Yunanistan Drahmi'ye dönerse...

Yunanistan’ın planlı kısmi iflası Ekim ayındaki Avrupa Birliği (AB) zirvesinde karara bağlanmıştı. Bankalar, sigortacılık şirketleri ve yatırım fonları alacaklarının bir bölümünden feragat edecekti. Borçtan arındırma operasyonu başlatıldı. Borç affına gönüllü olarak kimlerin katılacağı ve Yunanistan’ın birikmiş borçlarının 100 milyar euro azaltılıp azaltılamayacağı en geç 12 Mart’ta belli olacak. Ondan sonra da Euro Mali İstikrar Fonu (EFSF) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından hazırlanan 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketi devreye girecek. Almanya İçişleri Bakanı Hans-Peter Friedrich’in önerdiği gibi, Yunanistan’ı kurtarmaktan vazgeçilse ve borç batağındaki bu ülke ortak para bölgesini terk etmeye özendirilse, ortaya nasıl bir tablo çıkar?

Kaos mukadder

Aniden iflasını ilan etmesi, Avrupa’nın güneydoğusundaki bu ülkeyi ekonomik kaosa sürükler. Devlet memurlarına maaş ödeyemez, elektrik ve su dağıtımı durur, işletmelerin kapısına kilit vurulur. Atina yönetimi aynı zamanda borç servisini de durdurur. Bundan ilk etapta, devletten 60 milyar euro alacağı olan bankalar etkilenir. Aynı zamanda Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi, Yunan devlet tahvilleri istifleyen alacaklı kamu kurumları da zarar edecek. Bu zarar merkez bankasının ortakları olan AB ülkelerinin bütçelerine yansıyacak.

Planlı iflas durumunda Avrupa'da toplanan yardımların Yunanistan’daki para işlemlerinde kullanılması gerekecek. Bu da ek yardım paketi hazırlanması anlamına geliyor.

Londra’daki Berenberg Bank’ın piyasa analisti Christian Schulz böyle bir durumda mudilerin Yunan bankalarını basarak, yurt dışına transfer etmek amacıyla Euro hesaplarını boşaltmaya çalışacaklarını söylüyor. Schulz’a göre, böyle bir durumda Yunan bankalarının iflastan kurtarılması mümkün olmayacak.

Euro’yu bırakabilir

Böylece Yunanistan daha derin bir ekonomik ve mali krize sürüklenir ve sonunda bu ülkenin ortak para bölgesinden ayrılması gündeme gelebilir. Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkarılması için hukukî bir dayanak bulunmadığını hatırlatan Köln’deki Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü uzmanı Jürgen Matthes, ancak Yunanistan'a bir anlığına çıkıp yeniden Euro Bölgesi’ne dönen bir ülke uygulaması yapılabileceğini belirtiyor. Bu durumda Yunanistan, Euro’yu istemeyen ya da henüz Euro olgunluğuna erişmeyen ülkelerle aynı düzeye gelecek.

Bu durumda Yunan hükümeti, eski para birimi Drahmi'yi yeniden tedavüle sokma imkanına kavuşur. Drahmi, Euro’ya göre yüzde 50 oranında devalüe edilir ve Yunan mallarının dünya piyasasındaki rekabet gücü artar. Ancak uzmanlar böyle bir operasyonun astarının yüzünden pahalıya geleceğini çünkü Yunanistan’ın borçlarını Euro ile ödemek zorunda olduğunu ve ‘yumuşak’ Drahmi’nin borç servisini daha da zorlaştıracağını hatırlatıyorlar.

Bulaşma tehlikesi

Jürgen Matthes, "Drahmi'ye geçiş Yunanistan'ın borçlarını daha da arttırır" diyor. Matthes'e göre, bu durumda borç affının astronomik boyutlara çıkması ve Yunanistan'a 120 milyar euro borç veren Avrupa bankalarının da batma tehlikesiyle karşılaşması ihtimal dahilinde. Uzman Avrupa'nın bu riski de göğüsleyebilecek durumda olduğunu, çünkü Avrupa'nın uykularını münferit bankaların iflas etmesi değil, borç krizinin diğer Avrupa ülkelerine de sıçraması ihtimali kaçırıyor.

Bu bağlamda akla ilk gelen ülke İtalya. Gerçi uzmanların çoğu İtalyan ekonomisinin sağlam ve dayanıklı olduğu görüşünde. Berenger Bank analisti Christian Schultz bunu şöyle açıklıyor: "İtalya'nın, sürekli finanse edilmesi gereken yüksek kamu borcu var." Gerçekten de bankaların İtalya'ya kredi açmaktan çekinmeleri bu ülkenin iflasa sürüklenmesine yol açabilir.

Senaryoların en kötüsü

İtalya çoktan ECB'nin yardımları sayesinde istikrarını koruyabiliyor. İtalyan devlet tahvillerinin risk primi rekordan rekora koştuğu için Merkez Bankası, 2011 Ağustos'undan beri İtalyan tahvillerini satın alarak sermaye piyasası faizlerini tahammül edilebilir sınırlar içinde tutmaya çalışıyor. "İtalya faiz yükü altında ezilir ve ödeme yapamaz duruma düşerse Euro Bölgesi'nin varlığı da tehlikeye girer" diyen Christian Schultz, "Fransa'nın da bu kervana katılması durumunda, ortak para bölgesinin bugünkü şekliyle ayakta tutulabileceğini tahayyül edemediğini" belirtiyor.

İtalya ve arkasından Fransa... Bu durumda küresel finans sisteminin çökmesi söz konusu olabilir. Ekonomist Matthes, "krizin asgari sıyrıkla atlatılabilmesi için Avrupa dışarıdan yardım istemek zorunda kalabilir, Çin ve diğer ülkelere bağımlı duruma düşebilir" diyor ve ekliyor: "Bu senaryonun nereye varacağını düşünmek bile istemem."

© Deutsche Welle Türkçe

Zhang Danhong/Ahmet Günaltay

Editör: Başak Sezen