1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Çin'in Uygur belgelerini sızdıran kadın konuştu

19 Aralık 2019

Hollanda'da sürgünde yaşayan Asiye Abdulaheb, Çin'deki Uygurların zorla tutuldukları ve çeşitlli baskılara maruz kaldıkları kamplarla ilgili bilgilerin yer aldığı gizli belgeleri basına kendisinin sızdırdığını açıkladı.

https://p.dw.com/p/3V4ls
Asiye Abdulaheb
Asiye AbdulahebFotoğraf: Asiye Abdulaheb

Alman haber ajansı dpa'ya konuşan Çin'deki Müslüman Uygur azınlığa mensup Asiye Abdulaheb, Uygurların maruz kaldığı baskıyı ve zorla kamplarda tutulmalarına ilişkin "China Cables" olarak anılan gizli belgelerin kaynağının kendisi olduğunu söyledi. 46 yaşındaki Abdulaheb,  "Bu belgeleri yayınlamanın riskli olduğunu biliyordum, ancak başka türlü davranamazdım" dedi.

Asiye Abdulaheb, 24 sayfadan oluşan belgelerin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'deki bir memur tarafından kendisine yaz aylarında ulaştırıldığını belirterek, bunları Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'na (ICIJ) teslim ettiğini söyledi. ICIJ söz konusu belgeleri inceledikten sonra, verilen bilgilerin gerçek olduğuna hükmetmiş ve Kasım ayı sonunda kamuoyuyla paylaşmıştı. Bunun üzerine Uygurlara yönelik baskılarla ilgili bilgilerin yer aldığı belgeler dünya basınında yer almıştı.

ABD ve AP'den kınama

Çin, belgelerin ortaya çıkmasının ardından Uygurların zorla götürüldükleri ileri sürülen "Eğitim Merkezlerinin" sadece eğitim amacıyla kurulduğunu ve amacın terörle mücadele olduğunu öne sürmüştü. Belgelerin yayımlanmasının ardından ABD Temsilciler Meclisi, Uygurlara yönelik baskı politikalarından dolayı Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısını kabul etti. Avrupa Parlamentosu da Perşembe günü Çin'i kınayan bir karar aldı. 

Belgelerde ne var?

Çinli yetkililerin inkar etmediği belgeler 2017 tarihini taşıyor. Belgelerde asıl amacın, "İdeolojik dönüşüm" olduğu belirtirilirken, kamplarda tutulanlarla ilgili alınacak önlemlere de yer veriliyor. Buna göre firarların önlenmesi için tedbirler ele alınıyor ve kapıların iki kez kilitlenmesi gibi kurallar belirtiliyor. Belgelerde kampların kör noktalara mahal veremeyecek şekilde kameralarla sürekli gözetim altında tutulması da yer alıyor. Çin ise kamplara katılanların gönüllü olarak burada bulunduklarını ileri sürüyor.

KNA / TY/ET

© Deutsche Welle Türkçe