Jean-Claude Juncker bunu nasıl başardı? Avrupa Birliği (AB) Komisyon Başkanı Beyaz Saray ziyaretinde umduğundan fazlasını elde etti. ABD Başkanı Donald Trump ile buluşmasının ardından yapılan açıklamalarda "yeni bir dostluk döneminden ve sıkı ticari işbirliğinden" söz edildi ve amacın "gümrükleri ve tarife dışı engelleri tamamen kaldırmak olduğu" belirtildi. Bütün bunlar Trump yönetiminin aylardır AB ve özellikle de Almanya'ya karşı kullandığı saldırgan söylemlerin ardından oldu.
Bu tavır karşısında Beyaz Saray'daki randevudan mucizevi bir sonuç çıkması beklenmiyordu. Başkan Trump bütün medya kanallarından Avrupalıların ticarette adil davranmadıklarını duyuruyor, AB'nin kendilerine düşman olduğunu ve Avrupa'dan ithal edilen otomobillere cezalı gümrük vergisi uygulayacaklarını söylüyordu. Juncker'in Washington ziyaretinden bir gün önce AB yetkilileri önemli bir gelişme beklenmediğini açıklamışlardı.
Trump'a Amerikalılar da direniyor
Girişteki sorusunun yanıtlarından biri de Juncker'in şanslı olmasıydı. Washington'da beklendiği saatlerde Trump'ın ticaret politikasındaki çatışma rotasına gösterilen direniş kritik noktaya gelmişti.
ABD'nin dış ticaret ortakları gibi Kongre'nin, partisi Cumhuriyetçilerin, şirket yöneticilerinin ve aslında sadık taraftarları olup da Başkanın aynı zamanda Çin, Japonya, Kanada, Meksika ve Avrupa ile takışmasının olumsuz sonuçlarını hissetmeye başlayan Amerikan çiftçisinin eleştirileri artmaya başlamıştı.
Donald Trump'tan tabii ki haksız olduğunu ya da hata yaptığını kabul etmesi beklenemez. Ancak Beyaz Saray'daki sağı solu belli olmayan popüliste göre (şimdilik) çatışmadan işbirliğine geçme ve bunu taraftarlarına zafer gibi gösterme zamanı gelmişti.
Birlikten başarı doğar
Aslında kazanan taraf Avrupa Birliği oldu. Juncker'in bu işi nasıl başardığı sorusunun ikinci yanıtı da Avrupa'da aranmalı. Trump'ın hakaret ve tehditlerle tavize zorlamaya çalıştığı Avrupalılar birlik oldular. Baskıya, karşı baskıyla karşılık verdiler, ABD Başkanı ithal Avrupa otomobillerine ek vergi koyacağını duyurduğunda da diz çökmediler.
Birtakım tavizler verilmedi değil. AB Amerika'dan daha fazla sıvılaştırılmış gaz ile soya ve diğer tarım ürünleri ithal etmeyi kabullendi. Trump varılan uzlaşmanın bu bölümünü seçmenlerine büyük bir zafermiş gibi göstermeye çalışacaktır. Trump'ın birkaç gün önce ortaya attığı ve sanayi ürünlerini kapsayan serbest ticaret anlaşması önerisini de "Avrupalıları nasıl masaya oturttum, görün" tarzında pazarlayacaktır.
TTIP "light" mümkün olacak mı?
Oysa AB böyle bir anlaşmaya varılmasını her şeyden çok arzuluyor. Varılması öngörülen anlaşma Trump'ın 2017'de çekildiği Atlantik Aşırı Ticaret ve Yatırım Anlaşması TTIP'in "hafifletilmiş" versiyonu olacak.
Trump taktiği burada da kendini gösterdi: Başkalarının yaptığını yıktıktan sonra parçaları tek tek birleştirip, "bunu tek başıma başardım" demek. Jean-Claude Juncker Trump'ın çocuksu davranışını tıpkı torununun göze batıcı davranışlarını bağışlayan bir büyükbaba gibi görmezden geldi. Avrupa ekonomisi ve Atlantik aşırı ilişkilerden geriye kalanlar açısından yararlı olacaksa, iyi yaptı da denebilir.
Trump da dersini aldı mı?
Avrupalılar kararlı duruşla ve birlik halinde hareket ederek başarıya kavuşabileceklerini öğrenmiş olmalılar.
Çünkü Trump uzlaşma gönüllülüğü gösterip, sağduyuya davetle yatıştırılması mümkün olmayan bir mizaca sahiptir. Trump sadece, güçten ve başkalarını sıkıştırmaya kalktığında kendi başına da bir şeyler gelebileceğinin ona öğretilmesinden anlar.
Trump gözünü yeniden öfke bürüyüp, nöbet geçirir ve şimdiye kadar kazanılanları elinin tersiyle iterse, Avrupalılar ne yapmaları gerektiğini artık biliyorlar. Belli olmaz, Trump belki de Juncker ile vardığı uzlaşmadan çekildiğini Twitter üzerinden duyurur.
Carsten von Nahmen
© Deutsche Welle Türkçe