Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni kuran anlaşma 10 yaşında

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nün 17 Temmuz 1998 tarihinde kabul edilmesi, insanlık için büyük bir adım olarak nitelendiriliyor.

Roma Statüsü bugüne kadar 120 ülke tarafından imzalandı. 10 yıl önce Roma'daki konferansa katılan Almanya Delegasyonu'nun başkanı Gerd Westdickenberg, Roma'daki konferansta iyimser konuşmuş ve "Roma'da soykırım, savaş suçları, saldırı ve insanlığa karşı işlenen suçların artık cezasız kalmayacağı sinyalini vermeliyiz" demişti.

İnsanlığa karşı suçlar

Roma Satüsü'nün kabul edildiği Roma Konferansı'nın amacı, her ülkede bürokrasinin ya da ordunun yüksek mevkilerinde görevli siyasetçilerin ve askerlerin, insanlığa karşı suç işlemeleri halinde yargılanmaları sağlayabilmekti. Böylece ulusal yargı mekanizmaları devreye girmediğinde, uluslararası bir mahkemenin yargılama görevini üstlenmesi sağlandı.

Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin başsavcısı Luis Moreno-Ocampo açıklamalarında, mahkemenin güven verdiğini vurguladı ve "biz bir güvenlik sistemiyiz. Dünyanın yüksek mahkemesi değiliz" şeklinde konuştu.

ABD, Roma Statüsü'ne taraf değil

Roma Statüsü'nün kabul edilmesinin ardından pek çok ülkede, soykırım ve savaş suçları gibi insanlığa karşı işlenen suçların ulusal yargıya intikal etmesini sağlayacak yeni yasalar çıkarıldı. Ülkeler bu tür suçlara ulusal hukukta yer vererek, kendi vatandaşlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanmasının önüne geçmeye çalışıyor. Ne var ki, mahkeme uluslararası arenada fazla destek bulamıyor. Hindistan, Rusya ve Çin Halk cumhuriyeti gibi ülkelerin yanı sıra, Amerika Birleşik Devletleri de Roma Statüsü'nü imzalamamakta diretiyor.

ABD, mahkemenin ulusal egemenliğini ihlal edeceğini ve ülke sınırları dışında çalışan Amerikalı yetkililere ve askerlere yönelik siyasi amaçlı yargılamaları gündeme getirebileceğini savunuyor. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush, Amerikan vatandaşlarının mahkemede yargılanma ihtimalinden endişe duyduğunu dile getirdi. Bush, "Amerika dünyaya barış getirmeye çalışırken, diplomatlarımız ve askerlerimiz bu mahkemede yargılanabilir. Bu beni endişeye düşürüyor. Biz, bu soruna Birleşmiş Milletler düzleminde bir çözüm bulmaya çalışıyoruz. Fakat, Roma Statüsünü imzalamayacağız" dedi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin başsavcısı, Luis Moreno Ocampo ise, mahkemenin daha çok Afrika'daki davalarla ilgilenerek Amerika'ya jest yaptığı iddialarını yalanlıyor. Luis Moreno Ocampo eleştirilere, "Görevim en ağır davaları soruşturmak. Durum, en ağır davaların Afrika'da olduğunu gösteriyor" sözleriyle yanıt veriyor.