin: “Pamuk eller cebe”
Ocak ayı ortasında devlet başkanlığı seçiminin yapılacağı Ukrayna’da siyasete doğalgaz damgasını vuruyor. Seçimler, 2004 yılındaki “Turuncu Devrim”in iki müttefiki Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko ile Başbakan Yulia Timoşenko’yu karşı karşıya getirdi. Başkanlık koltuğunun iki adayı, seçime düşmanca bir havada giriyor. Yuşçenko’nun Timoşenko’ya karşı doğalgaz kartını kullanmasından kaygı duyuluyor. Son dönemde Ukraynalı mevkidaşı Timoşenko ile arasını düzelten Putin, Yuşçenko’nun eline koz vermek istemiyor.
“Biz seçim kampanyası yaşayan Ukrayna’nın içişlerine karışmayız. Ama ortada eğer bir sorun varsa, Avrupalı ortaklarımızı da çözüm için katkı sağlamaya davet ediyoruz. Transit geçiş için Ukrayna’ya 2,5 milyar dolarlık ön ödeme yaptık. Avrupa da en az 1 milyarla katkıda bulunmalı. O kadar cimri olmasınlar ve bir zahmet pamuk ellerini cebe atıversinler.”
Yuşçenko'nun talepleri
Siyasi gözlemciler, Putin’in son açıklamalarını, Ukrayna’yı bahane ederek Brüksel üzerinde siyasi baskı kurma girişimi olarak değerlendiriyor. Ukrayna devlet başkanı Viktor Yuşçenko’nun çıkışları ise seçim öncesi gergin havayı daha da kızıştırıyor.
Yuşçenko’nun sözcüsü İrina Vannikova, hükümeti Rusya ile 19 Ocak 2009 tarihinde imzalanan doğal gaz anlaşmalarını yeniden düzenlemeye davet etti. Yuşçenko’ya göre Rusya, öncelikle Ukrayna’ya satın alma zorunluluğu getirdiği doğal gaz miktarında indirime gitmeli. Yuşçenko’nun bir başka talebini ise Avrupa’ya aktarılan doğalgaz için Ukrayna’ya ödenen transit ücretinin artırılması talebi oluşturuyor. Rus şirketi Gazprom, Kiev’in bu talebinin kabul edilemeyeceğini duyurdu.
© Deutsche Welle Türkçe
Stephan Laack / Çeviri: Nihat Halıcı
Editör: Murat Çelikkafa