Uzmanlardan TL'de spekülasyon uyarısı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tüm uyarılarae rağmen faizde "indirime devam" dedi ve politika faizini 100 baz puan daha düşürerek yüzde 15'e çekti. Kararın açıklandığı metinde Aralık ayında faiz indiriminin devam edebileceği de vurgulandı.

Merkez Bankası, böylece politika faizinde son 3 ayda 400 baz puanlık indirime gitmiş oldu.

Son günlerde tarihinin en hareketli zamanlarını geçiren Türk Lirası (TL) bu kararla birlikte dolar karşısında 11.31 seviyesinin üzerine çıktı. Böylece TL, dolar karşısında sadece yıl başından bugüne yüzde 50'den fazla değer kaybetti.

"TL bu faiz oranı ile korunamaz"

Kararı değerlendiren ekonomistler, TL'nin bu faiz seviyesinde korunmasının mümkün olmadığını belirtiyor.

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat'a göre para politikası konusunda Merkez Bankası'nın bakış açısı ile piyasanın bakış açısı tamamen farklı. Merkez Bankası'nın önümüzdeki ay yapacağı toplantı için karar metninde kendine bir manevra alanı açtığını belirten Murat, "Önümüzdeki ay Merkez Bankası 'faiz indirimi yapabiliriz de yapmayabiliriz de' diyor. Bir açık kapı bırakılmış durumda. Ama yapılan faiz indirimine baktığımızda oranından bağımsız olarak Merkez Bankası'nın piyasalara TL'de 'istediğiniz gibi spekülasyon yapabilirsiniz' mesajı verdiğini görüyoruz" dedi.

"Merkez Bankası, bugünü pas geçip sonrasında bu sene için faiz indirimi konusunda manevra alanı kalmadığına dair mesaj verseydi biraz daha 10 liranın altını konuşabilirdik" diyen Murat, sözlerini "Ama Merkez böyle yapmadı. Önümüzdeki dönemde TL üzerindeki baskı devam edecek" diye sürdürdü.

Faiz konusunda Türkiye'nin dünya bankalarına göre ters istikamette gittiğini belirten ekonomistler, bu politikanın faturası olarak TL'nin daha da zayıflayacağına dikkat çekiyor.

"Dolar/TL'de 12 seviyelerini görebiliriz"

Ekonomist Özlem Derici Şengül de "Diğer merkez bankalarının bu konuda atılacak adımları öne çekmeye başladığını görüyoruz. Biz hiçbir şey yapmasak bile lira üzerinde bu taraftan gelecek bir baskı göreceğiz. Artık kendi politika tercihlerimizden dolayı Dolar/TL'de 11 seviyesi kalıcı olacak gibi görünüyor. Bir de dış etkileri buna eklediğimizde önümüzdeki dönemde Dolar/TL'de 12 seviyelerine doğru hareketlere şahit olabiliriz. Belki bu seviye bile aşılabilir" görüşünü dile getirdi.

Ekonomistlere göre faizdeki bu seviye vatandaşların kendini korumak için daha fazla dolar ve altına yönelmesine neden oluyor. Piyasada oluşan aşırı oynaklık ise bütçe yapmayı bile imkânsız hale getiriyor.

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat, "Enflasyonun geldiği seviye ve politika faizinin oranı belli. Bu durumda negatif reel faiz oluşuyor. İnsanlar da kendilerini enflasyondan korumak için daha fazla dolar ve altına yöneliyor. Çünkü tasarruflarını mevduatta tutmanın da bir anlamı yok" şeklinde konuştu.

TL'nin gittikçe artan oynaklığın büyük bir tehlike getirdiğinin altını çizen Murat, TL'nin bu haftaki oynaklığının kripto para birimlerini geçtiğini söyledi. Murat, " Dolar/TL'de sabah 10.97 seviyesini, öğlen 10.50 seviyesini görüyoruz. Faiz kararı açıklanınca bu aninden 11'e geliyor. Bu oynaklık bütçe yapmayı zorlaştırıyor. Hem tasarruf sahipleri hem de işletmeleri için bu belirsizlik çok büyük bir sıkıntı oluşturuyor. Ben bir akademisyen olarak dolar, Euro ve sterlindeki bu seviyeleri gördükçe üzülüyorum" değerlendirmesini yaptı.

"Faturası vatandaşa çıkacak"

Peki bu durumdan vatandaş nasıl etkilenecek?

Ekonomist Özlem Derici Şengül, faturanın vatandaşa çıkacağını söylüyor. Kurdaki hızlı artışın enflasyona olan geçişkenliği de hızlandırdığını anlatan Şengül, "Hepimiz bu anlamda bir fatura ile karşılaşacağız. Bu faturadaki değişimi de önceki dönemlere göre daha hızlı göreceğiz" ifadelerini kullandı.

Sadece yılbaşından itibaren dolar karşısında yüzde 50'den fazla değer kaybeden TL için olumlu bir tablo çizmeyen ekonomistlere göre kurun enflasyona olan katkısı da aydan aya artış gösterecek.

Emre Eser

© Deutsche Welle Türkçe